De Achterhoekse stationsgebouwen
door de reeks van jaren, vrijwel het gehe
le vierkant aan te kopen, de gebouwen
met hulp van de architect IJsbrand Kok te
restaureren en er een groep aantrekkelij
ke, grote en kleine woningen van te ma
ken, gelegen om de oude kloosterhof, die
door de gemeente als tuin is aangelegd en
beplant. Bij de restauratie bleken de mu
ren van kloostermoppen nog behoorlijk
gaaf en vatbaar voor herstel in schoon
werk, waarbij - naast de in de loop der
eeuwen opgetreden wijziging in vensters
of deuren - de oude details als ontlas-
tingboogjes, dichtgezette poortjes e.d.
hun oude taal blijven spreken. Alleen de
restauratie van de ruïneuze kapel met ref
ter - geen eigendom van het Wijnhuis
fonds en waarvoor nog geen bestem
ming is gevonden-laat op zich wachten.
De huizen van de Agnietenhof zijn koop
woningen, naar het voorbeeld van
Stichting Aristoteles te Amsterdam. De
eigendom wordt gesplitst en de econo
mische rechten worden verkocht aan ge
gadigden voor bewoning volgens voor
waarden ten dienste van de instandhou
ding. Het juridisch eigendom berust bij
een restaurerende instelling, die het be
heer voert. Het doel is langs deze weg
zowel fiscale als andere voordelen te be
halen, teneinde tot aanvaardbare prijzen
te komen. Een merkwaardigheid is dat
tussen een spouwmuur in een van de ge
restaureerde panden, dat eeuwenlang als
stal en schuur heeft gediend en dat de
beschikbare gegevens uit het archief van
het convent aanwijzen als slachthuis van
de vrome zusters, een middeleeuws fres
co is tevoorschijn gekomen, weliswaar
zeer beschadigd maar een fijngeschilder
de Christuskop vertonend met daaron
der een vooralsnog onleesbare tekst in de
fraaie grote fractuurletters, bekend van
het schrijfwerk uit de fraterhuizen van de
Moderne Devotie. Het fresco is van de
muur genomen, wordt gefixeerd en in
het Stedelijk Museum ondergebracht.
De gerestaureerde huizen en de groene
hof zien er weer zo florissant uit dat het
een lust is voor het oog, het gonst van de
passanten, die de ene poort in, de andere
uit, een kijkje komen nemen.
Het gaat niet goed met de reddingsacties
voor de met sloop bedreigde Achter-
hoekse stationnetjes. Na de afbraak, in
januari dit jaar, van het uit 1885 daterende
stationnetje van Varsseveld viel beginjuli
jl. het in 1878 gebouwde stationsgebouw
van Ruurlo onder de slopershamer. Ook
voor het zeer karakteristieke station van
Winterswijk (gebouwd in 1880) lijkt het
doek thans te vallen.
Het appartementen-plan (één- en twee
persoonshuishoudens), waarop als alter
natieve bestemming het langst is voort
geborduurd, is afgeketst omdat de wo
ningen te duur zouden worden voor de
sociale woningbouw, waarop rijkssubsi
die van toepassing is. Andere rendabele
bestemmings-mogelijkheden zijn eerder
afgestuit op de criteria die de Nederland
se Spoorwegen hanteren bij handhaving
van dit station.
In Winterswijk geeft men de strijd echter
nog niet op. Alle fracties in de gemeente
raad hebben nogmaals een klemmend be
roep gedaan op het college van b. en w.
om te blijven zoeken naar een bestem
ming die wel haalbaar is. Het station van
Winterswijk geldt als het meest waarde
volle van de acht stationnetjes in Oost-
Nederland, waarvoor in 1979 de
stichting SOS werd opgericht om ze
voor afbraak te behoeden. Het Winters-
wijkse station is vanwege haar oude
perron-overkapping diverse keren decor
geweest bij film-en tv-opnamen.
De Nederlandse Spoorwegen willen van
de oude stationnetjes af in het kader van
de automatisering. Op de plaats van de
DE ACHTERKANT VAN HET W1NTERSWIJKSE
STATION. MET DE BIJ FILMERS EN
TV-PLOEC.EN ZO IN TREK ZIJNDE
PERRON-OVERKAPPING
FOTO: HENK WESTERVEID. AALTEN
gesloopte stationsgebouwen in Varsse
veld en Ruurlo staat thans een moderne
sfeerloze abri.
Behalve voor Winterswijk lijkt ook het
einde nabij voor het stationnetje van Ter-
borg. Het slooptijdstip is afhankelijk van
de overlegresultaten tussen NS en ge
meente Wisch over de aanleg van een
spoorwegovergang naar een toekomsti
ge nieuwbouwwijk in een nu nog agrari
sch gebied.
Het verhaal lijkt in mineur te eindigen,
maar dat zou een al te vertekend beeld
geven van alle reddingspogingen die tot
nu toe in Oost-Nederland voor de acht
stationnetjes zijn ondernomen. Er is ook
succes geboekt. De SOS (officieel: Stich
ting tot Behoud van Oude Stationsge
bouwen) heeft in elk geval de sloop-
afwending bereikt van de stationnetjes
van Aalten, Almen/Laren en Lievelde/
Lichtenvoorde. De kans is groot dat bin
nenkort ook het stationsgebouw van
Vorden in dit rijtje kan worden opgeno
men.
R.L.
