Grote- of Onze Lieve Vrouwekerk te Harderwijk
'Een waarlijk Godshuis'
Uitzonderlijk, zo mogen we het wel noemen: binnen één jaar is de restauratie gereed gekomen
van niet minder dan vier historische, monumentale kerken. Achtereenvolgens: de Hooglandse
Kerk in Leiden, de Grote of St. Nicolaaskerk in Edam, de Nieuwe Kerk in Amsterdam in de
Grote- of Onze Lieve Vrouwekerk in Harderwijk. Bij elkaar zijn daarmee tientallen miljoenen
gemoeid geweest. Deze op het materiële aspect gerichte opmerking, schrijven we hier niet neer
om nog eens te benadrukken dat, zoals sommigen in dit land beweren, al dit geld beter aan andere
doeleinden besteed had kunnen worden. Die kritiek is niet terecht. Zeker, we erkennen dat er
bijv. voor de leniging van de woningnood met name in de grote steden, veelgeld nodig is èn dat
het geld daarvoor er moet komen. Maar de geslachtendie na ons komen, zouden onze generatie
terecht kunnen verwijten, dat we ernstig tekort zouden zijn geschoten als we bijvoorbeeld die vier
machtige kerkgebouwen niet zouden hebben gerestaureerd. In een land dat doorgaat voor een
welvaartsstaat, zou het wel een heel slechte zaak zijn als het behoud van het cultuur-historische
erfgoed ten koste zou gaan'van de bevordering van het welzijn. We zouden het zó willen stellen:
het beleid moet er op gericht zijn het een te doen en het andere niet te latenMet andere woorden
het is een kwestie van afwegen. En in dit verband achten we het alleen maar een goede zaak, dat
achtereenvolgende regeringen, provinciale en gemeentebesturen èn vele inwoners van dit land de
koorden van de geldbuidel hebben geopend om omvangrijke restauraties als die van de vier
hierboven genoemde kerken tot stand te brengen. En wat hierbij zo belangrijk is: ze staan er in
hun volle pracht niet alleen maar mooi te zijn en een herinnering levend te houden aan een rijk
architectonisch verleden, ze staan er niet enkel als een 'museumstuk', als een pronkjuweelmaar
ook als een levend monument. Zeker, in de eerste plaats als huis voor het houden van
ere-dienstenmaar ook voor een breed scala van maatschappelijke en culturele activiteiten.
l
'Onze voorouders bouwden niet zomaar 124
een kerk, maar een waarlijk Godshuis',
aldus ds. E. J. Schimmel, een der Ned.
hervormde predikanten in Harderwijk,
die heel begrijpelijk erg gelukkig is met
de totstand gekomen restauratie van de
Grote Kerk met haar duizend zitplaatsen,
die vrijwel elke zondag geheel bezet zijn.
Ds. Schimmel was het dan ook - al even
begrijpelijk - helemaal niet eens met de
wel eens geuite kritiek, dat met het geld
dat voor de restauratie nodig was, ge
makkelijk twee nieuwe kerken gebouwd
hadden kunnen worden.
In de loop van de 14e eeuw was in Har
derwijk een merkwaardige situatie ont
staan. Door een éénzijdige groei van de
stad en door een nieuwe ommuring was
i
HET GERESTAUREERDE KERKGEBOUW
GEZIEN VANUIT HET NOORD-OOSTEN
I
