Zeeland (N.Br.) op de bres voor behoud
dorpskarakter
III
iflll
118 Onlangs kregen we een nota onder ogen,
waarin de oprichting van een Heem
schut-werkgroep voor Zeeland werd be
pleit. Die nota kwam uit de Brabantse
hoofdstad en dus vroegen we ons in een
eerste opwelling af, wat heeft Noord-
Brabant met Zeeland te maken? Lezing
van de nota gaf ons antwoord.
Voor wie niet zó bekend is in Noord-
Brabant daarom eerst even een brokje
aardrijkskunde. Zeeland is een kleine ge
meente (5320 inwoners) gelegen in het
oostelijk deel van Noord-Brabant. De
dichtst bijzijnde grote gemeente is Uden.
Zeeland heeft geen treinverbinding,
heeft ook geen waterverbinding en ligt
ingeklemd tussen twee provinciale we
gen, de Middenpeelweg en de zgn. Dor-
organisaties werkzaam: de Heemkunde
kring Zeeland, de stichting 'Zeeland be
waart Zeeland' en de inmiddels ingestel
de Heemschutwerkgroep Zeeland. Dat is
voor zo'n kleine gemeenschap heel wat
en wie mocht denken dat men los van
elkaar werkt, heeft het mis: er is een uit
stekende samenwerking.
De kern van het dorp wordt gevormd
door de Kerkstraat met vijf kleine ker
nen: 't Oventje, Trent, Kreitsberg, Nab-
begat en Zevenhuis. Buiten de kern treft
men dan nog enkele nieuwbouwwijken
aan.
Zeeland mag op een lange geschiedenis
bogen. In 1376 werd er een eerste kapel
gebouwd. Overigens is het geen dorp dat
historische bekendheid geniet door bele-
lijke begroeiing zijn bijna allemaal weg.
De Heemschutgroep staat op het stand
punt, dat er nu andere oplossingen dan
sloop voor de bestaande problemen moe
ten worden gevonden. Voorop stelt de
Heemschutgroep, dat niemand in de ge
meente persoonlijk aansprakelijk is voor
wat verloren is gegaan. Wel is het zo, dat
de groep er een volkomen andere mening
op na houdt dan de autoriteiten, die over
de nu hangende zaken beslissen.
Beschermd zijn drie molens, drie boerde
rijen (Kerkstraat 108 en 110 en Nabbegat
11) en de vroegere school aan de Kerk
straat, bekend als 'het bondsgebouw'. Er
zijn (nog) geen beschermde dorspgezich-
ten.
De Heemschutgroep nu is van oordeel,
penweg, die van Eindhoven naar Ra-
venstein voert en daar aansluiting geeft
op de rijks verkeersweg. Om het nog een
beetje te verduidelijken: Zeeland ligt ten
noorden van het Vliegveld Welschap en
zuidwestelijk van Grave.
Aldus georiënteerd dient de lezer te we
ten dat Zeeland een dorp is met een heel
eigen karakter met een klein aantal be
schermde monumenten en dorpsgezich
ten, die beschermd zouden moeten wor
den Voor de inwoners van Zeeland is dat
geen punt. Het bruist er van activiteiten
op het gebied van historisch behoud en
bescherming van fauna en flora. Het ver
enigingsleven blijkt er een bloeiend be
staan te hebben, zowel op sociaal, cultu
reel als religieus gebied. Ook op het ter
rein van de historie en heemschut zijn er
i
HET GEMEENTEHUIS VAN ZEELAND (N.BR.;
DAT VOOR SLOOP IS BESTEMD
FOTO: A.E. KEMPEN. ZEELAND (N.BR.)
KERKSTRAAT 108. EEN VAN DE WEINIGE
OBJECTEN IN ZEELAND (N.BR.),
DAT OP DE LIJST VAN BESCHERMDE
MONUMENTEN STAAT.
FOTO: A. E. KEMPEN
geringen, veldslagen e.d., maar het heeft
wel militair geweld gekend. Het is de
oude dorpsbeslotenheid, die vraagt om
behoud van historische panden en om het
bewaren van oude voorwerpen, gereed
schappen, archieven, foto's enz. Bescher
ming van de natuur is in goede handen.
Waar het de laatste jaren om gaat is het
tegengaan van ondoordachte sloop. Er is
helaas al veel verloren gegaan. Het was de
heer A. M. Bongers, die ons op een en
ander attent maakte en die ons verder
o.m. het volgende schreef: "Kort samen
gevat is de situatie zo, dat er in Zeeland
bijna niets meer over is van het eigen,
oude dorpskarakter. De oude bebou
wing (Zeeland was door de eeuwen heen
een boerendorp met zeer besloten karak
ter), het eigen dorpsgezicht en de natuur-
