Het Hoofdbureau van Politie te Paramaribo
1
Tijdens de politieke omwenteling in Su
riname gedurende de laatste dagen van
februari j.l.ïs na een beschieting vanaf de
rivier'het Hoofdbureau van Politie/aan
de Waterkant te Paramaribo, in brand
gevlogen.
Zoals dat gaat met de houten gebouwen
in Paramaribo: wanneer er eenmaal
brand ontstaat, dan blijft er niet veel van
over. Sléchts de massale betonnen ko
lommen van de voorgalerij kon men op
de foto's, die de kranten gaven, nog her
kennen.
Voor diegenen die het gebouw gekend
hebben, wil ik hierbij nog eens de herin
nering daaraan oproepen, voor wie het
niet kende is het toch interessant genoeg
nen, ze hadden constructief zoveel slan
ker kunnen zijn, maar zonder die maat
had het gebouw nooit de sterke zelfstan
digheid gekregen in de rij van ijle witte
huizen en kantoren, die samen de zo bij
zonder mooie Waterkant vormen.
Wat we zagen was in feite niet een ge
bouw, dat van de grond af als politiebu
reau was ontworpen. Het was de oude
'Winkel Haas', die omstreeks 1925 door
de Surinaamse architekt W. E. Sniphout
(1890-1972) ingrijpend ten behoeve van
de nieuwe funktie werd verbouwd. Het
vorige hoofdbureau stond aan de overzij
de, tussen rijbaan en rivier.
In 1967 heb ik Sniphout nog ontmoet.
Hij had een grote bewondering voor de
klassieke architektuur met zijn zuivere
zich zo bij uitstek leende voor vertaling
in de traditionele Surinaamse bouw
techniek, welke in de jaren '20 nog vol
komen levend was. In een reeks kranten
artikelen bracht hij zijn visie op de archi
tektuur naar buiten. Het Hoofdbureau
van Politie was ongetwijfeld zijn beste
werk, hij heeft zich hierin meer kunnen
uitleven dan in zijn andere projekten.
Eén daarvan wil ik nog noemen: het ge
bouw van de Pharmaceutische Dienst
van 's Landshospitaal aan de Graven
straat (daarachter ligt, tussen twee haak
jes, als ziekenhuis een van de interessant
ste en omvangrijkste houten bouwwer
ken die ik kén, uit het midden van de 19e
eeuw). Ook dit gebouw toont de sterke
horizontalen, maar de vertikale accenten
om er alsnog een keer bekendheid aan te
geven.
Het was een stoer bouwwerk, dat geheel
voortkwam uit de houtbouwtraditie,
zoals die zich sinds de late 17e eeuw in
Suriname had ontwikkeld. Maar in zijn
vormgeving vertoonde het op een heel
eigen manier de karakteristieken van de
Amsterdamse School. Sterke horizonta
len werden doorbroken, maar. ook ge
koppeld, door een plastisch uitgevoerd
vertikaal element. Ook de stompe af
schuiningen van de torenachtige mid
denpartij en de 'omgevouwen' dakvlak-
ken gaven het geheel een voor Suriname
wat ongebruikelijke plasticiteit, welke
nog versterkt werd door de eigenlijk
overmatig zware kolommen. Men moest
aan die kolommen steeds weer even wen-
HETHOOFDBUREAU VAN POLITIE,
WATERKANT 66TE PARAMARIBO,
FOTO: EXTER PRESS, L. WITT, CA 1965.
DE SLANKE HOUTEN ZUILEN VAN
PARAMARIBO (WATERKANT 14, VROEGER OP
HET KERKPLEIN),
FOTO: C L.T G. 1971.
proporties, zoals deze in het verleden ook
wel door de Surinaamse architekten was
toegepast. Bijvoorbeeld in de monumen
tale Ned. Isr. synagoge Neve Shalom uit
1835-1837, van architekt I. F. Halfhide
(met 'het fraaiste en meest harmonische
interieur van het land', zoals ik elders
eens schreef). Ook dit gebouw is, behal
ve onderbouw en zuilen, geheel van
hout.
Voor de overslanke typisch Surinaamse
variant op de klassieke vormen, die een
grote invloed had op het stadsbeeld van
Paramaribo en die voor bezoekers zo
boeiend is, had hij veel minder waarde
ring. Heel bewust is hij daarom steeds op
zoek geweest naar eigentijdse vormen,
en hij aanvaardde daarbij de inspiratie
van de Amsterdamse School, omdat deze
