Herstel van woonfuncties in Goese binnenstad
181 De geschiedenis van Goes op Zuid-
Beveland gaat terug tot de 13 eeuw. Jaco-
ba van Beieren gaf het stadje, dat inmid
dels al muren en poorten had, in 1342
stadsrechten. In de 15e eeuw kende het
Zeeuwse stadje o.m. al een lakenindu
strie en had het een haven, waarbij de
scheepvaart op Engeland een niet onbe
langrijke rol speelde. In de bebouwing
van de binnenstad vindt men daar nog
verscheidene resten van. Enkele belang
rijke monumenten, zoals het stadhuis
(oorspronkelijk gotisch, in de tweede
helft van de 18e eeuw herbouwd in Roco
costijl) en de Grote of Maria-Magdalena-
kerk uit de 15e eeuw herinneren aan de
welvaart van Goes in lang vervlogen tij
den. Andere monumenten treft men o.a.
aan langs de Turfmarkt en de Van der
Goeskade; een fraai voorbeeld is ook het
uit 1655 daterende Oude-Mannen- en
Vrouwenhuis, met aangrenzend ge
spaard gebleven onderdelen met laat
gotisch houtskelet van het voormalige
klooster van de Zwarte Zusters. Verder
valt er o.m. ook een poortje van het vroe
gere weeshuis (tweede helft 17e eeuw) te
bewonderen.
Sinds het begin van de jaren zeventig is
het gemeentebestuur doende met een
stadsvernieuwing- en rchabilitatiebeleid.
In 1974 werd een structuurplan voor de
binnenstad vastgesteld en een jaar later
werden rehabilitatiegebiedcn in de stad
Goes en in de tot de gemeente behorende
zeven dorpen aangewezen. Beide be
leidsuitspraken waren er op gericht de
grotendeels verloren gegane woonfunc
tie in deze gebieden te herstellen. Daarbij
wordt getracht storende invloeden zo
veel mogelijk naar de rand van de stad te
verplaatsen, waar hinder door verkeer,
geluid, stank e.d. tot een minimum
wordt beperkt.
Er viel en valt in het historische stadsge
bied wel het een en ander te doen. Ruw
weg kunnen in dit gebied twee delen
worden onderscheiden, nl. het gebied
waar de bebouwing door winkelconcen
tratie zichzelf in stand heeft gehouden,
ofwel niet onderhevig is geweest aan
stadsveroudering en het andere deel waar
in de loop der tijden door een bepaald
binnenstadsbeleid (of het ontbreken
daarvan) de historische bebouwing wel is
verpauperd door functieverlies en kwali
teitsverlies.
Ongeveer gelijktijdig werd de Stichting
Stadsherstel in het leven geroepen, welke
zich vooral het lot aantrekt van concen
traties van te restaureren historische pan
den. Bij gebrek aan financiële middelen
kwam hier vooralsnog niet veel van te
recht. De Stichting Stadsherstel kon
slechts een aanwijzende en stimulerende
invloed uitoefenen, hetgeen vooral in het
gebied rond de St. Jacobstraat heeft ge
leid tot de eerste contacten met de
Stichting Maatschappelijke Belangen te
Goes. Deze stichting, voortgekomen uit
het voormalig Burgerlijk Armbestuur,
hield zich tot 1975/76 vrijwel alleen bezig
met het consolideren van haar bezittin
gen: een aantal landbouwgronden op
Zuid-Beveland en een aantal bejaarden
woningen in Goes. Binnen het bestuur
van laatstgenoemde stichting werd de
behoefte gevoeld om het aanwezige en
vrijkomende kapitaal in wijder perspec
tief op een verantwoorde wijze aan te
wenden ten gunste van de Goese samen
leving. Door genoemde contacten met
de Stichting Stadsherstel werd de aan
dacht gevestigd op de mogelijkheid om
historisch waardevolle woonhuispanden
(zowel beschermde monumenten als zg.
beeldbepalende panden) aan te kopen, te
restaureren en als verhuurpanden te ex
ploiteren op kostprijsbasis.
In het St. Jacobstraatgebied werden in de
loop der tijd een 28-tal in slechte staat
verkerende panden verworven. Een aan
tal van deze panden was in handen van de
gemeente, welke de panden t.z.t. wilde
slopen. De rest van de panden is aange
kocht van diverse particuliere eigenaren.
Slechts drie panden waren ten tijde van
de koop bewoond, de rest stond of leeg,
of was in gebruik voor opslag. Gezien de
gestaag vorderende aankopen werd reeds
in een vroeg stadium in overleg met de
gemeente, de Rijksdienst voor de Monu
mentenzorg en de Provinciale Directie
Volkshuisvesting besloten de restauratie
activiteiten gefaseerd aan te vatten. Het
