cy xf - oi
IW I 4'
J3/ ~|t ,r i U^k
,ïilf A A 'WÊË
HET VOORMALIGE ..REFUGIUM TER
DUINEN" IN HULST
FOTO: RIJKSDIENST VOOR DE
MONUMENTENZO RG
6
HET ..GOUVERNEMENTSHUIS" IN HULST.
RECENT GERESTAUREERD
7
DE OOSTI'OORT IN SLUIS STAAT ER MAAR
TRIEST HIJ
FOTO: OSCAR DE MILLIANO. SLUIS
had, zoals bij de Ned. Herv. kerk van
Tholen (14e- 16e eeuw), de Ned. Herv.
kerk te St. Maartensdijk (15e eeuw),
idem die in Poortvliet (daterend uit de
14e resp. 15e eeuw) en de Gasthuiskapel
te Tholen (1460). Op het eiland zijn drie
raadhuizen gerestaureerd, t.w. die in
Tholen (stad), Oud-Vossemeer en in St.
Maartensdijk. Het in 1594 gebouwde ge
meentehuis van Scherpenisse verkeert
echter nog in zeer slechte staat. Al jaren
wordt hier op subsidie gewacht voor
restauratie.
Er werden op Tholen vier molens geres
taureerd; die in Oud-Vossemeer De Ja
ger" werd hersteld uit de opbrengst van
de ANWB-molen-actie 1973. Ten min
ste drie molens op het eiland wachten
nog op restauratie. Voorts werden hof-
U.i
steden en woonhuizen in vrij groten geta
le gerestaureerd. Een wens is het herstel
van de in 1953 gedichte gracht om het
terrein van het voormalige slot te Stave-
nisse en het herstel van de grachtmuren.
Op Zuid-Beveland is met name over de
wijze, waarop de binnenstad van Goes
met al haar kleinschalige bebouwing in
stand kan worden gehouden, heftig ge
discussieerd, waaraan Heemschut zijn
bijdrage heeft geleverd. De resultaten
worden langzamerhand zichtbaar, zoals
de herinrichting van de Grote Markt, het
aanzetten voor de bebouwing van het
Schuttershof, plannen voor de restauratie
van het Manhius-Weeshuis-complex, de
restauratie van het Stadhuis, restauratie
van verschillende panden rondom de ha
ven, rehabilitatie en restauratie van de St.
Jacobsstraat en plannen voor bebouwing
van de gesloopte stadswijk in Goes-
Noord.
Maar voor Goes is ook kritiek op zijn
plaats. Bij het gemeentebestuur is een
duidelijk gebrek aan belangstelling voor
de stichting Stadsherstel, waardoor deze
instelling een kommervol papieren be
staan lijdt. Voorts valt het te betreuren,
dat er zo schier eindeloos wordt gepraat
over wat er nu verder met de binnenstad
moet gebeuren. Het gevolg daarvan is,
dat daar een groot deel gestaag verpau
pert en verkrot en hierbij gaat het nog wel
om meestal gemeentelijk eigendom!
Ook buiten Goes zijn er zorgen. Heem
schut heeft herhaaldelijk de aandacht ge
vestigd op het teveel openleggen van de
dorpskernen, dikwijls met de opzet de
fraaie dorpskerk te tonen, maar met het
gevolg het ontstaan van steriele dorps
pleinen, zoals in 's-Gravenpolder.
Overigens heeft Zuid-Beveland vele res
tauraties tot stand zien komen, zoals die
van de kerken in Wolphaartsdijk, Kloe-
tinge, Yerseke en Waarde. Verder wer
den binnen het beschermde dorpsgezicht
van Wemeldinge goede restauraties uit
gevoerd aan verschillende woonhuizen.
Een aparte vermelding verdient het
dorpspleintje van Oud-Sabbinge, waar
na het slopen van de dorpsschool, de fun
damenten van de voormalige dorpskerk
te voorschijn kwamen. Na gedeeltelijke
opmetseling vormen deze resten nu een
fraai middelpunt van het pleintje. En
tenslotte wat Zuid-Beveland betreft: de
Stichting „Het Zeeuwse Landschap" is
begonnen aan de restauratie van het
koetshuis van de voormalige buitenplaats
„Landlust" te Heinekenszand.
We varen nu met een Provinciale veer
boot over naar Zeeuws-Vlaanderen,
waar belangrijke restauratie-activiteiten
te melden zijn uit Hulst, Aardenburg en
Sluis, om ons tot deze drie belangrijke
plaatsen te beperken. In Hulst kwam in
1977 de restauratie van het zgn.
„Landhuis" in de Steenstraat (eertijds
rechtshuis van Hulster-Ambacht en date
rend uit 1655) tot stand. Verleden jaar
kwam men klaar met de restauratie van
het voormalige „Refugium Ter Dui
nen", eveneens in de Steenstraat. De ge
schiedenis van dit pand gaat terug tot
vóór 1400 met als oudste bestemming
ambtswoning voor de grafelijke schout.
Het was toen het Grafelijk Steen (gevan
genis) Overigens heeft de recente restau
ratie hier en daar wel reden tot kritiek
gegeven. Een ander restauratie-object is
het „Gouvernementshuis" aan de Grote
Markt, in de 14e eeuw bekend als „De
Rijckenborch", de zetel van de ontvan
ger van het Kapittel van O.L. Vrouw-
kerk te Kortrijk, waar tussen 1645 en
1653 graaf Hendrik van Nassau verblijf
hield. Het fraaie pand verkeert al geruime
tijd in slechte staat. Als er niet spoedig
iets aan wordt gedaan, dreigt er een dra
ma, nl. dat het in puin valt. Mede door
toedoen van Heemschut werd onlangs de
ruim vijftig meter lange kloostermuur uit
de 16e eeuw (enig overgebleven deel van
het Minderbroedersklooster) in Hulst ge
restaureerd en het fraaie 18e-eeuwse