Elf provincies
De lezers, die geregeld van de inhoud van ons tijdschrift kennis nemen, zullen
misschien verbaasd zijn over dit „gewichtige"'nummer. Inderdaad is de omvang
van deze aflevering van ons tijdschrift - het officieel orgaan van de Bond
Heemschut - veel groter dan normaal. De verklaring hiervoor is, dat de Bond
Heemschut (opgericht in 1911) voor een redelijk goede uitoefening van zijn taak
meer leden nodig heeft. Uit hun contributiebijdragen moeten de vele activiteiten
van onze bond worden gefinancierd. Dit extra dikke nummer van ons tijdschrift
is dan ook niet enkel een „service" aan onze geregelde lezers, maar het richt zich
speciaal tot die brede kring van belangstellenden in de monumentenbescherming,
die tot nu toe nog niet tot onze bond zijn toegetreden. Wij hopen oprecht, dat de
niet-leden van Heemschut, die dit bijzondere nummer onder ogen krijgen, er
aanleiding in zullen vinden zich als lid van de bond op te geven.
Iedereen, waar hij ook woont of werkt,
zal in dit nummer iets van het provinciale
„eigen" aantreffen. Velen zullen iets
tegenkomen van hun stad of dorp.
Nederland heeft meer dan 40.000 monu
menten, die krachtens de Monumenten
wet zijn beschermd. En jaarlijks komen
er enige honderden beschermde monu
menten bij. Uit de bijdragen uit de elf
provincies zal men zien, dat het bij het
behoud van wat formeel ons „archi-
tectonisch-cultureel erfgoed" wordt ge
noemd, niet enkel gaat om oude kerken,
pakhuizen (uit de tijd van de Oost- en
West-Indische Compagnieën), om oude
boerderijen en grachtenhuizen, molens
en kastelenmaar ook om het behoud van
oude vestingwerken, buiten bedrijf ge
raakte karakteristieke fabrieken, water
torens, vuurtorens, oude sluizen, brug
gen, enz. enz. Het gaat óók om de be
scherming van hele stads- en dorpsge
zichten, vaak met historische betekenis
en waar van verkrotting sprake is en
stadsvernieuwing wordt gepleegd.
Voor al die zaken heeft de Bond Heem
schut aandacht en in gevallen, waar het
naar onze mening mis dreigt te gaan,
treedt de bond waarschuwend èn advise
rend op. Dat geldt óók bij het vaststellen
van uitbreidings- en bestemmingsplan
nen. Om kort te gaan, de staf van de
Bond Heemschut heeft de handen vol aan
wat bij velen bekend is als „monumen
tenbescherming". Daarbij verliest
Heemschut ook de betekenis van het zo
ongeschonden mogelijk houden van het
landschap bepaald niet uit het oog.
Samengevat: de Bond Heemschut voert
actie voor het behoud en het herstel van
de historische monumenten in ons land.
Als nationale vereniging werkt de Bond
Heemschut in noodzakelijk geachte ge
vallen samen met gelijkgezinde organisa
ties. Een aantal van die organisaties, zoals
de vereniging „De Hollandsche Molen",
de Nederlandse Kastelenstichting, de
stichting Menno van Coehoom, de vere
niging „Hendrick de Keyser" en de
ANWB zijn in het Algemeen Bestuur
van de Bond Heemschut vertegenwoor
digd. Met een organisatie als de Vereni
ging tot behoud van Natuurmonumen
ten in Nederland wordt, zo nodig, even
eens samengewerkt. De neerslag van dit
alles kan men in dit speciale nummer van
ons tijdschrift aantreffen.
In de artikelen over de elf provincies ge
ven de auteurs ieder hun eigen visie, dik
wijls op streekeigen problemen. Hoewel
ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is,
kan men niettemin in elke bijdrage één
bepaalde klank beluisteren: de liefde voor
het monument, voor het landschap,
waarover de Bond Heemschut als lande
lijke organisatie zijn wakend oog laat
gaan.
We zijn alle auteurs erkentelijk voor hun
bijdrage, en in het bijzonder de heer H. J.
L. Vonhoff, die als voorzitter van de
stichting Nationale Contactcommissie
Monumentenbescherming NCM, be
reid was de inleiding voor dit nummer te
schrijven.
Het Prins Bernhard Fonds zijn we dank
baar voor de financiële bijdrage in de tot
standkoming van dit nummer, dat in de
ze vorm zonder die steun moeilijk reali
seerbaar zou zijn geweest.
Twee in dit nummer voorkomende kaar
ten maken het u mogelijk zich als lid aan
te melden of, voor leden, nieuwe leden
op te geven. Het secretariaat van onze
Bond hoopt overstroomd te worden met
aanmeldingen van deze aard.
Ons ledental moet fors omhoog. Stad en
land worden in toenemende mate be
dreigd. De Bond Heemschut doet er wat
aan.
G. K. J. M. Hamm,
voorzitter Bond Heemschut