weldadigheid üLl tif r.r, ïL «i k. I, t E ®r»-wfeP- ff ff l'i'l f«I M - - hm 44 MHH A EEN VAN DE VELE OBJECTEN, DIE DEEL UITMAKEN VAN DE; OU DE WELDADIGHEIDSKOLONIE" IN FREDERIKSOORD, GEM. VLEDDER HET VOORMALIGE LOGEMENT - 1 FOTO: RIJKSDIENST V.D..MONUMENTENZORG worden gebracht. Voor de oprichting van een dergelijke landbouwkolonie werden gronden rond Vledder (Dr.) als proefgebied uitgekozen en aangekocht. In Frederiksoord werd op 25 augustus 1818 de eerste steen gelegd voor de eerste kolonistenwoning van een proefkolonie van vijftig gezinnen. In 1820 volgden de koloniën Willemsoord en Wilhelmina- oord en in 1821 de kolonie VII, later Boschoord genoemd. De Maatschappij van Weldadigheid ontwikkelde zich van voornamelijk landbouwonderneming, in de tweede helft van de 19e eeuw tot land-, tuin- en bosbouwkolonies. En van dit complex is nu een aantal woningen en gebouwen onder bescherming gebracht, waarbij wel moet worden opgemerkt, dat nage noeg geen enkel object zijn oorspronke lijke vorm heeft kunnen bewaren. Er werd namelijk al spoedig geconstateerd, dat de „modelwoningen" niet geheel voldeden aan o.a. eisen van de toenma lige gezondheidszorg, en ze werden dus al in een vrij vroeg stadium verbouwd en aangepast aan de eisen van de bewoners: meer licht, meer lucht. Het belang van de bescherming ligt dan ook niet in de eerste plaats in de architectonische kwaliteiten als wel in het feit dat zijte midden van de (soms wat vervaagde) herkenbare ken merkende structuur van deze nederzet tingen, de herinnering aan deze voor ons land unieke opzet van de 19e-eeuwse so ciale zorg levend houdt. Behalve een aantal woningen werden o.a. beschermd verklaard de vm. Gerard Adriaan van Swieten Tuinbouwschool, thans klokkenmuseum (1884), het hotel Frederiksoord - vm. logement (in aanleg vroeg 19e- of eind 18e-eeuws gebouw, waarin in 1818 ook de directeurswoning werd ondergebracht) en verder: het 19e- eeuwse eenbeukige Waterstaatskerkje (1851), een vm. fabriek, gebouwd in 1900 als mandenmakerij/weverij, het voormalige bejaardencentrum Rustoord II (1904), thans buitencentrum, een vm. schooltje (1818), idem een schooltje uit vermoedelijk 1876, enz.

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1979 | | pagina 31