Heemschut in actie
Alkmaar
]>r<HMlstr<iut
luat
De neo-gotische kruisbasiliek, bekend als Dominicuskerk, werd met sloop bedreigd,
ofschoon dit bouwwerk op de voorlopige lijst van beschermde monumenten staat. De
Bond Heemschut e.a. hebben zich ingespannen de kerk te behouden en voorlopig met
succes. Het was met deze kerk weer eens het oude liedje. Het parochiebestuur
verkocht het gebouw aan een projectontwikkelaar en ten behoeve van hem werd een
sloopvergunning aangevraagd, waarbij tevens bezwaar werd gemaakt tegen plaatsing
van de kerk op de definitieve lijst van beschermde monumenten.
B. en W. bezweken voor de op hen uitgeoefende druk en deden de gemeenteraad een
voorstel om de Dominicuskerk van de voorlopige lijst af te voeren. Hiertegen werd
van verschillende kanten, zoals Heemschut en Stadsherstel Alkmaar, bezwaar aange
tekend, waarvoor de gemeenteraad gelukkig gevoelig bleek. Bij motie werd het
voorstel van B. en W. voor kennisgeving aangenomen en B. en W. werd opgedragen
alsnog een passende bestemming voor de kerk te vinden.
Dreigende sloop is hiermee in elk geval
voorlopig van de baan. De hoge viering
toren van de Dominicuskerk beheerst
met die van de Grote Kerk en de Waagto-
ren het silhouet van Alkmaar. De kerk
werd indertijd ontworpen door P. H. J.
Cuypers. De bouw geschiedde echter
niet volgens de oorspronkelijke tekenin
gen; het gebouw werd één gaanderij la
ger. In 1866 was de bouw voltooid. In
1974 werd de kerk gesloten. Haar ouder
dom in aanmerking nemende, verkeert
de kerk in-en uitwendig in zeer behoor
lijke tot zeer goede staat.
De Dominicuskerk laat nog eens het im
provisatievermogen en de architectoni
sche kwaliteiten van Cuypers duidelijk
zien. De wijze waarop Cuypers een grote
ruimtelijke werking in het interieur wist
te bereiken mag wel uniek worden ge
noemd, mede in aanmerking nemende
het kleine stuk grond waarop de kerk was
geprojecteerd, ingeklemd tussen Laat en
Breedstraat. Het interieur doet byzan
tijns aan en vertoont verwantschap met
Violet le Duc en William Morris. In
Alkmaar houdt men zich nu al geruime
PLATTEGROND VAN DE DOMINICUSKERK
MET TEN OOSTEN DAARVAN DE
KLOOSTERTUIN.
tijd bezig met het zoeken van een oplos
sing voor de vraag wat er met de Domi
nicuskerk moet (kan) gebeuren. Het is
duidelijk, dat het gebouw niet ten eeu
wige dage ongebruikt kan blijven staan.
De stichting Stadsherstel heeft als haar
mening gegeven, en daarvoor zelfs al
plannen dooreen architect laten schetsen,
dat van de kerk een (winkel-)passage zou
kunnen worden gemaakt. Anderen zien
dat echter helemaal niet zitten. „Oud-
Alkmaar" is van oordeel, dat de enige
bestemming die van de r.k. ere-dienst is,
en hiervoor de verantwoordelijkheid bij
de kerkelijke overheid ligt. „Oud-
HET INTERIEUR VAN DE DOMINICUSKERK
(1866)
FOTO: PRENTENKABINET, GEM. ALKMAAR
Alkmaar" ziet vooralsnog geen andere
bestemming en meent, dat bij verbou
wing tot winkelpassage er van het mo
numentale interieur weinig zou overblij
ven. Hoe dit zij, het laatste woord over de
Alkmaarse schepping van Cuypers is nog
niet gesproken.
18
