m
Vijfentwintig jaar monumentenzorg
in Amsterdam
I958
1962
1970
1978
Op 15 september jl. was het precies 25 jaar
geleden dat bij de Amsterdamse Dienst der
Publieke Werken een zelfstandig Bureau
Monumentenzorg werd ingesteld. Dat bu
reau begon toen met elf medewerkers, thans
zijn het er 28, terwijl bovendien de laatste
jaren regelmatig praktikanten bij het bureau
werkzaam zijn, eigenlijk altijd één prakti-
kant van de Technische Hogeschool te
Delft, één op HTS- en één op MTS-niveau.
In 1955 betrok het bureau twee prachtig
gerestaureerde pandjes aan de Dirk van
Hasseltssteeg (51 en 53). In 1976 werd het
pand no. 49 daar nog aan toegevoegd.
De directeur van de Dienst der Publieke
Werken in 1949 - de heer Van Heemskerck
- zag een duidelijke taakverdeling tussen de
overheid, de eigenaar en de burger in het
algemeen. Hij schreef daarover aan zijn
wethouder:
,,Op de overheid rust de taak in de eerste
plaats te waken over het stadsschoon. Zij
heeft richtlijnen te geven en maatregelen te
treffen tot het behoud ervan; maar zij heeft
er tevens voor te zorgen dat het leven nor
maal kan verlopen. Op de eigenaren rust de
verplichting, met of zonder steun van der
den hun bezit goed te onderhouden. Op de
Amsterdammer rust de taak waakzaam te
blijven en belangstelling te tonen voor de
problemen van zijn stad en te handelen in
het belang daarvan".
Het bureau houdt zich bezig met het advise
ren en begeleiden van voornamelijk particu
liere restauratie-objecten. Zowel in de plan-
voorbereidende fase als in de uitvoerende
fase worden de plannen begeleid. Daarnaast
wordt door onderzoek getracht de kennis
van het Amsterdamse stadswoonhuis te
vergroten. Het is duidelijk dat, zoals trou
wens ook bij restauratieplannen, hierbij ook
het binnenhuis of interieur de nodige aan
dacht krijgt. Zowel de indeling als het ge
bruik van het heel eenvoudige stadswoon
huis, als dat van een woonhuis aan een van
de grachten, gebouwd dooreen rijke koop
man, worden hierbij nauwgezet vastgelegd
en bestudeerd. In 1977 kwamen 206 restau
raties gereed.
Het bureau treedt op als contactorgaan tus
sen particulieren, diverse instanties en de
Rijksdienst voor Monumentenzorg.
Ook het coördineren van de werkzaamhe
den van de verschillende verenigingen op
het gebied van de monumentenzorg behoort
211
tot haar taak. Voorts geeft het bureau voor
lichting inzake de subsidiemogelijkheden
en is tenslotte behulpzaam bij het opsporen
van nog bruikbare historische bouwmateri
alen.
Vanaf de oprichting van het bureau heeft de
gemeente samen en in overleg met het rijk
gelden voorde subsidiëring van de restaura
tie van belangrijke bouwwerken gereser
veerd. De aanvankelijk zeer geringe reser
veringen zijn inmiddels bij rijk, provincie en
gemeente uitgegroeid tot zeer aanzienlijke
bedragen.
Hierboven werd reeds gememoreerd dat het
bureau daarbij een adviserende taak heeft.
Het volgende overzicht laat zien in welke
mate dat in de afgelopen 25 jaar het geval is
geweest, met name voor wat het de gemeen
telijke bijdrage betreft.
400.000
1.060.855
4.062.000
22.935.000, als volgt verdeeld:
n -1
»C 3
mm
Restauratie van pakhuizen, woonhuizen en hofjes
12.000.000
Restauraties in beschermde stadsgezichten,
zoals Jordaan, Nieuwmarkt, Ransdorp en Durgerdam
3.100.000
Kleine restauraties
1.250.000
Restauratie grote monumenten
2.000.000
Restauratie 19e en 20e-eeuwse architectuur
1.500.000
Voorlopige voorzieningen aan monumenten
(zogenaamde „Stutpotje")
100.000
Restauratie voormalige Burgerweeshuis
360.000
Restauratie woonhuizen, pakhuizen en hofjes van de gemeente met
woonbestemming
2.625.000
Het totaal aantal restauraties dat vanaf 1953
kon worden uitgevoerd is ongeveer 3000.
Van de 7000 monumenten die Amsterdam
rijk is, is dit een zeer aanzienlijk deel. Dat
wil niet zeggen dat te verwachten zou zijn
dat het bureau geen werk zou hebben na het
jaar 2000. Het is bekend dat gebouwen een
onafgebroken zorg van de eigenaar behoe
ven.
