lijk tot op de huidige dag nog overal verha
len en geruchten in omloop over oude ver
borgen kamers, gangen en schuilplaatsen.
Als echter de eindeloze reeks onbewezen
geruchten overboord wordt gezet, blijft de
waarheid over, die boeiender is dan de mee-
slependste roman.
De slimme bisschop
We begonnen ons verhaal met een geheime
schuilplaats in Amsterdam en we geven nog
twee voorbeelden van onderduikplaatsen-
uit-de-historie in Nederland.
In een der doorgangen tussen de zalen van
kasteel Hoensbroek (L.) zit een muurkast,
waarvan de achterwand kan worden wegge
nomen. Daarachter is een smalle gang met
trap, die naar een geheime kamer leidt, uit
gespaard in de zware torenmuur. Dit was
eens de schuilplaats van Philip Damianus
van Hoensbroek, bisschop van Roermond,
die was uitgeweken voor de sansculotten
tijdens de Franse overheersing. De Franse
commandant die wist, dat het kasteel een
geheime kamer had waar de bisschop moest
verblijven, liet 's nachts voor ieder raam
een kaars ontsteken en telde toen buiten de
verlichte vensters. Maar ook de bisschop,
die gewaarschuwd was, zette een brandende
kaars in de vensterbank. De geheime kamer
bleef onvindbaar!
In 1905 werd de kerktoren van Soest gron
dig gerestaureerd. Onder de vloer van een
der zijtorentjes ontdekte men achttien ei
kenhouten beelden, die er in 1578 werden
verborgen om de beeldenstorm te ontgaan.
Zes van deze beelden staan nu in museum
Flechite in Amersfoort, de overige zijn in
het Centraal Museum in Utrecht te zien. Dat
zijn dus „onderduikers" die pas na drie
eeuwen te voorschijn kwamen.
J. H. Kruizinga
4
Een onderduiker in een van de geheime ka
mers van Harvington Hall.
5
ls men eenmaal binnen, dan kan men via
een kantelende plank de schuilplaats boven
de schouw bereiken.
166
