Heemschut in actie
Zeeburg/Schellingwoude
Mildam
Dordrecht
Ruim twee jaar geleden heeft onze bond de
Amsterdamse gemeenteraad geschreven te
gen het ter visie liggende ontwerp-bestem-
mingsplan Zeeburg/Schellingwoude een
aantal ernstige bezwaren te hebben. In to
taal waren er, van verschillende kanten, 21
bezwaarschriften tegen het ontwerp inge
diend. Onlangs hebben B. en W. een gewij
zigd ontwerp gepubliceerd, dat inmiddels
door de gemeenteraad is aangenomen. Het
is voor Heemschut bijzonder prettig te mo
gen ervaren, dat het gemeentebestuur met
onze bezwaren in belangrijke mate rekening
heeft gehouden. Weliswaar is ons bezwaar
tegen de aantasting van het mooie land
schappelijke gebied niet geheel weggeno
men, maar zó fors als aanvankelijk op het
stadhuis de bedoeling was, zal het nu toch
niet gebeuren. Waar ging het allemaal om?
In de eerste plaats heeft Heemschut indertijd
bezwaar gemaakt tegen het opnemen in het
plan van het Boogkanaal, welke reserving
onze bond prematuur vond. Hiertegenover
stellen B. en W., dat het Boogkanaal is op
genomen in het vigerende bestemmingsplan
(uitbreidingsplan in hoofdzaak voor Am
sterdam-Noord), dat in 1961 rechtskracht
kreeg, en in het Streekplan Waterland.
Maar ambtelijk en bestuurlijk wordt nage
gaan of de aanleg van het destijds ontwor
pen Boogkanaal nog nodig is en, zo niet, of
het tracé voor andere doeleinden dient te
blijven gereserveerd. Het ziet er naar uit,
aldus B. en W.dat vorenstaande vraag ont
kennend zal worden beantwoord. Op grond
hiervan hebben B. en W. besloten, de plan-
grens zodanig te verleggen, dat de strook,
bestemd voor het Boogkanaal, niet meer in
het onderhavige bestemmingsplan is opge
nomen. M.a.w.: het bezwaar van Heem
schut is door B. en W. gegrond geacht.
Ten aanzien van een tweede bezwaar heeft
Heemschut eveneens een volledig succes
geboekt. De inrichting van het eventueel te
maken bouwdok ter plaatse van de mond
van het Boogkanaal als jachthaven gaat niet
door. Het bezwaar tegen deze ingreep op het
landschap hebben B. en W. ook gegrond
bevonden.
Een derde bezwaar van Heemschut richtte
zich tegen de vestiging van een manege,
waarvan onze bond eveneens aantasting van
het landschap vreesde. Voor die vrees be
hoeft, volgens B. en W. geen reden te be
staan. Er zal de nodige beplanting worden
149
aangebracht, zodat er van Waterland uit
weinig of niets van te zien zal zijn.
Met een ander bezwaar is wèl rekening ge
houden, maar niet ten volle. Heemschut
was tegen de bouw van een rioolwaterzuive
ringsinrichting op Zeeburg. De bouwhoogte
van 30 m vonden we een grote inbreuk op
het open karakter van het geheele plange
bied. Helaas is het niet mogelijk gebleken
elders in de gemeente ruimte voor die zuive
ringsinstallatie te vinden, maar de maxi
mum bouwhoogte wordt tot 21 m terugge
bracht, met dien verstande, dat rekening
moet worden gehouden met een schoor
steen, die wèl tot 30 m zal kunnen reiken.
Ons laatste bezwaar tegen het ontwerp-plan
gold de opgenomen vestiging van een hore
cabedrijf langs rijksweg nr. 10. De voorge
nomen bouwhoogte van 30 m vond Heem
schut niet aanvaardbaar. In dit bezwaar zijn
B. en W. ons eveneens tegemoet gekomen.
De bouwhoogte is nader vastgesteld op 10
m.
We zijn over deze aangelegenheid wat uit
voeriger geweest dan normaal is in deze ru
briek, maar we meenden er zoveel aandacht
aan te mogen schenken, omdat uit deze
gang van zaken nog eens duidelijk blijkt van
hoe groot nut het ondernemen van actie te
gen plannen van de overheid kan zijn.
In het tot de gemeente Heerenveen beho
rende plaatsje Mildam staat een eenvoudig
zaalkerkje uit 1726 met er naast een klok-
kestoel. Helaas verkeren kerkje en klokke-
stoel inemstigvervallenstaat, reden waarom
Heemschut zich tot B. en W. heeft gewend
om, nu de kerkvoogdij misschien moet
overgaan tot het afstoten van dit waarde
volle architectonische erfgoed, er, na res
tauratie bijv. de bestemming van vergader
ruimte aan te geven.
Kerkje en klokkestoel bevinden zich op een
klein, oorspronkelijk rond kerkholje. De
ronde vorm is kenmerkend voor vele be
graafplaatsen in de zuidoosthoek van Fries
land. Op de zandruggen, die de aanwezige
riviertjes Tjonger en Linde begeleiden,
vindt men reeksen van deze, in de vroege
middeleeuwen ontstane, ronde begraaf
plaatsen, die meestal het centrum vormen
van een zgn. boerestreek. Het object in Mil
dam maakt deel uit van een dergelijke reeks
van oude begraafplaatsen: Rotstergaast,
Nijeschoot, Oudeschoot, Nijehome, Oude
home, Jubbega, Hoomsterwaag, Donker
broek. In zijn brief aan B. en W. heeft
Heemschut er op gewezen, dat het kerkje
met kerkhof te Mildam waardevol is in deze
gehele keten.
Het zaalkerkje met klokkestoel in Mildam
Ruim een jaar geleden geeft Heemschut
zich tot B. en W. gewend in verband met de
plannen tot rehabilitatie van het gebied
„Boogjes". Inmiddels is een aantal uit
gangspunten opgesteld, neergelegd in een
keurig verzorgde publicatie, als onderdeel
van de inspraakprocedure. Van deze moge
lijkheid heeft Heemschut gebruik gemaakt
nog op een aantal punten zijn visie te geven.
Vooraf heeft onze bond er zijn voldoening
over uitgesproken, dat aan zijn wens reke
ning te houden met de te verwachten aan
wijzing tot beschermd stadsgebied deels is
tegemoet gekomen. Maar zegt Heemschut
nu: bebouwing op de plaats van de voorma
lige stadsmuur zal het gezicht op het aan te
wijzen „Beschermd stadsgezicht" versto
ren. Verder: handhaving van het bestaande
stedebouwkundige patroon - uitgangspunt
van B. en W. - moet in grotere mate dan nu
voorzien, samengaan met handhaving van
de bestaande rooilijnen. De afgeschuinde
hoeken van de zijstraten langs Boogjes,
alsmede de verlegging van de rooilijnen
langs de Suikerstraat, Dolhuisstraat, Rui
tenstraat en Kleine Spuistraat zijn - volgens
Heemschut - een inbreuk op het historische
gegeven en zullen op den duur vergaande
veranderingen in het gebied oproepen.
