HEEMSCHUT
Amsterdamse folders
en kerken
Stadsherstel Gorinchem
Verkiezingen
Ter voorziening in de vacatures, ontstaan
door het bedanken van mr. J. H. W. Verzijl
(le secr.), mr. J. I. van Praag Sigaar (2e
secr.), drs. J. M. Hengeveld (penningm., te
vens van het Restauratie.Hulpfonds) en ir. C.
A. Kuysten, werden benoemd de heren: J. G.
Oost Lievense (le secr.), W. van Driel (2e
secr.), S. Doyer (penningm., tevens van het
Rest Hulpfonds) en ing. G. B. H. van Wou
denberg. Laatstgenoemde is tot lid van het
Alg. bestuur benoemd, maar zal tevens
plaats nemen in het Dag. bestuur, zoals ook
met ir. Kuysten het geval was.
In de vacature mr. G. J. te Loo (voorz. Prov.
cie. Groningen) werd benoemd de heerT. J.
Koek. Dhr. te Loo blijft lid van de Prov. cie.
Gron.
De toetreding van mr. J. H. van den Hoek
Ostende als lid van het Alg. bestuur werd be
krachtigd.
Als opvolger van mr. dr. L. de Gou in de
functie van voorz.. van de K.N.O.B. werd
jhr. mr. L. M. Michiels van Kessenich be
noemd tot lid van het Alg. Bestuur.
Herkozen werden drs. H. C. van Eek (D.B.),
mr. H. W. Phaff (A.B.) en G. Prins (D.B.).
Tot secretaris van de Prov. cie. Limburg
werd benoemd dhr. J. Radermacher
In de vacature dr. R. Hoegen (voorzitter van
de bond Heemschut) werd benoemd de heer
G. K. J. M. Hamm, ingaande 9 september
1978, (Heemschutdag) op welke datum de
heer Hoegen zijn functie neelegt.
De heer Hoegen sloot deze laatste door hem
geleide ledenvergadering met de constate
ring dat de Heemschutactiviteiten voor hem
mede zo boeiend zijn geweest omdat deze
zijn aandacht voor monumentenbescherming
steeds scherpten. Het voorzitterschap was
voor hem een rijke ervaring.
De combinatie: Amsterdamse folders en
kerken is min of meer toevallig. In het His
torisch Museum - wat is dat toch een juweel
- is tot 17 september a.s. een kleine ten
toonstelling ingericht van kerken, die in
1578 als gevolg van de alteratie in calvinis
tische handen overgingen. Bij de voorbe
zichtiging wordt ook een aantal nieuwe mo
numentenfolders gepresenteerd.
Voor degenen, die misschien niet precies
weten wat onder de „alteratie" wordt ver
staan: dat is de verandering in de regering
van Amsterdam, voorbereid in overleg met
de prins van Oranje en ten uitvoer gebracht
door de Calvinisten, die de bestaande rege
ring na de overgang in februari 1578 niet
vertrouwden. De alteratie kwam op 28 mei
van dat jaar tot stand.
De expositie laat ook prenten zien (afkom
stig uit het Amsterdamse archief) van gere
formeerde kerken, die na de ommekeer
werden gebouwd, zoals de Zuiderkerk, de
Westerkerk en de Oosterkerk. Tot deze
groep behoorde ook de Koepelkerk aan het
Leidse Bosje, die enige jaren geleden werd
afgebroken. De veranderingen strekten zich
ook uit tot andere naamgeving; de St.
Olofskapel werdOudezijdskapel, de St. Ni-
colaaskerk ging Oude Kerk heten, de Catha-
rinakerk werd Nieuwe Kerk, de Nieuwe
Nonnenkerk werd Gasthuiskerk (gesloopt).
Maar niet alleen de namen wijzigden zich,
vaak ook de bestemming. De Begijnenkerk
werd Engelse Kerk. Nog groter was de ver
andering die zich aan de Nieuwezijdskapel
voltrok; aanvankelijk katholiek, daarna Ge
reformeerd, vervolgens Duits en nu een
Turkse moskee!
Bijna meer nog dan de prenten vertellen de
bijschriften van de boeiende geschiedenis
van een aantal oude Amsterdamse kerkge
bouwen.
Wat de folders betreft, we kondigden reeds
aan de herdruk van de zgn. Coca Cola-fol
der van Amsterdam, die in 1975 (Europees
Monumentenjaar) werd uitgegeven en
waarvoor zo'n belangstelling was, dat ze al
spoedig niet meer verkrijgbaar was. Er is nu
in samenwerking van het Bureau Voorlich
ting Amsterdam, de VVV, het Gem. Bu
reau Monumentenzorg èn de Bond Heem
schut een herdruk gekomen. En voorts heeft
Amsterdam haar monumentenfolders met
een nieuwe serie uitgebreid. Nieuw zijn het
museum Van Loon (Keizersgracht 672),
Rembrandthuis, 's Lands Zeemagazijn,
Trippenhuis en Westerkerk. De eerste serie,
bestaande uit de Oude Kerk, de Jordaan, de
Nieuwe Kerk, de Lutherse Kerk en het Pin-
tohuis zijn herdrukt.
Bij de presentatie van de folders werd er op
gewezen, dat Amsterdam met haar monu
mentenzorg niet stil zit, hetgeen de cijfers
uitwijzen. In vijfjaar (van 1973 tot 1977)
werden in totaal 1110 restauraties uitge
voerd. In 1957 besteedde Amsterdam één
miljoen aan restauraties, in 1975 ca. vijftig
miljoen. v.d.W.
In het over 1977 verschenen jaarverslag van
de Stichting Stadsherstel Gorinchem laat de
voorzitter, de heerC. de Ruitereen tevreden
geluid horen. De stichting kan op een goed
jaar terugzien, zo schrijft hijen even verder
heeft hij het zelfs over een vruchtbaar jaar.
,Met de binnenstad ging het de goede kant
op. Wie de huidige situatie vergelijkt met
die van bijv. vijfjaar geleden, moet consta
teren, dat er beweging zit in het streven naar
een gezonde binnenstad. De gewijzigde
koers van de gemeente, zoals die is neerge
legd in de Nota stadsvernieuwing, begint
resultaten te krijgen"In deze wordt verwe
zen naar de „geslaagde" nieuwbouwpro-
jekten in het Heerenlaantje, Krabsteeg.
Belangrijker nog is de toenemende activiteit
die particulieren aan de dag leggen. Er wor
den weer gevels schoongemaakt, huizen
opgeknapt en gebouwd, hier en daar pak
huizen tot goede woonhuizen omgeto
verd".
In het jaarverslag valt verder te lezen, dat
voor de toekomst gedacht wordt aan het
invullen van „gaten" in de binnenstad, of
schoon de meeste aandacht vooralsnog
wordt gericht op het verwerven van be
staande, oudere panden, die niet per defini
tie op de Monumentenlijst behoeven voor te
komen. Onvermijdelijk is, dat Stadsherstel
Gorinchem ook klaagt over de subsidieperi
kelen. Hiertegenover staat dat de stichting
in 1977 meer dan 146.000,- aan schen
kingen ontving. De groei van SSG blijkt
overigens uit het balanstotaal: 88.600,- in
1976 tegen 243.000,- in 1977.
138
