Het plateau van Margraten-
Landschapspark of
cementindustrieterrein?
blijdat zich kopers aanmelddenHet enige,
waar we angstvallig voor hebben gewaakt,
is, dat gerestaureerde panden gebruikt zou
den kunnen worden als tweede woning.
Nu terugziende, durf ik eerlijk te zeggen,
dat we hier knappe woningen hebben
staan!" zo constateert de burgemeester, te
recht wat trots. De synagoge, het eerste
pand, dat gerestaureerd werd en waarmee
alles eigenlijk is begonnen, wordt nu ge
bruikt als opbaarcentrum. In Nieuweschans
achtte men dat een goede bestemming voor
een pand, dat herinnert aan zo veel leed, aan
zoveel oorlogstragiek.
Hooi en munitie op zolder
„Nu zouden we dolgraag willen beginnen
aan de restauratie van de kerk. Het is een
garnizoenskerk uit 1751 met beneden een
kerkruimte en boven een hooi- en munitie
zolder! Maar voor dit gebouw, dat zo histo
risch is verbonden met het dorp, ligt een
restauratieplan van maar liefst vier ton. De
kerkvoogdij heeft geen geld en restauratie in
het kader van de aanvullende werkgelegen
heid is nu ook bijna een onmogelijke zaak!"
verzucht de heer Koek. Echter met de vie
ring van het 350-jarig bestaan van de ves
ting bestaat wellicht de mogelijkheid te star
ten met een beginkapitaal voor de restaura
tie van de kerk. De „Stichting Vrienden van
de Nieuwe Schans" geeft namelijk een ge
legenheidspenning uit.
Het is een beeldschone penning met aan de
ene zijde de beeltenis van de stichter van de
Nieuwe Schans, stadhouder Ernst Casimir,
plus rechts achter zijn beeltenis een afbeel
ding van het oudste gebouwtje van de ves
ting, de Hoofdwacht. Aan de keerzijde van
de penning staat het wapen van de gemeente
Nieuweschans. De penningen worden uit
gegeven in tombak a ƒ5,, in zilver a
42,50 en in goud a 375,-. Een cassette
inhoudende de drie penningen tezamen kost
425,-.
Het bezit van de werkelijk zeer fraai uitge
voerde penningen is de moeite waard en
bovendien geven de kopers hiermee de aan
zet tot de noodzakelijke restauratie van de
garnizoenskerk. Een beter jubileumge
schenk aan Nieuwe Schans is nauwelijks
denkbaar.
Kanonsschot
De festiviteiten rond het 350-jarig bestaan
van de vesting worden op zaterdag 3 juni
geopend door de Commissaris der Koningin
98
in de provincie Groningen, mr. E. H. Toxo-
peus! Een peloton kanonniers in historische
kostuums uit de vesting Naarden schiet
daarna een zogenaamde zesponder af. In de
feesttent zal vervolgens een raadsvergade
ring anno 1850 worden gehouden en de jubi-
door B. P. J. Beijk (prov. medewerker Na
tuurbehoud Staatsbosbeheer Limburg).
Wanneer men het aprilnummer van Heem
schut van vorig jaar nog eens door leest, valt
het op dat daarin nogal wat aandacht wordt
besteed aan het landschap van Zuid-Lim
burg.
Er werd aandacht gevestigd op twee belang
rijke zaken, nl.
Actie voor het Geuldal teneinde enkele
fraaie landschappen veilig te stellen door
middel van aankoop door de Vereniging
tot Behoud van Natuurmonumenten en
de Stichting Het Limburgs Landschap.
De plannen van de ENCI om 433 ha van
het Plateau van Margraten af te graven.
Het is misschien interessant om eens na te
gaan wat er in een jaar tijd is gebeurd.
Wat de actie voor het Geuldal betreft, deze
kan geslaagd genoemd worden, want het
streefbedrag van 2.000.000,- is over
schreden. Een fraai gedeelte van Zuid-Lim
burg kan daardoor voor ons nageslacht be
waard blijven. Zullen we dit ook voor het
Plateau van Margraten kunnen zeggen?
De tijd zal het leren.
Voor de ENCI liggen de zaken wel duide
lijk. Zij wenst voortzetting van haar bedrijf.
De St.Pietersberg is in 1991 zover afgegra
ven dat er nog slechts enige wanden over
eind staan en dus moet er een nieuw afgra-
vingsgebied bij komen, anders gaat de fa
briek dicht en worden in totaal 1350 mensen
werkloos.
Dat is dan ook een reden waarom de ENCI
op 8 november 1976 bij Gedeputeerde Sta
ten van Limburg een aanvraag hebben inge
diend om 433 ha van het Plateau van Mar
graten, gelegen tussen de dorpjes Terblijt,
leumfeesten worden zondag 11 juni afgeslo
ten met een taptoe. Met enige tentoonstel
lingen zal Nieuwe Schans in dit jubileum
jaar heden en verleden uitvoerig laten zien.
Toos Bartelds
Vilt, Sibbe, IJzeren, Groot-Wekden, Klein
Weisden, Wolfshuis en Gasthuis - het hart
van het proefgebied Nationaal Landschaps
park „Mergelland" - af te mogen graven.
Tegen het voornemen van de ENCI om dit
gedeelte van het plateau - ter grootte van
ruim 400 voetbalvelden of wel een opper
vlakte van ruim 31/2 maal de afgraving van
de St.Pietersberg - af te graven, werden
8300 bezwaarschriften ingediend, niet al
leen van duizenden particulieren, doch ook
van de ambtelijke en particuliere natuurbe
scherming, gemeenten, recreatieschap, mi
lieuwerkgroepen, Heemschut, landbouw
organisaties en nog vele andere instanties.
Vrijwel iedereen - die milieubewust denkt -
is het er mee eens, dat de voorgestelde mer-
gelwinning bij realisering een zeer ernstige
en inherstelbare aantasting van wezenlijke
kenmerken van het gebied betekent. Daar
tegenover staat het werkgelegenheidsaspect
en het veiligstellen van de cementproductie.
Op 8 augustus 1977 verstreek de termijn van
9 maanden waarbinnen een beslissing van
het provinciaal bestuur had moeten zijn ge
vallen, waardoor op grond van art. 13 van
de Ontgrondingenwet de vergunning geacht
wordt te zijn geweigerd.
Nu zou er verder niets aan de hand zijn, als
de ENCI zich hierbij had neergelegd.
Op 2 september 1977 is de ENCI echter in
beroep gegaan bij de Kroon, zodat te zijner
tijd een beslissing op Rijksniveau te ver
wachten is of het Plateau van Margraten nu
wèl of niet afgegraven mag worden.
De wet laat Gedeputeerde Staten van Lim
burg overigens de vrijheid op elk tijdstip
alsnog de gevraagde vergunning te verlenen
