Consolidatie en verbreding
Jong Nederland
In de inleiding tot het jaarverslag over 1976
van de Rijksdienst voor de Monumenten
zorg wordt dat jaar er een van consolidatie
en verbreding genoemd. Het woord conso
lidatie heeft betrekking op het effect van het
Europese Monumentenjaar. De belangstel
ling voor behoud en herstel hield in 1976
aan, hetgeen o.m. bleek uit het sterk toege
nomen aantal verzoeken om rijksbijdragen.
Dit verschijnsel wijst er op, dat ook thans
nog vele particulieren in principe bereid en
in staat zijn, belangrijke bedragen ten be
hoeve van de realisering van restauraties in
hun monumentwaardig bezit te investeren.
Betreurd wordt dat het grootste deel van de
ingekomen subsidie-aanvragen niet konden
worden gehonoreerd wegens gebrek aan fi
nanciële middelen. Een welkome aanvul
ling vormden ook ditmaal de door Sociale
Zaken verstrekte subsidies ter verbetering
van de arbeidsmarkt. De restauratiebouw
markt zou naar het kostenpeil uit. 1976 een
jaaromzet gehad kunnen hebben van naar
schatting 500 miljoen met werk voor ca.
5000 personen. Het werkelijke bedrag is,
omdat er te weinig overheidsmiddelen be
schikbaar zijn, aanzienlijk kleiner. Bij een
betere afstemming daarvan op de gebleken
behoeften zou aan ca. 2000 personen méér
werk kunnen worden geboden.
Het jaarverslag constateert dat er nog steeds
een grote achterstand op restauratiegebied
is, die moet worden weggewerkt. Neemt
men hiervoor een uitvoeringsperiode van
ten minste tien en ten hoogste 25 jaren aan
en voegt men daarbij de normale behoefte
aan restauratiewerk (bijhouden van verval,
stadsvernieuwing) dan zullen de jaarlijks
aan beide doelen te besteden subsidiebedra
gen variëren van 200 tot 250 miljoen gld.
De verdeling van de door het Rijk ten be
hoeve van de monumentenzorg in 1976 uit
getrokken subsidies zag er als volgt uit:
lopende restauraties 50 mi Ij.
plankosten 0,1 milj.
restauraties van woonhuizen in
Amsterdam 5,- milj.
restauraties van woonhuizen in andere
gemeenten op basis van reserveringen/ 11,1 milj.
molenrestauraties 1,2 milj.
orgelrestauraties 0,9 milj.
restauratie Nieuwe Kerk Amsterdam 3,2 milj.
woonhuisrehabilitaties (CRM/VRO) 11,1 milj.
Illustratie uit het jaarverslag 1976 van de
Rijksdienst voor de Monumentenzorg:
Speeltrommel in de Speeltoren te Monnic-
kendam; gerestaureerd.
De gezamenlijke bouwsom van de gesubsi
dieerde werken beliep bij benadering 300
miljoen.
Het totale beschermde monumentenbestand
bedroeg uit. 1976 40.463 tegen 40.012 per
1-10-75. Van die 40.463 beschermde mo
numenten hadden er 625 op overheidsge
bouwen betrekking, 612 op verdedigings
werken, 2376 kerkelijke gebouwen, ge
bouwen en woonhuizen 28.159, molens
1043, kastelen 262.
Amsterdam staat met het aantal beschermde
monumenten nog steeds aan de top met
6790; daarna volgen Maastricht (1450),
Leiden (1109), Middelburg (1062), Haar
lem (990), Utrecht (916), Dordrecht (777),
's-Gravenhage (708) en van de kleinere
plaatsen: Delft (574), Harlingen (500),
Staphorst (328).
Het jaarverslag is evenals het vorige keurig
uitgevoerd - met veel foto's - en bevat een
schat van gegevens. Men hoopt het verslag
over 1977 eerder te kunnen laten verschij
nen.
v.d.W.
totaal
82,6 milj.
Jong Jong Nederland is een landelijke
jeugdorganisatie met ongeveer 225 plaatse
lijke afdelingen. Vrijwilligers trachten in de
vrije tijd van kinderen tot 17 jaar op gevari
eerde wijze „spel"-mogelijkheden aan te
bieden. Begeleiding wordt gegeven door de
publikatie van een kaderblad, kadermateri
aal en kadercursussen. Jong Nederland
(Koningslaan 101, Utrecht) laat van tijd tot
tijd ook brochures verschijnen met onder
werpen als: jeugd en kamperen; en verken
ningen in de omgeving. Op laatst genoemde
brochure werd speciaal onze aandacht ge
vestigd, hetgeen begrijpelijk is, omdat er
korte hoofdstukjes in worden gewijd aan
(oude) dorpskerken, boerderijen, windmo
lens en beschermde monumenten. In het
laatste hoofdstukje komt ons de omschrij
ving van een beschermd stads- of dorpsge
zicht niet helemaal juist voor. Maar dat
neemt niet weg dat we met zo'n brochure
toch wel gelukkig zijn, omdat hiermee de
belangstelling van de jeugd wordt gevestigd
op ons monumentenbezit. Jong Nederland -
zo komt ons voor - heeft een wat uitgebrei
der arbeidsveld dan het Instituut voor na
tuurbeschermingseducatie (IVN).
Achterin de brochure wordt een aantal in
stellingen vermeld, die liggen binnen de
belangensfeer van Jong Nederland. Te be
treuren is, dat die lijst niet volledig is. Zo
ontbreken de Bond Heemschut, de Ned.
Kastelen stichting, Menno van Coehoom en
de Rijksdienst voorde Monumentenzorg. In
een volgende oplage zou de lijst in elk geval
met deze organisaties en instellingen uitge
breid dienen te worden
80
