II
m
E
m
steun te krijgen door plaatsing te vragen op
de voorlopige Monumentenlijst als „mo
nument van industrie en techniek". Dat
lukte niet - de Monumentenraad was nog
niet toe aan een beoordeling van (oudere)
watertorens in ons land.
Nu dreigt er, zoals de Stichting Moderne
Architectuur het Heerenveense gemeente
bestuur verwijt, een blinde vlek in de ge
schiedenis van de plaats te ontstaan. Maar
ook landelijk betekent de sloop van het ro-
buste bouwwerk in architectuur-historische
zin een betekenisvol verlies.
veense ontwerp wordt in verschillende stu
dies geroemd om het grote architectuur-his
torische belang. Kuipers is er in geslaagd de
gebruiks-, technische en estetische functies
tot synthese te brengen, stelt eerder ge
noemde stichting bewonderend vast. Van
het respectabele „watertorenoeuvre" van
Roelof Kuipers zal na de sloop van de toren
in Heerenveen alleen die in Barendrecht nog
overeind staan. Twee jaar eerder gebouw,
besloot het gemeentebestuur van deze
Drechtstad enkele jaren geleden het niet
minder markante bouwwerk als dat in Hee-
gen, waaraan kortzichtigheid niet vreemd
was. Met name de afbraak van de uit 1637
daterende kruiskerk in het begin van de ja
ren zestig, heeft het oude veenkoloniale pa
troon stedebouwkundig veel schade toege
bracht. Een ander dieptepunt was de sloop
van het in 1870 gebouwde hoogst curieuze
postkantoor, dat de plaatselijke architect E.
de Graaf ontwierp. Naast de fantasievolle
stijl, die het bezat, versterkte het torentje het
contour van de vlecke. Hoewel dit het ge
meentebestuur wel eens in de schoenen ge
schoven wordt, kon de gemeentelijke over-
De in neostijl opgetrokken toren is ontwor
pen door de Friese architect Roelof Egbert
Kuipers uit Gorredijk. Zijn leven lang - hij
overleed in 1922 op 67-jarige leeftijd -
voerde Kuipers belangrijke bouwopdrach
ten uit in ons land. Hij vestigde zich later in
het Westen. De toren van Heerenveen is de
laatste geweest in een reeks van zeven, die
hij ontwierp. Volgens de architectuur-critici
wist Kuipers vroeg-functionalisme uitste
kend te monumentaliseren. Zijn Heeren-
86
ren veen te restaureren. Er is toen een
nieuwe ommanteling aangebracht, tech
nisch, naar al spoedig bleek, geen al te groot
succes. De toren in Barendrecht bezat toen
nog zijn oorspronkelijke funktie van water
reservoir.
Heerenveen is de laatste twintig jaar verre
van gelukkig geweest met de conservering
van zijn monumenten. Vooral in het oude
hart van de binnenstad zijn enkele schrij
nend, lege plekken ontstaan door beslissin-
Het in 1913-1914 gebouwde postkantoor;
inmiddels uit het stadsbeeld verdwenen.
Foto: Stichting Oudheidkamer Heerenveen
heid geen enkele invloed op de sloopbeslis-
singen van en kerk en postkantoor uitoefe
nen. Nu het gemeentebestuur die kans wel
heeft, zijn het helaas financiële argumenten,
waarvoor een belangwekkend monument
als de watertoren moet worden gesloopt.