I
Achter fa£ade van Weense classicisme wonen,
nu al negentig jaar, Sappho en Cecilla
li ilni
cesouw
mjas
awsigjc
Mooi of lelijk?
De hedendaagse directie van het Concert
gebouw heeft er door een fascinerende be
lichting van het avant-corps met de zes
zandstenen zuilen en het tympaan voor ge
zorgd dat de voorbijganger even verrast de
pas inhoudt. Een „spotje" zet bovendien de
met bladgoud bedekte lier op het dak tegen
de donkere achtergrond van de hemel in het
licht.
Op 11 april zal het negentig jaar geleden
zijn dat het gebouw in gebruik werd geno
men met een inwijdingsconcert onder lei
ding van Henri Viotta. Negentig jaar Con
certgebouw Men verhaalt dat een uitla
ting van Brahms dat hij de Amsterdammers
„liebe Leute" maar „schlechte Musikan-
ten" vond de directe aanleiding is geweest
dat men tot de stichting besloot.
De jaren tachtig van de vorige eeuw zagen
grote bouwbedrijvigheid in de hoofdstad.
Het Rijksmuseum verrees, het Centraal Sta
tion, nieuwe kerken, er werd druk gebouwd
26
voor de groeiende bevolking in het zuidelijk
en westelijk deel van de stad buiten de wal
len. Het culturele leven van Amsterdam
toonde duidelijke kenmerken van een ze
kere stroomversnelling. De „mannen van
tachtig" richtten in 1885 De Nieuwe Gids
op, in 1883 nam Viotta het initiatief tot
oprichting van de Wagnervereniging.
Muziekminnend Amsterdam moest in het
begin van de jaren tachtig de Parkzaal in de
Plantage voor concerten missen: in 1882
werd het gebouw gesloopt. Er restten nog de
grote zaal in het Paleis voor Volksvlijt
waarin de akoestiek weinig aanlokkelijk
was en de zaal van Felix Meritis. Maar het
sociëteitskarakter van Felix maakten de
concerten in de - toch al niet grote - zaal
voor menigeen niet toegankelijk. Ook de
zaal van Odeon aan het Singel bij het Ko
ningsplein was weinig geschikt. In dit
Odeon werden wel onder voorzitterschap
van een bekende figuur uit de financiële
wereld van Amsterdam, P. A. L. van Og-
trop, de eerste besprekingen gevoerd - men
schreef toen 1881 - overeen „nieuwe con
certzaal". Er zou voor dit plan een kapitaal
van 400.000 gulden nodig zijn.
In 1882 bleek er voor 250.000 te zijn
ingeschreven. Op 8 juli van dat jaar kon de
oprichtingsakte voor de NV Het Concertge
bouw worden verleend. Een prijsvraag on
derarchitecten leverde ontwerpen op van C.
Muysken, G. B. Salm, A. L. van Gendt,
Th. Sanders en Th. Schill die in januari
1883 bij Arti en Amicitiae tentoon werden
gesteld. Na omwerking is tenslotte - de
gebruikelijke conflicten hadden niet op zich
laten wachten - het plan van A. L. van
Gendt gekozen.
Wie was deze Adolf Leonard van Gendt, in
1885 geboren te Alkmaar als zoon van een
waterstaatsingenieur? Zijn vader had hem
aan de Koninklijke Academie te Amsterdam
voor het bouwvak laten studeren en hij hield
zich aanvankelijk bezig met de aanleg van
de spoorlijn naar Den Helder en de bouw
