Wijnhuisfonds vijftig jaar Restauratieactiviteiten in Zutphen Een oude relatie van de Bond Heem schut, de Stichting Wijnhuisfonds te Zutphen bestond onlangs vijftig jaar. Dit jubileum was voor ons aanleiding de se cretaris, jhr. mr. M. W. C. de Jonge om een bijdrage over het werk van het Wijn huisfonds te vragen. Wie de marktengordel in Zutphen afwandelt wordt in het Zuidelijk uiteinde dooreen van de fraaiste stadsgezichten verrast. Op de achtergrond de Saltpoort 1444-'46, een zware vierkante onderbouw, waarop, om ringd door een omloop met vier arkeltoren- tjes op de hoeken, een smallere achtkantige bovenbouw met hoge leien spits. Het werk is van baksteen met gesloten vlakken, bo ven enkele vensters en met een boogfries- versiering in de twee geledingen. Het werd ingevoegd in de middeleeuwse stenen ves tinggordel. Na korte tijd, in 1465, werd de poort dichtgemetseld en het verkeer afge leid door een ander stadsdeel, de Spittaal- stad. De Saltpoort behield de functie van vestingtoren en kreeg de naam Drogenaps- toren naar die van de stadsmuzikant Thonis Drogenap van Groldie er in 1555 woonde Door de afleiding van het verkeer kon er op enkele tientallen meters voor de toren een bebouwing tot stand komen, die de markt afsluit. Blijkens een jaarsteen, die aan de achterkant het huismerk van de bouwmees ter draagt, werd daar in 1549 een gebouw opgetrokken, met de topgevel aan de straat, een van de fraaiste voorbeelden in de ont wikkelingsgang van de oud-Gelderse bouwkunst. Aan dit gebouw bleef de naam het Bolwerck verbonden, naar een dwang- burcht, die hertog Karei van Gelre in 1532 daar buiten de stadsgracht had laten bouwen om de stad in het gareel te houden. Een twee meter brede steeg bleef toegang geven naar de vestingtoren. Aan de andere zijde van de steeg werd weer een eeuw later gebouwd. Wegens omzwer vend krijgsvolk op het land buiten de steden tegen het einde van de tachtigjarige oorlog werd in 1639 op last van de Raad van State een ruiterwacht gebouwd voor een Corps de Garde". Aan dit gebouw is de verbas terde naam „Ruiter Kortegaerd" blijven kleven. Het werk werd opgedragen aan de Zut- phense stadsmetselaarEmont HellenraetHij maakte beneden een paardenstalling, boven 8 wellicht een wacht-lokaal of hooizolder, het geheel met een bijzonder fraaie, rijk met beeldhouwwerk versierde renaissance voorgevel. Hellenraet was een voortreffe lijk en artistiek bouwmeester. Van hem zijn ook bekend de Wijnhuistoren en het pand Lange Hofstraat 3 in Zutphen alsmede het stadhuis in Lochem. Wie de markt van Zutphen afwandelt wordt verrast met het gezicht op eerstgenoemde drie bouwwerken, uit drie opvolgende eeu wen, die in hun verschillende vormentaal niettemin een zeldzaam harmonische afslui ting vormen. Restauratie van het Bolwerck. Wat was de restauratie van het Bolwerck aan de architect A. A. Kok goed besteed. Hij maakte studie van het gebouw en studie van de historie en gaf later met een u it voerig artikel in zijn blad Heemschut, jaargang 1941 pagina 3 - hij was secretaris van de Bond Heemschut en redacteur van het blad - verslag van zijn onderzoek, verantwoor ding van zijn werk en een historisch beeld van het gebouw en zijn bewoners. Vol doende overdrukken van het artikel werden ten behoeve van de donateurs van het Wijn huisfonds verstrekt. Ook kwam Kok voor de vereniging de Kunstkring te Zutphen een voordracht houden om de toehoorders zijn liefde voor het monument mee te geven, waarbij hij een van zijn geliefde gezegden liet horen; dat de bouwmeester zijn werk doet, doch daarna de tijd het werk moet „voltooien". Het was gedeeltelijk terug-restaureren naar de oude toestand. Er waren in het werk

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1978 | | pagina 16