Op de lijst Srfi gehaald. De kapel werd later, 1839, ge sloopt. De Ned. Herv. gemeente moest nl. in 1836 naar een nieuw gebouw omzien, omdat de kapel bij een storm in dat jaar grote schade had geleden. Te groot, vond men, om het uit 1545 stammende bouwwerk te restaureren. In 1839 werd de nog bestaande N.H. kerk aan de Deldenerstraat in gebruik genomen, een waterstaatskerk, die sinds kort niet meer in gebruik is. De kerkge meente had bij de bouw niet zo veel geld ter beschikking, zodat een grote toren ont breekt. In het torentje op het gebouw hangt een kerkklok uit 1515, die afkomstig is van de gesloopte kapel. Naast de N.H. kerk staat een voormalige kosterswoning, waarvan het oudste ge deelte vermoedelijk uit 1700 stamt. Het bo vengedeelte is er in de eerste helft van de vorige eeuw opgezet. Eiken balken en een leemwand geven aan de binnenzijde nog blijk van de ouderdom van het huis. Tegenover de kerk, op de hoek van de Del denerstraat en de Pastoriestraat bevindt zich het Thomassonhuis, dat waarschijnlijk stamt uit de 17e eeuw. Nog een van de weinige huizen in Hengelo met een houten topgevel, ook al is die in de dertiger jaren van horizontale planken voorzien terwijl zo'n gevel uit verticale planken behoort te bestaan. Dit huis is overigens goed onder- Het Poolhuis houden. Een laatste huis, dat in elk geval genoemd dient te worden, is het Poolhuis, genoemd naar dokter Marius Pool, die er omstreeks 1740 woonde. Dit huis, dat evenals het vorige aan de Pastoriestraat staat, verkeert in een verregaande staat van verval. De achtergevel ligt dooreen brand al lange tijd open. De zijgevel is in de jaren dertig voorzien van grote staldeuren, zodat het huis eerst als stal en later als garage gebruikt kon worden. Het huis vormt nu een veredeld soort plakbord voor reklame e.d.. De gemeente Hengelo heeft het nog niet nodig gevonden er iets aan te doen. Als er nog even gewacht wordt, hoeft dat ook niet meer en kan er op deze plaats een prachtige beton-glasconstructie neergezet worden. Dan kan er weer een stukje oud-Hengelo slechts in prentbriefkaartenboekjes terug gevonden worden. Het is te hopen dat er heel spoedig iets gedaan wordt aan deze historische kern van Hengelo, opdat in elk geval de hier bespro ken panden bewaard blijven en de oude ver kaveling met zijn oude paden in stand ge houden wordt. Laten we eveneens hopen dat het gemeentebestuur van Hengelo zal denken aan de woorden, die de heer Schae- fer als staatssecretaris gesproken heeft: „Ik ondersteun de restauratie van woonhuismo numenten ten volle", zonder dat de ge meente de N.H. kerk zal vergeten. drs. B. G. Boer aMI Amsterdam. Sedert de vorige opgave is de (voorlopige) lijst van beschermde monu menten alweer aanzienlijk uitgebreid. Daarbij, tot onze grote voldoening, het ge bouw „Paradiso" aan de Weteringschans in Amsterdam. In verband met bouwplannen van de hoteleigenaar Bouwes was „Para diso" gedoemd te verdwijnen. Afgezien van de bezwaren die hiertegen rezen - ook van de zijde van Heemschut - zou o.a. ook het Huis van Bewaring aan de Wetering schans worden gesloopt. Die nieuwbouw- plannen zijn nog steeds niet rond, maar in middels is „Paradiso" gered. Het gebouw kwam, naar een ontwerp van G. B. Salm, in 1879-1880 tot stand, bedoeld voor samen komsten van de Vrije Gemeente. Het voor malige ,,kerk"-gebouw is op zich en in zijn detaillering een combinatie van Romaanse en Vroeg-Christelijke architectuuropvat tingen en sluit als zodanig aan op de histori serende architectuurstromingen uit de jaren 1850-1860. Door de situering in een bocht van de Weteringschans is het pand boven dien een bepalend element in het stadsbeeld ter plekke. Nu het gebouw beschermd is, zou het o.i. wel sterk aanbeveling verdienen het eens flink onderhanden te nemen en vooral de „moderne" beschildering te laten verwijde ren. Of het interieur, dat eveneens belang rijke architectonische waarde heeft, ook een beurt zou kunnen krijgen, is een vraag, waarop het moeilijk is door ons een ant woord te geven, de huidige bestemming van het gebouw in aanmerking nemende. Den Haag. De inmiddels afgetreden mr. Van Doom (CRM) heeft aan het dagelijks bestuur van de Ned.-Isr. gemeente laten weten, dat de voormalige synagoge aan de Wagenstraat, voorlopig niet afgevoerd zal worden van de lijst van beschermde monu menten. Mr. Van Doorn nam deze beslissing op de valreep, op advies van de Monumen- tenraad en van het gemeentebestuur. Er was door het bestuur van de Ned.-Isr. gemeente verzocht de synagoge van de lijst af te voe ren. Zo dit zou zijn toegestaan, bestond er kans op sloop, hetgeen, gezien de architec tuur van A. Roodenburg (1844) wel te be treuren zou zijn'. De Monumentenraad is van oordeel, dat nog niet alle mogelijkheden tot behoud van de synagoge zijn onder zocht, met name een mogelijke aankoop door de gemeente 's-Gravenhage, waarbij het niet uitgesloten moet worden geacht dat het ministerie van Volkshuisvesting en

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1978 | | pagina 14