II
dat een voorbeeld hoe je in de binnenstad zon moeten bouwen"
Stadskantoor s-Hertogenbosch. We vinden
(Foto: Gemeente s-Hertogenbosch
niet al te grof gestoord wordt. De mens is
echter de meest radikale verstoorder van
evenwichten.
Richard Neutra heeft het begrip ,psycho-
toop' ingevoerd.
Hij bedoelt dat de mens een psychisch rust
punt nodig heeft, objekten waarmee en
waardoor een affektieve kommunikatie
mogelijk is. Deze objekten geven de stads
bewoner rust en bepalen voor hem de identi
teit van de stad.'
De problemen van de snelle verandering
tekenen onder andere het centrum van 's-
Hertogenbosch.
Wethouder A. J. C. Wagemakers hierover.
„Wij hebben twee commissies in onze
goede stad. Eén voor het binnengebeuren,
omdat we dat gewoon een heel ander gebeu
ren vinden, met de identiteit, die panden en
die stadswanden en dat beschermde stads
gezicht en dan nog één voor het buitenge-
beuren. En die commissies werken, moet ik
zeggen, voortreffelijk, waarbij ze natuurlijk
adviescolleges blijven. Vroeger hadden wij
als de stad Den Bosch een slechte naam,
want in Den Bosch braken ze alles af, en
hadden ze d'r geen respekt voor en toen was
Middelburg al nummer één en toen was
Deventer al nummer één en toen deden ze
het al in verschillende plaatsen met be
schermende stadsgezichten. Wij kregen
toen Ir. van Nispen tot Sevenaer. Die vond
177
het reuze fijn hier, maar toch is hij nou weer
teruggegaan naar de Rijksdienst in Zeist.
Maar hij heeft ons een heel stuk wetenschap
nagelaten. Als ik dan wel eens met collega's
praat dan wekt het wel eens de indruk, dat ze
de commissies stadsschoon als een last zien.
Wij hebben ze gewoon als schakel in 't
geheel zitten, 't Kost tijd, ze praten eens, ik
moet ze wel eens een keer, en dat lijkt dan
op frustreren, achterna zitten," aldus wet
houder Wagenmakers. ,,U kunt op de
Markt zien. Daar hadden we C A zitten.
Daar hebben ze dertig jaar geleden een
prachtige vismarkt voor afgebroken. Als je
het op de plaatjes ziet, krijg je de tranen in
de ogen. Maar in de beginjaren '70 ging het
slecht met Hotel Noord Brabant en die ver
kocht z'n bullen aan C A.
Wij hebben gezegd: akkoord, maar afbre
ken is d'r niet bij. Dat is zó'n stuk van onze
Markt, dat mag er nooit weg.
Toen hebben we zó gewéldig lang rond de
tafel gezeten, dat die mannen die drie pan
den weer een beetje geparcelleerd hebben
en daardus weereen dak op hebben gezeten
oude stenen genomen hebben. Nou ja, ik
ben er voor gemolesteerd, dat ik dat goed
gevonden heb. Ja, ik denk toch, dat we nou
óók wennen aan die nieuwe C A.
Twee huizen d'maast kwam de firma Hij.
Die werkt altijd met Italiaanse architekten.
Dat pand is in '40 gebombardeerd en altijd
zo blijven staan, 't Stond er vreselijk voor
schut bij. Toen hebben wij gezegd: watje in
Tilburg en in Groningen gemaakt heb, dat
kan bij ons niet, dat is waardeloos.
Watje in Utrecht heb gedaan, dat begint er
op te lijken.
Begin eens met er een strakke gevel in te
zetten, met een dak d'rop, dan zal je van
onderen wat mogen. Nou heeft-ie daar zo'n
typische ingang met veel glas. Sommigen
zeggen dat dat mijn vergissing is, dat ik dat
goed gevonden heb. Nou, dat is dan een
stuk praktijkervaring over stadsschoon."
Weer wat oplevend vervolgd Wagenma
kers: „We hebben hier nog een voorbeeld
van binnenstads bouwen, we hebben een
stadskantoor klaar gekregen.
Daar stonden vijf panden, waar vroeger
Gemeentewerken in zat, die toen verhuisd
zijn, omdat die panden erg slecht waren. We
hebben nou die panden weer gerehabili
teerd, hebben daar achter die gevels eerst
een soort gang gemaakt en daarachter
tegenaangebouwd. We hebben nou vóór
monumentale panden met een publieke
funktie en vergaderruimten en een balie en
zo en daar achter twee kantoorvleugels.
Zo hebben we o.a. ook de Dieze gespaard
en we vinden dat een voorbeeld hoe je in de
binnenstad zou moeten bouwen.
We zijn nou bezig met de vorming van een
Overlegorgaan Binnenstad Den Bosch. Je
