Nijmegen, het herstel van de Lage Markt
Het begrip „benedenstad" riep bij menig
Nijmegenaar tot voor kort gedachten op aan
verval, algehele ontreddering en sociale
misstanden. Wie door de enge, kronkelige
straten en gassen - zo heten in Nijmegen de
stegen - liep, kreeg niets als dichtgeplankte,
verkrotte woningen te zien en hoorde hoog
stens nog het sijpelen van regenwater langs
de gevels en door de kapotte dakenHier en
daar waren erhuizen gesloopt, met achterla
ting van een gapend gat in de straatwand,
waarvoor dan niets in de plaats kwam. Hele
straten verdwenen, omdat huizenblokken
met de bulldozer omvergehaald werden.
Enkele jaren geleden besloot de gemeente
raad het slopen achterwege te laten en de
plannen, om de benedenstad volgens een
nieuw, uniform concept in zijn geheel weer
te bebouwen, te laten varen. Ervoor in de
plaats kwam het standpunt, dat de oude en
waardevolle bebouwing gehandhaafd moest
blijven en dat het oeroude, door dé eeuwen
heen gegroeide stratenplan niet aangetast
mocht worden. Concreet betekende dit, dat
enkele in het oostelijke deel van de bene
denstad gelegen gebieden, die al gesloopt
waren, naar de nieuw ontstane behoeften
een nieuwe bestemming moesten krijgen en
van de grond af aan opgebouwd zouden
worden. Andere gebieden, in de westelijke
benedenstad, zouden zorgvuldig geconser
veerd worden door de bestaande bebouwing
te herstellen, respectievelijk te restaureren
en, waar nodig, de door sloop ontstane
leemten in de straatwanden met nieuw te
bouwen panden te dichten. Deze laatste ge
bieden, waarde situatie het meest acuut is,
werden in blokken ingedeeld. Blok voor
blok werd, na inspraak van de belangheb
benden, op papier uitgewerkt en achtereen
volgens aan verschillende architecten en
aannemers uitbesteed, zodat de hele bene-
2
Hbk i mimi de Priemstraat op de Lage
Markt l.tuks het huisInde Olifant"recht-,
ml de dicht ecbouwde doorgang naar de St.
Antonispoort, waarvan de bovenverdieping
van de poortwachterswoning juist zichtbaar
is. Rechts een nieuwgebouwd pand.
2Links het huis ,,Inde Olifant'rechts de
pilastergevel van ,,De Hof van Xanten"
3. Het poortje aan de zijkant van ,De Hof
van Xanten", Anno 1658.
4. De noordwand van de Lage Markt. Van
links naar rechts het tweede en derde pand
nieuwbouw. In het vierde de gevelsteen met
chronogram 1648.
