mende Amsterdamse, Hoomse en Ant
werpse handelaren, immers er was leven
dige handel in pelsdieren te bedrijven met de
aldaar jagende Indianen.
De Engelsen deden dat al in Virginia en de
Fransen en Frans Canada. Vreemd genoeg
was het daartussen liggende gebied, dat nu
bekend is als de Hudson-vallei, onbekend
gebleven.
De Staten Generaal gaven deze handelaren
een monopolie voor drie jaar onder de titel
Nieuw Nederland Compagnie. Zelfs werd
nabij het tegenwoordige Albany een ford
opgericht om de factorijen te beschermen.
Het fort werd Oranje genoemd. Op deze
wijze werd in dit gebied de basis gelegd
voor wat later de kolonie Nieuw Nederland
zou heten.
Hudson-vallei, dat nu Nieuw Nederland
werd geheten.
In 1625 werd daar in opdracht van de Heren
XIX van het W.I.C. met landmeter Crijn
Fredericxz. in het West-Indisch huis de
bouw besproken van een groot fort met vijf
bastions op Manhattan aan de monding van
de Hudson. Nauwkeurige voorschriften
werden tevens vastgesteld, opdracht tot
verdeling van de grond, voor de rechtsbede
ling en de bevoegdheden en samenstelling
van de Raad. Er werd vee meegegeven. Het
fort zou Amsterdam heten, de vestiging
daarbij Nieuw Amsterdam, die de hoofd
plaats van de Compagnie in dit gebied zou
worden.
Of alles zo in de puntjes is uitgevoerd als
besproken was, blijft twijfelachtig. Het fort
Het West-Indisch Huis.
Nieuw Nederland
De oprichting van het WI .Cin wezen een
kaapvaartcompagnie om afbreuk te doen
van de Spaanse vijand, was een grote steun
voor de V.O.C., die in de Hoogstraat resi
deerde. Opmerkelijk en vermoedelijk min
der algemeem beseft is, dat de W.I.C. een
groter aanvangskapitaal bijeenbracht dan de
V.O.C., met haar 7.108.161en in 1624
zelfs 7.500.000.- Dat was ongeveer een
miljoen gulden meer dan de V.O.C. Hoe
zeer de W.I.C. een kaapvaart Compagnie
was, blijkt uit het feit, dat tussen de jaren
1621 en 1636 niet minder dan 547 Spaanse
schepen werden vernield of buitgemaakt.
De komst van de W.I.C. werd aanleiding
voor de verdeling van het arbeidsveld tussen
V.O.C. en W.I.C. De laatste kreeg Ame
rika en West-Afrika toegewezen. Dat bete
kende het bewind over het gebied van de
althans kreeg maar vier bastions, zoals de
oudste afbeeldingen laten zien. De eerste
kolonisten vertrokken daarheen, vooral pro
testantse Walen.
Zo werd van het West-Indisch Huis uit het
centrale beheer gevoerd over een grote
vloot, maar ook over gebieden in Amerika,
het Caribische gebied en West-Afrika.
Noch met de kolonisten, noch met de direc
teuren en gouverneurs (met uitzondering
van Graaf Joan Maurits van Nassau in Bra
zilië) is de W.I.C. gelukkig geweest. Tijd
genoten verklaarden althans, dat de W.I.C.
bestuurders in haar dienst had, die bij de
V.O.C. nooit tot een rang van betekenis
zouden hebben gebracht.
De Zilvervloot
Goed ging het niet met de W.I.C. in Nieuw
Nederland. De ene na de andere Gouver
neur werd wegens nalatigheid of onbe
kwaamheid teruggeroepen. Van 1626-1644
werd hier een verlies geleden door de Com
pagnie van 500.000.- netto.
Het was daarom zo'n geweldige uitkomst,
dat haar admiraal Piet Heyn in nov. 1628
door het pakken van de Zilvervloot in de
Baai van Matanzas een buit maakte van
ruim elf miljoen gulden. Het is de enige
grote slag, welke de W.I.C. geslagen heeft.
De buit werd opgeslagen in de kelder van
het West-Indisch Huis, die hieraan de naam
van Piet Heyn-kelder ontleent.
De heren XIX hadden het al moeilijk genoeg
én overzee én voor de deur, want er braken
in deze roezige en rosse buurt van die tijd
rellen uit, toen het scheepsvolk niet tevre
den bleek met zijn 18 maanden soldij, als
deel van de buit. Ruiten werden ingegooid,
men klom over de muur, forceerde met een
bijl het poortslot en wist zelfs een goteling te
bemachtigen om daarmee het gebouw te
beschieten. Dank zij de omstandigheid, dat
niemand aan de oproerlingen kruit wilde
verschaffen, gebeurde erniets ergers. Intus
sen arriveerde majoor Klaas Hasselaer met
zijn schutters, die het West-Indisch Huis
wist te ontzetten.
Nieuw Nederland ging in 1664 voor de
West-Indische Compagnie verloren, toen
de Engelsen met een overmacht uit Boston
komend Peter Stuivesant met een onwillige
bevolking en geringe krijgsmacht tot over
gave dwongen. De W.I.C. had te veel hooi
op haar vork genomen. Gezien de verwikke
lingen ter zee en te land in het haar toebe
deelde gebied, was zij niet bij machte haar
vestigingen voldoende te bemannen. In
1654 was het laatste bolwerk in Brazielië:
Recife, al verloren gegaan, mede omdat
Joan Maurits wegens onvoldoende steun uit
patria het gouverneurschap had neergelegd.
Koning Karei II, die tijdens zijn balling
schap in Nederland gastvrijheid had gevon
den, toonde zich niet bepaald dankbaar,
immers enkele jaren na zijn terugkeer in
Engeland, gaf hij het gebied Nieuw Neder
land aan zijn broer de hertog van York.
Niettegenstaande de belofte geen verande
ringen aan te brengen werd meteen de naam
Nieuw Amsterdam, gewijzigd in New
York.
N. Z. Herenlogement
Uit overweging van bezuiniging verlieten
de Heren XIX nu ook het West-Indisch Huis
en trokken in bij hun in 1642 gebouwde
pakhuizen op Rapenburg, aan het tegen
woordige 's Gravenhekje. Daardoor kwam
hun oude vestiging in 1647 vrij.
Tien jaar stond het gebouw leeg, om in 1657
geschikt gemaakt te worden om als herberg
te dienen, onder de naam Nieuwezijds He
renlogement. Onderwijl werd erin 1659toch
112
