Het plateau van Margraten
,Het lijken wel werkende vulkanen
Deze opmerking werd gemaakt, toen leden
van het Dagelijks Bestuur en van het Alge
meen Bestuur van de Bond Heemschut, in
gezelschap van vertegenwoordigers van
Limburgse organisaties, werkzaam op het
terrein van landschaps- en milieubescher
ming, een bezoek brachten aan Zuid-
Limburg om zich te oriënteren over de even
tuele gevolgen van de voorgenomen afgra
ving van het zgn. plateau van Margraten ten
behoeve van de cement-industrie (ENCI).
Het was een prachtige, zonnige, zij 't wat
nevelige dag, wel fris, maar je kon de eerste
sporen van de lente al „ruiken". Nauwe
lijks 24 uur tevoren was dit deel van Lim
burg nog bedekt onder een laag sneeuw,
maar die was, toen we in Maastricht aan
kwamen totaal verdwenen
De Limburgse milieu- en natuurbescher
mers hadden voor de bestuursleden van
Heemschut een route uitgestippeld, die ons
een voortreffelijke indruk gaf van het
boeiende landschap, dat nu opnieuw ernstig
bedreigd wordt door mergelwinning.
„Het lijken wel werkende vulkanen." Ja
daar leek het wel op: de uitstoting van
enorme witte rookwolken in de heldere,
blauwe lucht. Een duidelijke verstoring van
het landschap, ook in het aangrenzende
België, waar een cementfabriek in Lixhe
staat, even ten zuiden van Lanaye (de plaats
van de beruchte Stop van Lanaye). Daar
namen we een concessiegebied van ca.
100 ha in ogenschouw, een enorme afgra
ving van het heuvelland, die alleen een kale
vlakte over laat. En dan te bedenken, dat de
concessie-aanvraag voor het Plateau van
Margraten drie maal zo groot is!
Terug in Nederland veranderde het land
schap, een prachtig ongerept heuvelgebied
met kronkelende pittoreske weggetjes, lei
dende langs karakteristieke Limburgse
boerderijen, kastelen en kasteeltjes. Het
dorpje Rhoot ligt er totaal vervallen bij; lo
gisch, het is gedoemd te verdwijnen. Vlak
daarbij een groot gapend gat, rechtlijnig af
gegraven tot een diepte van tientallen me
ters.
En dan het plateau van Margraten met op de
achtergrond het Sibber-huis, een molen en
wat verder weg nog het silhouet van een
dorp. Een plateau veronderstelt min of meer
het beeld van een panriekoek, maar juist het
plateau van Margraten wijkt van dit beeld
af, want het is een geaccidenteerd terrein,
een en al akkers, die op de dag van ons
bezoek al gereed voor zaaiwerkzaamheden
lagen. Een wijds uitzicht, dat in ons land
alleen Zuid-Limburg ons te bieden heeft. En
dat zou afgegraven worden?
De Enci aan 't woord
De Limburgse cementfabriek heeft natuur
lijk de bezwaren tegen haar plannen onder
kend. Zij verweert zich daartegen. Dat is
volkomen begrijpelijk. Per saldo gaat het
voor deze industrie om to be or not to be,
wat men overigens wel met een korreltje
zout moet nemen, want voorlopig kan de
ENCI nog wel voort met het winnen van
mergel uit de bestaande concessies.
Het is, naar het ons voorkomt, billijk ook de
ENCI aan het woord te laten. Zij gaf Stad en
Landschap, adviesbureau voor ruimtelijke
ordening en vormgeving te Rotterdam op
dracht een Synthese te maken van de rappor
ten inzake een eventuele mergelwinning op
het Plateau van Margraten. In totaal vijftien
rapporten! O.a. van de Rijksgeologische
Dienst, het Rijksinstituut voor drinkwater
voorziening, de Vakgroep Landschapsar
chitectuur Landbouwhogeschool, Ned.
Economisch Instituut en het Porv. bestuur
van Limburg. De samenvatting in de Syn
these lijkt ons een goed uitgangspunt om
wat dieper in te gaan op de bezwaren van
landschaps- en milieu-beschermorga-
nisaties, inclusief die van de Bond Heem
schut.
Met het indienen van de(ze) ontgrondings-
aanvraag wordt een moeilijke beslissing ge
vraagd, zo vangt de samenvatting aan. Die
volgen we verder op de voet. Veel belangen
zullen tegen elkaar moeten worden afgewo
gen, die gezien hun aard en hun invloed in
de tijd moeilijk met elkaar te vergelijken
zijn. De taak om een beslissing te nemen ligt
op de schouders van de overheid; in eerste
Plateau van Margraten met de van Tienhovenmolen bij Wolfshuis.
Valkenburg
Maastricht
CaDiE* W
GuiPEM
CADiE* W
M K£A"Z MARGRATEaI
SLENAVXbJ
BELGIË
limxhe
