sierlijke dakvoet is wèl heel veel mooier! In
zulk een geval zou de overheid een eigenaar
moeten kunnen subsidiëren: het is een zaak
van algemeen belang, dat de duurdere op
lossing wordt gekozen. Ook beide synago
gen zijn aan een goede beurt toe: ook daar
voor zouden subsidies beschikbaar gesteld
moeten kunnen worden. (Het in voorberei
ding zijnde herstel van de R.K. Kathedraal
zal nog volgens de oude regeling worden
gefinancierd).
Dit zijn allemaal situaties waarin een over
heid een taak heeft: bescherming, advise
ring, subsidiëring. Een taak die vervuld kan
worden, wanneer de al jaren goedgekeurde
wet rechtskracht zou krijgen en wanneer er
bij het daartoe meest aangewezen ministerie
een kleine dienst bestond, die de begelei
ding van de uitvoering van die wet tot taak
had.
Wel zal die wet nog verder moeten worden
uitgewerkt voor wat betreft het begrip „be
schermd stadsgezicht". Hieronder verstaat
men een totaliteit waarin, naast de bijzon
dere bescherming die de als monument ge
registreerde gebouwen genieten, voor de
vernieuwingen of wijzigingen aan de ove
rige gebouwen en objecten bijzondere eisen
van aanpassing aan de omgeving gesteld
moeten kunnen worden. Het meermalen ter
sprake gekomen oudste stadsdeel is, met
enige uitlopers (Grote en Kleine Combé-
weg, Dr. Nassylaan), ruimschoots waard
om geheel tot beschermd stadsgezicht te
worden verklaard. De aanwezigheid van de
grote erven biedt de mogelijkheid van aan
passing aan nieuwe manieren van gebruik.
Niet dat we volbouwen bepleiten, maar ook
wanneer ze in essentie groen blijven kan er
nog van alles mee gedaan worden! Buiten
Paramaribo is het met name 't fort Nieuw
Amsterdam, dat in zijn geheel mèt zijn om
geving „beschermd gezicht" zou moeten
worden.
Nederland speelt in het land geen rol meer.
In de architectuur is die rol altijd heel be
scheiden geweest, veel bescheidener dan
men wel eens denkt. Al kort na 1700 ont
wikkelt zich een eigen Surinaamse bouw
trant, waarin de Europese (en later ook de
Noordamerikaanse) inbreng op een heel ka
rakteristieke wijze wordt verwerkt. Het re
sultaat is een stijl die over een periode van
ruim 2 eeuwen als zodanig een eenheid
vormt, dat ieder die het land heeft gezien, de
voorbeelden van die bouwstijl direkt zal
herkennen. Geheel en al geldt dat voor de
woonhuizen, maar toch ook in sterke mate
voor de meer officiële en monumentale ge
bouwen.
Van deze laatste groep en van de grootste
onder de oude woningen zijn er vele bij
ministeries en overheidsdiensten in ge
bruik. Het zou me niet verbazen, als er geen
land was in heel Amerika met zo'n hoog
percentage 18e-eeuwse en vroeg 19e-
eeuwse regeringsgebouwen als Suriname.
Hierin zit mogelijk een nieuwe slagzin voor
de'reisfolders: „Surinam, the country with
the most historical govemment-buildings of
the.Americas!"; hierbij een paar mooie fo
to's van het Presidentspaleis, het Statenge-
bouw, het mooie pand Gravenstraat 6, nu
doorverbonden met het nog iets oudere huis
Gravenstraat 8, van de west wand van 't
Oranjeplein, van de .overheidsgebouwen
aan de mr. dr. De Mirandastraat en van die
aan de Waterkant. .enz.
Maar dan moet er wèl voor gezorgd worden,
dat niet alleen diegebouwen zelf mooi blij
ven, maar dat ook het stadsdeel waarin ze
liggen ingebed, gaaf en mooi blijft!
C. L. Temminck Groll
5 a,b.
Ook in eenvoudige traditionele woningen
komt de verzorgde detaillering van de ty
pisch Surinaamse bouwtrant volledig uit
gewerkt to zijn recht (foto's J. Douglas en
C.L.T.G.).
36
