Kasteel Amerongen: uniek
en onvervangbaar
*1
Ruim honderd jaar nadat Victor de Stuers
zijn toom uitstortte over het Bosche schan
daal - de verkoop van het beroemde oxaal
uit de St. Janskathedraal naar Engeland -
dreigt zich een soortgelijk drama te voltrek
ken. Het ca. 300 jaar oude kasteel Ameron
gen met zijn unieke inboedel, met zijn park
en landerijen zal mogelijk worden geveild.
Over het lot van dit cultuur-historische mo
nument en de kostbare kunstschatten zal
men dan niet meer behoeven te twijfelen.
Kunstverzamelaars uit de gehele wereld zul
len er zich meester van maken en speculan
ten zullen wel raad weten met het onroerend
goed. Een ongelofelijke zaak, als men in
aanmerking neemt, dat het kasteel mèt in
boedel vier jaar geleden aan het Rijk is aan-
144
voor Nederland behouden blijven.
In april jl. hebben een zevental Nederlan
ders zich met een brief tot de leden van de
Nationale Contactcommissie Monumen
tenbescherming gewend, waarin zij schre
ven:
,,Na afsluiting van het Monumentenjaar
1975 en de vele goede voornemens die toen
allerwege zijn geuit, blijkt het reeds begin
1976 mogelijk, dat één van de gaafste cul
tuurhistorische monumenten van Nederland
onherstelbaar zal worden aangetast. Het ar
chitectonisch uiterst belangrijke kasteel
Amerongen, in de jaren 1674 - 1680 ge
bouwd, met de voor ons land historisch,
.kunsthistorisch en archivalisch unieke en
onvervangbare inhoud, zoals deze sedert de
17e eeuw door de graven Van Reede en
Bentinck werd verzameld en behoed, dreigt
zeer binnenkort onder de hamer te komen.
Een verkoop door onze generatie van kas
teel Amerongen met zijn voor Nederland
onvergelijkbare inhoud zal stellig in de
naaste toekomst op één lijn worden gesteld
met de veel gesmade verkoop van het oxaal
van de St. Jan in Den Bosch in 1871 naar
Londen. Ook voor de inhoud van Ameron
gen zou zich, naar verluidt, reeds een bui
tenlandse koper hebben aangediend". In de
brief deed het zevental een dringend beroep
op de NCM alles in het werk te stellen om
geboden voor de „luttele" som van 4,2
miljoen. We spreken van een „luttele
som", omdat insiders ervan overtuigd zijn,
dat kasteel en inboedel op een veiling aan
zienlijk meer zullen opbrengen. CRM was
(is?) bereid het kasteel en inboedel te kopen
voor genoemd bedrag, maar de minister van
financiën, de heer Duisenberg, heeft ver
klaard er geen geld voor te hebben, terwijl
hij ook bezwaren heeft tegen de bestemming
van het kasteel tot museum, omdat dit nog
weer eens een bedrag aan exploitatiekosten
zou vergen.
Minister Van Doom heeft in de Tweede
Kamer de deur nog niet definitief dichtge
gooid. Als er nieuwe gezichtspunten wor
den geopend, kan het kasteel waarschijnlijk
kasteel Amerongen met zijn inhoud als een
heid voor Nederland te behouden.
Nauwelijks twee weken na het schrijven van
de brief vormde zich een omvangrijk comi
té, dat eventueel als voorloper kan worden
beschouwd van een op te richten stichting.
Voorzitter van het comité is prof. dr. F. H.
M. Grapperhaus, secretaris is de heer H.
Goudsmit te Leersum en ondervoorzitter
jhr. mr. O. R. van den Bosch, burgemeester
van Amersfoort. Met laatstgenoemde heb
ben we dezer dagen het kasteel bezocht,
waar we gastvrij werden ontvangen door
mevr. De Brauwere-Bentinck, bewoonster
van het kasteel, en haar zoon, die ons rond
leidde. We komen aanstonds op dat bezoek
terug.
