Boerderij in Goudriaan
f'M
Ufflll
men dan tot een zestal conclusies, waaraan
we ontlenen:
De villa Honthorststraat 9 maakt deel uit
van de architecturale omlijsting van het Mu
seumplein, dat een boeiende ontstaansge
schiedenis heeft en qua aanleg en functie
uniek is voor de stad Amsterdam. Deze om
lijsting mag niet worden aangetast
door detonerende elementen; er zou afbreuk
worden gedaan aan de attractiviteit van en
de sfeer in een stadsdeel, dat ook door vele
buitenlanders bezocht en bekeken wordt.
De villa heeft een belangrijke, hoekafslui-
tende functie binnen een rechthoekig blok
van elf villa's en herenhuizen, die alle in de
jaren 1897-1912 werden gebouwd. Met dit
zeer opmerkelijke blok vormt de villa één
onverbrekelijk geheel. Iedere vervangende
bouw zou hier een (architectuur) historische
eenheid verstoren.
Vooraanstaande bouwmeesters
De villa werd gebouwd door de architecten
A. L., A. D. N. en J. G. van Gendt. Ston
den zij reeds lang bekend om hun indruk
wekkende technische kundigheid, naar
steeds duidelijker naar voren komt uit ver
schillende onderzoeken, die thans gaande
zijn naar hun activiteiten, moeten zij gere
kend worden tot de meest vooraanstaande
Nederlandse bouwmeesters. Vele van hun
ontwerpen behoren tot de hoogtepunten van
de Nederlandse architectuur in de tweede
helft van de 19e en de eerste decennia van de
20e eeuw.
De villa vertegenwoordigt in het oeuvre van
A. L. van Gendt en zonen de kortstondige
fase, waarin de versoberende invloed van
het werk van Berlage het duidelijkst zicht
baar is en Engelse en Art Nouveau-
elementen op de tweede plaats stelt. Als
vroeg voorbeeld van Berlagiaanse invloed
neemt de villa een bijzondere plaats in bin
nen de Nederlandse (en Amsterdamse) ar
chitectuurgeschiedenis.
Het woord is aan de gemeenteraad
Van ambtelijke, niet-Amsterdamse, zijde is
aan het Amsterdamse gemeentebestuur in
tussen kenbaar gemaakt het in wezen wel
met de Monumentenraad eens te zijn, maar
eerstgenoemde functionaris verklaarde toch
dat slopen wel een verschil betekent met
nieuwbouw. Hij noemde de villa geen uit
zonderlijk architectonisch pand en vond be
scherming inderdaad wel wat te ver gaan;
bescherming zou nauwelijks in wezen in de
geest van de Monumentenwet zijn.
Het is duidelijk, genoemde functionaris
aarzelt over de zaak en dat blijkt ook uit zijn
waarschuwing aan B. en W. om bij het
verlenen van een bouwvergunning toch wel
in het bijzonder op de omgeving te letten.
Zie toe op schaal en bouwtrant van de om
geving, zo liet hij B. en W. weten en tenslot-
.4i3?
te: Zorg bij eventuele nieuwbouw dat deze
met de omgeving harmonieert, maar laat
liever de villa staan!
Het is te hopen, dat B. en W. èn de gemeen
teraad van Amsterdam deze woorden ver
staan en niet die alleen. De eerdergenoemde
nota is een uitstekende bewijsvoering voor
de stelling dat de villa niet gesloopt dient te
worden. Zo denkt tenslotte ook NRC-
Handelsblad erover, welk blad onlangs
De bedreigde villa in de Houthorststraat.
schreef: „Wij zijn van mening, dat de villa
een typerend voorbeeld is van de bouw van
het begin deze eeuw en dat sloop het gezicht
van het Museumplein onherstelbaar zou
aantasten"!
v. d. W.
In Goudriaan werd, zoals we in een vorig
nummer meldden, door de heer F. W. de
Groot een niet meer in functie zijnde boer
derij met een monumentaal voorhuis en een
achterstalgedeelte, waarvan de hoofdvor
men nog vrij intact waren, met een heftruck
in elkaar geramd. De heer De.Groot wilde
ter plaatse uitbreiding geven aan zijn
drukkerij-uitgeverij
De Bond Heemschut was van mening, dat
deze boerderij en zeker het monumentale
voorhuis voor plaatsing op de ontwerplijst
van beschermde monumenten diende te
worden geplaatst. Te dien einde richtte
Heemschut zich tot de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg en tot B. en W. van
Goudriaan. Hoewel geen sloopvergunning
was verleend, ramde de heer De Groot de
boerderij in elkaar.
De sloopvergunning was nog niet verleend,
omdat het bouwplan voorde uitbreiding van
de drukkerij nog niet was goedgekeurd. In
middels is die bouwvergunning wél ver
leend. Hiertegen heeft de Bond Heemschut
zich verzet in een brief aan de minister van
CRM. Deze heeft nu het besluit van B. en
W. tot het verlenen van een bouwvergun
ning geschorst.
166
