Heemschut in actie
Dreiging in Veendam
Plannen Vught
Kasteel Amerongen
Schuur te Bathmen
1. Veendam: het fraaie huis rechts
wordt bedreigdomdat het nodig zou zijn
voorde uitbreiding van het naastgelegen
postkantoor.
2. Veendam: het zeer opvallende,
beeldbepalende huis in de Kerkstraat 10
dat het veld zou moeten ruimen voor
nieuwbouw.
,,In het streven naar het meer zorgvuldig
omgaan met de ons overgeleverde ge
bouwde omgeving, zoekt men in bestuurs-
kringen allerwege naar oplossingen die lei
den tot een grotere leefbaarheid in stad en
dorp. Het ligt dan ook voor de hand dat er
steeds meer stemmen opgaan om het tot nu
toe gevoerde planologisch en stedebouw
kundig beleid om te buigen tot een beleid
dat meer aandacht schenkt aan het bouw
kundig erfdeel dat in zo hoge mate bepalend
is voor ons leefklimaat. Herkenbare stra-
tenpatronen, gevel wanden, huizen, mar
kante hoeken en torens, zij zijn onmisbaar
om zich thuis te kunnen voelen. In de toch al
zo aangetaste veenkoloniale woongebieden
is zéker uiterste zorg voor de streekeigen
bebouwing geboden". Aldus Heemschut
tot B en W van Veendam, in welke plaats
drie karakteristieke panden met sloop wor
den bedreigd. Het gaat hierbij om het mo
numentale pand aan het Beneden Ooster-
diep 63 dat het veld zou moeten ruimen om
uitbreiding van het naastgelegen postkan
toor mogelijk te maken, het pand met een
zelfde hoofdvorm aan het Beneden Ooster-
diep 209 dat, juist op een hoek gelegen, ook
al sterk beeldbepalend is en 't pand Kerk
straat 10. Dit laatste pand, met z'n zeer
plastische gevelbehandeling, maakt een
markant punt in de Kerkstraat uit en mag,
vindt de Bond, in geen geval door karakter
loze nieuwbouw worden vervangen. Ver
zoek van Heemschut aan B en W: stel een
gemeentelijke monumentenverordening
vast en zorg voor een stuk bescherming van
de drie bedreigde panden.
Heemschut blijft bij z'n bezwaren tegen het
ontwerp-bestemmingsplan ,,De Vughtse
Hoeven" van de gemeente Vught, en heeft
dit in een uitvoerige brief aan GS van
Noord-Brabant laten weten. De kern van die
bezwaren is dat de gemeente beslag legt op
een fraai natuurgebied, terwijl er wel andere
mogelijkheden zijn om nieuwbouw te ple
gen. Heemschut verwijst in dit verband naar
het zeer grote landbouwgebied „De
Vughtse Gement", waar bouwen veel min
der schadelijke gevolgen voor het natuurlijk
milieu zal hebben dan in „De Vughtse Hoe
ven". De Bond: „De Vughtse Gement"
ligt bovendien vlakbij Den Bosch. Vught,
dat deel uitmaakt van het centraal stedelijk
gebied van het stadsgewest Den Bosch,
heeft tot taak dit centrum te versterken en
zou dit in de „Gement" behoren te doen.
Bouw in „De Vughtse Hoeven, op ruim zes
km van het centrum van Den Bosch, kan
niet als een bijdrage aan die versterking
worden gezien". Het is zo dat de bevol
kingsontwikkeling van Vught, hoe die ook
uitpakt, in de „Gement" kan worden opge
vangen. In het geval van „De Vughtse
Hoeven", waar zo'n 1300 woningen zijn
gepland, is dat niet zeker zodat het er nog
altijd in zit dat men in een later stadium toch
ook nog in de „Gement" moet gaan bou
wen.
In een brief aan de minister van CRM heeft
Heemschut grote bezorgdheid geuit over
wat er met het kasteel Amerongen gaat ge
beuren. Dit kasteel, dat een van de gaafste
cultuur-historische monumenten van ons
land is, dreigt verkocht te worden aan der
den, nu de onderhandelingen met het rijk zo
moeizaam verlopen. Daarmee zou dan ook
het plan om van dit kasteel, met zijn unieke
en onvervangbare inboedel, een rijksmu
seum te maken komen te vervallen. De
vrees is bovendien gegrond dat de erven
kasteel, inventaris, park en landgoed aan
elke gegadigde zullen verkopen (voor de
inboedel zou zich al een buitenlandse be
langstellende hebben aangediend), met het
gevaar dat 't bijzonder fraaie complex uit
eenvalt. De Bond vindt dat alles gedaan
moet worden om het kasteel Amerongen te
handhaven zoals het er staat.
Heemschut vindt dat de schuur naast de kerk
te Bathmen moet blijven staan, en heeft in
die zin advies uitgebracht aan de raad van
die gemeente. „Het zou", aldus de Bond,
„ten enen male ontoelaatbaar zijn als de
oude schuur wordt afgebroken om plaats te
maken voor een garage, met in de tuin van
de al eerder afgebroken boerderij parkeer
plaatsen. Dat zou een totale ontluistering
van het plekje betekenen". De schuur, die
dateert uit de tweede helft van de 19e eeuw,
heeft weliswaar geen monumentale waarde,
maar wèl zeer sterke stedebouwkundige
kwaliteiten aangezien het dorpsgezicht in
hoge mate wordt bepaald door het silhouet
van kerk en schuur. Die kerk wordt op het
ogenblik gerestaureerd, en Heemschut is
van mening dat meteen ook de schuur dient
te worden opgeknapt. Een nieuwe bestem
ming voor de schuur zou kunnen worden
gevonden in relatie tot de kerk of in de vorm
van een oudheidkamer.
122
