Heemschut in actie
t
Plein te Amsterdam
„Wij betreuren het ten zeerste dat het initia
tief om de open plek naast de Wijde Kerk
steeg op zinvolle wijze te bestemmen en te
bebouwen tot op heden zelfs niet door een
reactie van uw zijde werd gehonoreerd",
aldus Heemschut in een kritisch gestemde
brief aan B en W van Amsterdam. Het gaat
erom dat van verschillende zijden pogingen
worden ondernomen om het Oudekerks-
plein nieuw leven in te blazen (en Heem
schut staat daar volledig achter). In dit sta
dium is dat temeer belangrijk, nu de restau
ratie van de Oude Kerk met de daar tegen
aan geplaatste huisjes grotendeels is vol
tooid. Juist daarom is het dringend nodig dat
de omringende bebouwing wordt aangepakt
- een bebouwing die op diverse punten een
troosteloze aanblik biedt. Nu ligt er een plan
om het vrij grote gat naast de Wijde Kerk
steeg op te vullen met een bijna geheel on
dergrondse parkeergarage ten behoeve van
de Effectenbeurs, en dit dan in combinatie
met een gebouw voor de Zusters Augusti-
nessen van Sint Monica. Heemschut vindt
dit een goede oplossing, als tenminste wordt
uitgegaan van een gevarieerde vormgeving
die aansluit bij het oude. Ook het autovrij
maken van het overigens intieme Oude-
kerksplein kan een bijdrage leveren aan de
rehabilitatie van dit belangrijke stadsge
zicht. Alleen, B en W van Amsterdam laten
niets van zich horen
Gat aan Oudekerksplein te Amsterdam.
Hitlandgebied
Destijds heeft Heemschut B en W van de
gemeente Nieuwerkerk aan den IJssel ge
vraagd iets te ondernemen om vier oude
steenbakkersovens (monumenten) en een
uit 1892 daterende, nabij gelegen woning te
Hitland van verdere verpaupering te redden.
B en W antwoorden dat zij met Heemschut
van mening zijn „dat het gebied waar de
ovens en de woning staan een uitzonderlijk
mooi plekje aan de IJssel vormt, dat alles
zins aanbeveling verdient om bewaard te
worden". Omdat verder uitstel van restau
ratie juist de ovens zal treffen, hebben B en
W het Recreatieschap Hitlandbos gevraagd
met initiatieven te komen en bij het herstel
de woning te betrekken. Dit Recreatieschap
Hitlandbos is een „co-produktie" van de
gemeenten Nieuwerkerk aan den IJssel en
Capelle aan den IJssel, met als taak de re
creatieve ontwikkeling van het 450 ha grote
Hitlandgebied, waarbij overigens het agra
rische element blijft bestaan. Een vraagpunt
vormt op dit moment de toekomstige be
stemming van het buitendijkse gebied, waar
de exploitant van het Recreatiecentrum Hit
land (een camping voor sta-caravans) enige
huizen voor permanente bewoning zou wil
len bouwen om iets van de voor zijn reke
ning komende kosten van een zeer kostbare
oeverbeschoeiing terug te halen. Men is
daar nog niet uit, en het lijkt B en W - zo
berichten zij Heemschut - op dit moment
niet gewenst al een uitspraak over het bui
tendijkse gebied te doen.
Kerk te Hilversum
„Naar onze mening zou gezocht moeten
worden naar een veel rustiger, pretentieloze
architectuur terwijl in het ontwerp rekening
zal moeten worden gehouden met een goede
verhouding tussen toren en kerk. Zelfs een
modem gebouw zou denkbaar zijn, mits
zeer goed aangepast aan de „omgeving"
Dit schrijft Heemschut de Gemeentelijke
Welstandscommissie te Hilversum, naar
aanleiding van de plannen om de enige jaren
geleden afgebrande Grote Kerk te herbou
wen Deze plan nen gaan uit van een gebouw
in de 19e-eeuwse neo-renaissance stijl - de
stijl die het vroegere gebouw had. Heem
schut vindt deze oplossing zeker niet onaar
dig, maar meent toch dat het voorgestelde
kerkgebouw niet voldoende in overeen
stemming is met de bestaande, gerestau
reerde toren: het gebouw zal te dominerend
zijn ten opzichte van de betrekkelijk kleine
toren. Daarbij realiseert Heemschut zich dat
de acht ton, die inmiddels bijeen zijn ge
bracht voor de herbouw, duidelijk zijn be
doeld voor een kerk in de vroegere stijl.
En dit wordt opgeknapt.
Herberg Uitgeest
De voormalige herberg „De Swaen'" te
Uitgeest wordt, zoals het er nu uitziet, niet
gesloopt. Het pand, dat op de monumenten
lijst staat en eigendom is van de gemeente,
was inmiddels dermate in verval geraakt dat
het ernstig met sloop werd bedreigd. Heem
schut heeft er veel aan gedaan om die drei
ging op te heffen: eerst met een brief aan de
raad en in het allerlaatste stadium, toen de
raad over het lot van de oude herberg moest
beslissen, met een telegram. Daarin zegde
de Bond toe acties bij de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg te zullen ondernemen,
om restauratie op gang te krijgen. De raad
heeft op dit alles gereageerd met het besluit
om het pand niet voor afvoering van de
monumentenlijst voor te dragen en dus om
het van sloop te redden. In de raad is Heem
schut veel dank betuigd voor z'n inzet. In
middels heeft CRM subsidie toegezegd
voor herstel van de voor het dorp beeldbepa
lende herberg.
Kerk te Dieren
Als de raad van de gemeente Rheden ermee
akkoord gaat zal de Mariakerk te Dieren,
met toren, op zeer korte termijn worden
gesloopt. „Als dat gebeurt", zo heeft
Heemschut de raad laten weten, „zal het
jaar 1976 de geschiedenis ingaan als het jaar
waarin het gemeentebestuur van Rheden het
stedebouwkundig silhouet van Dieren door
afbraak van kerk en toren heeft verkracht".
Een brok 19e-eeuwse architectuur zal dan
voor altijd verloren zijn. Heemschut: „Over
enige decennia al zullen uw opvolgers zich
mogelijk vertwijfeld afvragen hoe het moge
lijk is geweest dat een dergelijk ingrijpend
besluit werd genomen en of niet op een meer
verantwoorde wijze en met gebundelde
krachten afbraak voorkomen had kunnen
worden". Draait het in Dieren uit op een
drama, of is er wellicht nog een kans dat
althans de toren blijft staan?
