Op de lijst
Spelregels voor Den Haag
ter Menno ter Braak - waarover we onlangs
schreven - op de Monumentenlijst zal wor
den geplaatst. Het voldoet niet aan de daar
voor gestelde normen. Niettemin worden
pogingen ondernomen om het huis toch te
restaureren, maar dan in het kader van de
bestrijding van de werkloosheid.
Barneveld. De plannen voor de restauratie
van kasteel de Schaffelaar(1854) zijn prak
tisch rond. Het herstel van het in zeer
slechte staat verkerende gebouw zal 5,5
miljoen kosten. Het in Engelse Tudorstijl
gebouwde kasteel verving indertijd een
vroeger kasteel ter plaatse. Het heeft sinds
de Tweede Wereldoorlog een grillig bestaan
Na een korte discussie heeft de Haagse ge
meenteraad de „Doelstellingennota voorde
beschermde stadsgezichten" aanvaard. Bij
de openbare behandeling van de nota deed
zich het vrij unieke geval voor, dat men uit
particuliere kring, die het Haagse monu-
mentenbezit zeer ter harte gaat, de gelegen
heid kreeg de leden van de gemeenteraad in
het kort uiteen te zetten, waar het in deze
materie in feite om gaat. Het was de heer
L. Molhuysen, vice-voorzitter van de Stich
ting Monumentenfonds Den Haag e.o., die
zich tot tolk maakte van hen, die nog hart
hebben voor het Haagse hart. Hij wees er de
raad op, dat de besluitvorming, die aan de
doelstellingennota ten grondslag ligt, een
zeer belangrijk uitgangspunt is voor de
stadsvernieuwing. De gevolgde vorm van
overleg via inspraak van de bewoners en het
instellen van een overleggroep heeft in dit
geval goede resultaten opgeleverd, aldus de
heer Molhuysen.
Het historisch stadsdeel vormt de spil van
een groter Den Haag en van een gewest. Wij
kunnen er niet omheen deze functie wezen
lijk inhoud te geven. De heer Molhuysen
noemde dit een uitdaging, die echter tevens
een moeten betekent, omdat falen bij het
oplossen van de problemen het afschrijven
betekent van het Haagse historische erfdeel.
Dit wil zeggen, dat de stad op den duur dan
niet meer kan functioneren op deze wijze,
zoals is vastgelegd in de nota. Tevens is dit
dan het resultaat van een geesteshouding,
die geen respect opbrengt voor het verleden
en die niet begrijpt, dat juist het gebouwde
erfdeel de belevingswaarde bepaalt van de
stad.
Al toonde de heer Molhuysen zich dan te
vreden over deze belangrijke stap van de
gemeente, toch meende hij een waarschu
wend geluid te moeten laten horen. „Het
gehad. De Duitse bezetter heeft het o.m.
gebruikt voor de concentratie van een aantal
joodse landgenoten, die in 1943 werden
„afgevoerd" naar het doorgangskamp
Westerbork. Na de bevrijding heeft het kas
teel voor verschillende doeleinden gediend.
Als de restauratie voltooid is, zal het wor
den bestemd tot logiesgebouw voor de
landbouwpraktijkschool
Doesburg. Huize Spits (1910), in het vo
rige jaar bij een gasontploffing ernstig be
schadigd, wordt gerestaureerd in vrijwel
indentieke vormgeving.
Edam. De gemeenteraad heeft besloten be
stekplannen te laten maken voorde restaura-
benauwt ons allen, dat op de een .of andere
wijze de stad nog steeds in ernstige mate
wordt bedreigd. Het proces van afbraak en
verval is nog niet gestopt en foutieve beslis
singen worden nog steeds genomen."
Aan het slot van de doelstellingennota -
spelregels voor de Haagse stadsbescher-
ming - staat te lezen: „Er zal na aanvaar
ding van doelstellingen voor (het gebied)
Op de aanvullende ontwerplijst van be
schermde monumenten is een aantal panden
geplaatst uit de 17e tot en met de 19e eeuw,
t.w. in Schiedam (een), Leiden (vijf), Big-
gekerke (twee), Zaandam (drie) en Middel
burg (zes). In de Zeeuwse hoofdstad kwam
bovendien nog op de aanvullende ontwerp
lijst een laat-middeleeuws huis.
In Sambeek, Hoogwoud en Bronkhorst
kwamen boerderijen uit de 18e en de 19e
eeuw op de lijst.
Tot beschermd monument zijn voorts ver
klaard een 17e-eeuws pakhuis in Brielle,
een 16e-eeuwse achtkantige poldermolen,
in 1885 verbouwd tot vijzelmolen te Eg-
mond aan den Hoef, de uit 1872 daterende
stellingmolen te Koudekerke, een kleuter
school te Voorburg (1853) waarvoor inder
tijd koningin Sophia de eerste steen legde.
Er zijn bovendien weer enige kerken op de
lijst gekomen: de r.k. kerk van de H. Catha-
rina te Hengstdijk (in 1892 gebouwd door
P. J. van Genk); de r.k. kerk van de H.
Joannes de Doper (1857-1860) te St. Jan
steen.
tie van het voormalige Protestantse Wees
huis en voor het stadhuis (18e eeuw).
Haarlem. Het plan om de Spaamekerk te
verbouwen tot woningen voor alleenstaan
den is door staatssecretaris Van Dam
(Volkshuisvesting) op grond van de kosten,
afgewezen. Men wil nu nog trachten CRM
voor het kerkgebouw te interesserenMocht
dit niet gelukken dan valt te vrezen dat de
kerk wordt gesloopt.
Nijmegen. De uit 1849 daterende Sint An-
riamolen aan de Hatertseweg zal worden
gerestaureerd.
v. d. W.
gegarandeerd moeten worden, dat deze in
derdaad geëffectueerd worden, niet alleen
in ruimtelijke zin, maar ook functioneel. De
bestemmingsplannen moeten altijd geïnter
preteerd worden naar de geest van de nota.
Op een of andere manier moeten de krach
ten gebundeld worden om dit bezit van ons
allen voor onszelf en voor de toekomst te
behouden
De Stichting Monumentenfonds en straks
Stadsherstel ondersteunen deze geloofs
overtuiging ten volle, aldus de heer Mol
huysen tot de leden van de Haagse gemeen
teraad.
v. d. W.
Op de lijst zijn verder nog gekomen de
Boven- en Benedenforten te Lent
(1862-1863), het in 1880 gebouwde land
huis Groot Spriel in Putten en de in 1740
aangelegde sluis in de Rotte te Zevenhui
zen. Tenslotte kwamen op de aanvullende
lijst te staan een in 1661 gebouwd woonhuis
in Zaandam en in Rijswijk: twee 17e-
eeuwse boerderijen, twee panden en een
voormalig pakhuis uit dezelfde periode.
Archeologisch monument
Een aantal delen van de polder Het Groot
slag in Bovenkarspel is op de ontwerplijst
van beschermde archeologische monumen
ten geplaatst. Uit vondsten en opgravingen
was het al enige tijd bekend, dat Het Groót-
slag ca. 1000 jaar v. Chr. - de midden- en
late bronstijd - en opnieuw van de 9e eeuw
af werd bewoond. De bewoningssporen,
huizen, graven en akkers, worden uitslui
tend op zandige ruggen aangetroffen.
