Nederland
restaureert
Zaanstad. Het Herman Gorterhuis in
Wormerveer zal naar alle waarschijnlijkheid
toch behouden blijven. We meldden, dat er
al met sloop was begonnen, maar die is
stilgezet. Plaatsing van het pand, dat om
meer dan één reden historische waarde
heeft, op de voorlopige beschermingslijst is
waarschijnlijk. De problemen zijn daarmee
evenwel niet opgelost. Afgezien van de
schade die is ontstaan door het begin van de
sloopwerkzaamheden, zal het pand geres
taureerd moeten worden en daarmee zal
vermoedelijk een bedrag van een half mil
joen gemoeid zijn. Rijkssubsidie hiervoor
zou niet eerder dan in 1977 te verwachten
zijn. Intussen blijkt uit het besluit van B. en
W. van Zaanstad, om de sloop stop te zet
ten, wat actie - ook van Heemschut - ver
mag.
Alkmaar. De Accijnstoren - havenge
bouwtje, dat uit 1662 dateert - zal worden
gerestaureerd. Er zal een bedrag van tegen
de driehonderdduizend gld. voor nodig zijn,
waarvoor het rijk echter op het ogenblik het
geld niet heeft. De gemeente hoopt nu met
een voorlopig' krediet aan de slag te kunnen
gaan, zodat het markante gebouwtje tegen
het einde van het jaar er weer als een pronk
juweel bij zal kunnen staan.
De Accijnstoren te Alkmaar
Broek in Waterland. De verdere restaura
tie van het z.g. Broeker Huis duldt geen
uitstel. Eerder - in 1963 - werd al een deel
gerestaureerd, maar nu moet er nodig wat
aan de linkervleugel worden gedaan. De
gemeente heeft zich bereid verklaard het
project voor te financieren, in afwachting
van een beslissing van het rijk tot subsidi
ering.
Kubaard. Dit dorp - voor wie het niet weet:
het ligt in Friesland - heeft te lijden onder
ontvolking. Maar wel is er nogal wat be
langstelling voor woningen met recreatie
doeleinden. Daarmee is de plaatselijke be
volking niet zo gelukkig. Er is nu een initia
tief ontwikkeld om het dorp tot beschermd
gebied te verklarenKubaard is een kleidorp
met een terpbebouwing. Bescherming zou
dan ook op basis van de merkwaardige
structuur moeten geschieden. Het Friesch
Dagblad vertelt er overigens, nog een curio
siteit van: Kubaard heeft nog steeds twee
kerken, maar de gereformeerde kerk doet al
sinds lange tijd geen dienst meer. Het kerkje
aan de Middelbuorren werd in 1890 ge
sticht. Toen de kerk er goed en wel stond,
bleek dat de zuidmuur op hervormde grond
stond. Dat kon in die tijd (Doleantie) niet en
de muur moest worden verplaatst. Later
moest ook nog de voordeur worden dicht
gemetseld. De kerkgangers mochten niet
via hervormde bodem de kerk betreden. De
kerk was toen alleen nog via de kosterswo
ning bereikbaar. Kerk en kosterswoning -
eigendom van een particulier - verkeren in
vervallen staat.
Maastricht. Uit de Limburgse hoofdstad
komt het bericht, dat men nog dit jaar wil
beginnen met de restauratie van de Sint Ser-
vaaskerk. Men denkt er zo'n acht jaar voor
nodig te hebben.
Elburg. Na vier jaar is de grote restauratie
beurt van de Grote Kerk - kosten 2,5
miljoen - gereed gekomen. De oorspronke
lijke katholieke kerk uit het midden van de
15e eeuw met fraaie schilderingen op muren
en pilaren, kwam bij de reformatie in her
vormde handen.
Oude Wetering. Ofschoon niet op de mo
numentenlijst voorkomend, zijn de lidmaten
van de Remonstrantse gemeente druk
doende hun schuur- of schuilkerk te laten
restaureren. Het is een bescheiden gebouw,
maar het is wel de moeite waard het zoveel
mogelijk in oude staat terug te brengen. Het
heeft een z.g. halsgevel. Betimmering, or
gelgalerij, de oude meubels en het koper
schenken het interieur een bijzondere beko
ring. Het is vooral de technische toestand,
die restauratie noodzakelijk maakt.
Haarlem. De kathedrale basiliek Sint Bavo
zal voor een bedrag van ruim anderhalf mil
joen'gld. worden gerestaureerd. Het mar
kante kerkgebouw werd tegen het eind van
de vorige eeuw gebouwd door Joseph Cuy-
pers, zoon van dr. Cuypers. Het is een vijf-
beukige basiliek in een mengvorm van neo-
romaanse en neo-gotische stijl.
Ook de hervormde Grote of St. Bavokerk
(15e eeuw) aan de Grote Markt behoeft een
opknapbeurt.
Borkel en Schaft. Een uit 1745 daterende
boerderij is door de eigenaar, de heer F.
Habraken, in de oorspronkelijke vorm
grondig gerestaureerd. De boerderij is een
z.g. Teutenhuis, daterend uit 1745. Kaas
teuten dreven.hun handel aan huis. Vandaar
dat de boerderij twee ingangen heeft; een
voor de bewoners en een voor de handel.
Het oude bakhuis wordt tentoonstellings
ruimte. Men zal echter ook gelegenheid
hebben het interieur van het woonhuisge
deelte te bezichtigen. Architect van de res
tauratie is de heer L. de Kok uit Middel
burg.
Ezinge. Er zijn plannen in vergevorderde
staat om te komen tot restauratie van de
Allersmaborg uit het begin van de 15e eeuw
de bijgebouwen zijn ruim een eeuw oud).
Het restauratieplan is van architect P. L. de
Vrieze.
De Allersmaborg te Ezinge
Katwijk. Van het oude vissersdorp is niet
zo heel veel meer over, maar het gemeente
bestuur is van oordeel, dat het deel tussen
Baljuwstraat en Louwestraat voor renovatie
in aanmerking komt. Men wil een deel
nieuwbouw in „oude" stijl en een ander
deel renoveren (restaureren). De Zand-
voortse architect Wagenaar heeft de plan
nen ontworpen. Het wordt beslist geen
„openluchtmuseum", maar een levend
buurtje, waarin vooral plaats zal zijn voor
bejaarden. Met de eerste fase van de uit
voering van het plan wordt binnenkort be
gonnen.
Arnhem. De kogel is door de kerk. De St.
Eusebius- of Grote Kerk zal in vier jaar tijds
voor een bedrag van ruim 6,6 miljoen
worden gerestaureerd. Zoals bekend werd
de kerk tijdens de Tweede Wereldoorlog
zwaar beschadigd. Na de bevrijding is het
kerkgebouw voor vijf miljoen hersteld,
maar in 1973 bleek de toestand in zodanig
slechte staat te verkeren, dat het moest wor
den gesloten.
Eibergen. Het is hoogst onwaarschijnlijk
geworden, dat het geboortehuis van de dich-
