Heemschut in actie Pesthuis Gouda V illa's Bloemendaal Panden Spijkenisse Langs de Zaan Het Pesthuis te Gouda. Wat gaat ermee gebeuren als de veemarkt verdwijnt? Aan de Veemarkt te Gouda staat een ge bouw dat in de jaren 1614-1617, toen de pest in ons land nog veel voorkwam, als Pesthuis daar is neergezet. Met het verdwij nen van de zo gevreesde ziekte veranderde de bestemming van het Pesthuis. Zo werd het in 1784 kazerne en in dat kader om streeks 1841 opgeknapt en uitgebreid, waardoor de gevellengte bijna 100 m be draagt. Nog weer later werd het complex bestemd tot veemarkt, waartoe op het ter rein voor het gebouw (het z.g. Pesterf) hal len werden gebouwd. Zo is de situatie tot op heden. Het ziet er evenwel naar uit dat daar verandering in komt, nu het in de bedoeling ligt de veemarkt uit Gouda te laten verdwij nen. En wat gebeurt er dan met het oude Pesthuis? Daarover heeft Heemschut de Rijksdienst voor de Monumentenzorg een brief geschreven. Hierin wordt erop gewe zen dat, als de veemarkthallen worden ge sloopt, de zeer waardevolle Oostgevel ein delijk een kans zou krijgen zich, ter begren zing van een nieuw te vormen plein, te ma nifesteren. Heemschut dringt er bij de Rijksdienst op aan over het Pesthuis, dat inmiddels al in verwaarloosde staat ver keert, zodanig te adviseren, dat het een plaats op de monumentenlijst kan krijgen. Kom Munnekezijl Door verval en kaalslag is er nog maar weinig over van de oude bebouwing van Munnekezijl, maar nu ligt het dan toch in de bedoeling om een nieuw bestemmingsplan op te stellen. Daarbij zal aandacht worden geschonken aan het behoud van karakteris tieke en waardevolle panden en aan aan gepaste, opvullende nieuwbouw. De ge meente Kollumerland heeft daartoe, via aankoop van panden, al een aanzet gegeven waardoor het wellicht mogelijk zal zijn om, na restauratie, de oude herberg en bakkerij voor het dorp te behouden. Heemschut in een brief aan B. en W. en de raad van Kollumerland: „Dit zal ongetwijfeld een injectie voor het plaatsje kunnen betekenen, zodat zich weer gegadigden in het dorp gaan vestigen. Immers, overal in het land doet zich de tendens voor dat men boven de eenvormige, geijkte nieuwbouw de meer originele en karaktervolle oude bebouwing verkiest." Heemschut vraagt de gemeente in het komende bestemmingsplan de slaper dijk bij Munnekezijl niet over het hoofd te zien, maar het karakter van deze dijk te respecteren. Heemschut is het opnieuw niet eens met het beleid van de gemeente Bloemendaal, dat nu niet bepaald uitmunt in bezinning op gegeven waarden. In dit geval gaat het om de villa's „Beau Regard" en „Die Clin- ghe", aan de Hoge Duin en Daalseweg. Beide villa's worden met afbraak bedreigd, nu een projectontwikkelaar ter plaatse (zeer dure) flats wil gaan bouwen. Wat „Beau Regard" betreft is dit met de gemeente al rond, zij het dan dat er op dit moment nog geen uitvoering aan het plan is gegeven. Heemschut in een brief aan B.enW.: „Wij menen dat hier bij afbraak opnieuw sprake is van een aantasting van een fraai gedeelte van uw gemeente: ,Beau Regard' met zijn door Zocher ontworpen tuin en ,Die Cling- he' als schepping van architect E. Cuypers. Van beide gebouwen gaat een voorname allure uit en zij zijn als specimina van archi tectuur uit het begin van deze eeuw zeker behoudenswaard. Zij stonden dan ook op de nominatie tot plaatsing op de monumenten lijst." Heemschut pleit ervoor bij de vast stelling van het voor het betrokken gebied in voorbereiding zijnde bestemmingsplan uit te gaan van het behoud van de bestaande bebouwing en slechts zeer kleine mogelijk heden tot verdergaande bebouwing op te nemen. „Hoewel ons momenteel geen direct gevaar voor deze panden bekend is, menen wij dat - gezien het gebrek aan waardevolle panden in Spijkenisse - bescherming van groot be lang is. Wij pleiten daarom voor plaatsing van Voorstraat 16 en 18 op de monumenten lijst." Aldus Heemschut in een brief aan de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. De panden, waar het hier om gaat, zijn in be langrijke mate sfeerbepalend voor de Voor straat. Nummer 16 is op het ogenblik pak huis, nummer 18 is een royaal woonhuis van het Zuidhollandse type met wolfdak en een opmerkelijk dwarshuis. Hoewel er voor de panden geen direct gevaar dreigt, wil Heemschut toch wel graag het zekere voor het onzekere. i De panden Voorstraat 16 (midden) en 18 (links) te Spijkenisse, waarvoor plaatsing op de monumentenlijst is gevraagd. B. en W. van Zaanstad is gevraagd mee te werken aan het behoud van het voormalige, door brand ernstig beschadigde gemeente huis te Wormerveer. Dit vooral ook, omdat het gebouw onderdeel uitmaakt van het nog altijd fraaie gevelfront langs de Zaan. Heemschut vindt dat het aanbeveling ver dient de mogelijkheden te onderzoeken van een totaal-renovatieplan „Zaanoevers", met het doel bestaande gevels in stand te houden en de reeds opengevallen gaten met in de schaal passende nieuwbouw op te vul len. Om in dit stadium eventuele ongewen ste verbouwingen of uitbreidingen te voor komen, zou het nuttig zijn om voor die ge bieden langs de Zaan, waar geen bestem mingsplan geldt, een voorbereidingsbesluit te nemen.

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1975 | | pagina 21