Berlage-prijs
voor
B. van Kasteel
llK
Architectuur-kritiek is, afgezien van de
technische beoordeling, in belangrijke mate
een kwestie van smaak. En daarover valt
niet te twisten, of misschien juist wel. Hoe
dit zij, het was voor ons een verrassing, dat
de Dr. H. P. Berlagestichting (een Haagse
instelling) ditmaal op grond van een spe
ciaal samengestelde jury de naar de be
roemde bouwmeester genoemde prijs voor
1975 heeft toegekend aan de architect B.
van Kasteel voordiens kantoorgebouw in de
hoek van het Buitenhof.
Gezien het grote aantal nieuwe en vaak in
het oog springende kantoorgebouwen, dat
de laatste decennia in Den Haag is verrezen,
meende het stichtingsbestuur er goed aan te
doen de Berlageprijs ditmaal toe te kennen
in de categorie kantoorgebouwen.
Niet het bestuur, maar, zoals opgemerkt,
een jury heeft in deze de beslissing geno
men, uiteraard onder goedkeuring van het
bestuur. Bij de beoordeling heeft de jury,
bestaande uit de heren D. E. Hoorens van
Heyningen, L. de Jonge en M. P. Schutte,
de periode 1 januari 1961 tot 1 januari 1972
tot uitgangspunt genomen. In haar rapport
geeft de jury een algemene beschouwing
over de kantorenbouw in Den Haag. Tijdens
haar vele rondritten is zij niet onder de in
druk geraakt van de kwaliteit van de meeste
kantoorgebouwen. Hoewel er een grote va
riatie te vinden is, ligt het gemiddelde ni
veau lager dan mag worden verwacht. In
Den Haag, zo merkt de jury op, zijn de
laatste decennia veel kantoorgebouwen
neergezet die de schaal van de stad in aan
zienlijke mate hebben aangetast en weinig
of niets hebben bijgedragen tot verbetering
van het leefklimaat en het stedelijk milieu,
in het bijzonder voor wat betreft de directe
omgeving van de binnenstad. Met name
wordt hierbij gedoeld op het z.g. Tran
sitorium, de Prov. Griffie, het gebouw van
Rijkswaterstaat (Koningskade) en het Sta
tion Den Haag Centraal (vooreen belangrijk
deel kantoorgebouw). Naast een gebrek aan
gevoel voor karakter en schaal van de reeds
gebouwde omgeving, signaleert de jury het
228 ontbreken van een duidelijke stedebouw-
kundige visie in plannen voor gebieden als
het Bezuidenhout. De concentratie van uit
sluitend grote kantoorvestigingen aan de
Prinses Beatrixlaan (Bezuidenhout), maakt
dit gebied buiten de kantooruren onleefbaar
en levenloos.
De schaal van de gebouwen aan het Korte
Voorhout is weliswaar minder storend,
doch hier acht de jury het weinig gelukkig
dat deze belangrijke entree van de binnen
stad eveneens zo geheel tot kantoorgebied is
verklaard. Zij hoopt dat b.v.het Spuikwar-
tiereen gunstiger lot zal zijn beschoren. (Bij
deze opmerking zijn we zo vrij een vraagte
ken te plaatsen; we vrezen van deze concep
tie het ergste; red. h.) Vervolgens maakt
de jury een belangrijke opmerking: de jury
acht in het algemeen een menging, van
functies, zoals wonen, werken, winkelen en
vertier, gewenst, vooral daar, waar dat mo
gelijk is in herbebouwing van stadsdelen,
die ten gevolge van al dan niet kunstmatige
bombardementen zijn geslecht. Zij spreekt
de hoop uit, dat in de toekomst met meer
omzichtigheid zal worden gesloopt en dat
niet hele stadswijken, die het aanzien en
karakter van Den Haag bepalen, en bloc
zullen worden afgebroken, zondereen dui
delijke visie vooraf over het nieuwe stede
lijke weefsel dat zou moeten ontstaan (met
deze uitspraak kunnen wij ons zeer wel ver
enigen; red. H.).
Het met de Berlage-prijs bekroonde kan
toorgebouw in de hoek van het Buitenhof
Bij haar beoordeling blijkt de jury veel ge
wicht te hebben toegekend aan de tegen
woordige opvattingen omtrent stedebouw-
kundige inpassing. Bij de selectie waren
ongeveer zeventig kantoorgebouwen be
trokken. In de eindselectie was het nieuwe
gebouw van de SER aan het Bezuidenhout
opgenomen. Veel waardering had.de jury
voor het gebouw van de Nutsspaarbank aan
de Jan Hendrikstraat, voor de Engelse am
bassade aan de Kleine Kazernestraat, terwijl
ook het AMRO-gebouw aan de Loosduinse
Hoofdstraat zeer gunstig werd beoordeeld.
Intussen, het gebouw in de hoek van het
Buitenhof (nrs.45-53) bleek bij de jury aan
De entree tot de Haagse binnenstad, gezien
van de Bosbrug af. Links het nieuwe
Ministerie van Financiën, rechts een verze
keringsgebouw. Op de achtergrond rechts:
de Franse Ambassade en de Amerikaanse
AmbassadeLinks op de achtergrond de
Koninklijke Schouwburg
