1. Voorzijde Deljlands' Gemeenlandshuis
(foto Hoogheemraadschap Delfland)
2De ingangspartij aan de tuinzijde van het
nieuwe gebouw
3. De aanbouw aan de Phoenixstraat
(foto's JOHVAR, Voorburg)
ter zijde gesteld. Na veel moeilijkheden
verwierf het Hoogheemraadschap het huis
in 1645 voor 30.000 gulden! Het liet het
restaureren en inrichten voor een bedrag
meer dan dubbel zo groot als de aankoop
som. „Het resultaat van al het ambachtelijk
verricht werk was zeer fraai. De gevel, ge
verfd in de natuur van Bentemersteen, stond
er als nieuw bij. Boven de bescheiden toe
gangsdeur werden uitgehakt de wapens van
Delfland en van de hoogheemraden, secre
taris en penningmeester. Alles volgens een
plan van Pieter Post."
Verflaag
Nadien is er nogal het een en ander aan het
huis veranderd en zulks niet altijd ten goede.
Het duurde tot 1888 alvorens een gedeelte
van het gebouw in restauratie kwam. De
naar achteren hellende voorgevel werd bij
die gelegenheid in het lood gezet, van zijn
verflaag ontdaan doch niet opnieuw ge
schilderd. ,De oude verflaag had het zachte
zandsteen door de eeuwen heen goed
geconserveerd." Een verbetering van het
aanzien van het Gemeenlandshuis, zo lazen
we verder, werd in 1926 verkregen door het
aanvoeren van het ijzeren hek voor de zij
plaats. Het werd vervangen dooreen gemet
selde muur met poort; ten dele een kopie van
die op oude gravures staat afgebeeld. „De
karakterloze gevel van het secretariege
bouw van 1888 werd hierdoor wat geca
moufleerd." In de jaren dertig van deze
eeuw kwamen een belangrijke verbouwing
en uitbreiding tot stand. Voor het ontwerp
hiervan stond de naam van H. van der
Kloot Meyburg, die in 1957 ook de res
tauratie van het torentje voltooide.
En nu is dan een laatste uitbreiding tot
stand gebracht, waarvoor aan ir. J. Kruger
de opdracht werd gegeven. Aanvankelijk
was het de bedoeling, dat de zaal van de
verenigde vergadering in de nieuwbouw
zou worden ondergebracht, maar het bleek,
dat er geen beletselen waren tegen vergro:
ting van de bestaande zaal. Aldus zouden de
zaal van de verenigde vergadering, die van
het college van dijkgraaf en hoogheem
raden, de kamers van de dijkgraaf en
secretaris-rentmeester, evenals twee kleine
commissiekamers in het gebouw aan het
Oude Delft blijven. „Het Gemeenlandshuis
aan de sfeervolle gracht, kort nabij het hart
van de stad, kon zodoende zijn functie als
plaats van bijeenkomst van het bestuur als
vanouds behouden. Ook bleef daardoor het
poortgebouw met zijn rijke wapenversie
ringen in gebruik als togang van het repre
sentatieve gedeelte."
Een vast gegeven voor het ontwerp van de
nieuwbouw was de structuur van het gebied
in de omgeving van het Prinsenhof. „De
oude karakteristieke verkaveling bepaalde
de wijze van aanpassing aan de structuur:
lange smalle panden in de tijdloze hoofd
vorm, zoals die lang in Holland is toege
past, met een schuin dak (zadèldak) en
staande raamopeningen. Om aan te sluiten
bij de eeuwenoude karakteristiek is ook de
materiaalkeuze gebakken klei geweest;
bakstenen muren en pannendaken. Alleen
de detaillering en de constructies zijn vol
komen nieuw, waardoor geen twijfel kan
bestaan over de datering van deze panden
Nieuw gezicht
Zo kreeg men boven de strakke daklijn van
de nieuwbouw een geheel nieuw gezicht op
een aantal torens in de directe omgeving,
zoals het fragiele dakruitertje van de Waalse
Kerk, de massieve scheefstaande toren van
de Oude Kerk met daarnaast de sierlijke
vieringtoren, het torentje van het Gemeen
landshuis en tenslotte de toren van de
Nieuwe Kerk.
De ingangspartij aan de tuinzijde van het
nieuwe gebouw aan de Phoenixstraat is op
klassieke wijze bekroond met het natuurste
nen timpaan van het kort geleden gesloopte
stoomschepradgemaal Van derGoes aan het
eind van de Poldervaart tussen Schiedam en
Vlaardingen. Evenals aan de zijde van de
Oude Delft is deze toegang versierd met
gepolychromeerde, wapens.
Langs de Phoenixstraat werd het oude
koetshuis herbouwd.
Met deze omschrijving moeten we volstaan.
Maar we willen niet eindigen zonder onze
grote waardering uit te spreken voor wat
hier tot stand is gebracht.
Overigens graag ook een woord van waar
dering voor de zeer leesbare inhoud van het
boekje en de grafische verzorging en druk
door W. B. Meinema B.V., Delft. v. d. W
3
2
