'kerken werden gebouwd en aan Deen se heiligen gewijd (St. Olaf bij voor beeld en St. Clement, patroon van zee- en rivierhavens). Na de Normandische verovering kwamen er nog vele kerken bij. De parochies werden de woon plaats van rijke handelslieden, van wie menigeen hoge ambten bekleedde in het bestuur van de stad. Verder vestig den zich hier tal van wevers en wolkooplieden," die bekend stonden als radicalen en non-conformisten. In de 17e eeuw werd de ene „afgescheiden" kerk na de andere opgericht en de nieuwe gebouwen, waar de dissidente gelovigen samenkwamen, kregen 6. Nieuw woonhuisvormen in de Gol den Dog Lane. 7. Colegate met gerestaureerde huizen. nieuwe namen als Gildencroft Meeting House en Octagon Chapel (presbyte riaans) en Methodist Chapel. Een radi cale predikant, die achter de Franse revolutie stond, leidde een Baptisten gemeente in een grote kapel aan de straat Colegate. Interessant is vooral de (nu weer herstelde) Octagon Chapel, die in de tweede helft van de 18e eeuw de vergaderplaats werd van een gezel schap sociale hervormers en filosofen, w.o. de geleerde dame Amelia Opie, wier schitterende woonhuis nü nog de aandacht trekt aan de Castle Meadow. Ook nog diep in de 19e eeuw is de wijk „over the Wensum" van betekenis geweest toen zich daar scholen vestig den als People's College in Bacon's house (voor volwassenen) en Misses Glovers' Schools (voor kinderen) in de Black Boys Yard. Daarna kwam opeens de teruggang: kleine industrie- tjes en tweedehandswinkels, kleine schoenmakerijen en paraplufabriekjes, die na verloop van tijd weer plaats maakten voor gezinnen van fabrieks arbeiders die in de tijd van de indus triële revolutie in en om Norwich werkten. De glans verdween. Oude gebouwen, waar nog iets was blijven kleven van koopmansrijkdom in de vorm van raam- of deurversieringen en sierlijke geveltoppen, werden niet meer onderhouden zoals het behoorde. Het werd hoe langer hoe moeilijker, in de samenklitting van aan- en bijbouwsels nog iets van de oude staat van welvaart te herkennen. Wél bleef het uitzicht op de vele 15e eeuwse kerktorens; overi gens raakten de grote straat Colgate en haar zijstraten St. George's, Calvert en Magdalen en de daarachter gelegen Cross Lane, Muspole Street, St. Miles Alley en de Golden Dog Lane zó in verval, dat men van een achterbuurt kon spreken. Toch heeft men zelfs in het Victoriaanse tijdperk nog wel eens een poging gedaan om er „iets" van te maken: een enkel fabrieksgebouw, een school, een pakhuis vertonen sporen van goede wil. Operatie „Oase" Na de Tweede Wereldoorlog, toen het ook in Norwich gonsde van plannen tot krotopruiming, wegverbreding en algehele vernieuwing van het stads beeld, werd de toestand in het kwar tier „over the Wensum" danig onder dë loep genomen. Toch zou het nog tot achter in de jaren vijftig duren voordat besloten werd tot een „face lift". Herstel van de Magdalen Street, in het verlengde van het historische Tombland, was het eerste grote project Van stadsherstel dat in Engeland werd uitgevoerd; dit gebeurde in 1958. In de jaren zestig breidde deze activiteit zich uit tot andere straten in de buurt. Pas toen de jaren zeventig waren aange broken en het Monumentenjaar '75 naderde, kreeg het grote rehabilitatie plan voor de hele wijk rondom Cole gate zijn beslag. De gemeenteraad van Norwich voldeed daarmee aan een dringend verzoek van de gravin van Dartmouth, presidente van de Raad van het Verenigd Koninkrijk voor het Europese „Heritage Year". Een zeven tal lichamen, w.o. de Norfolk Associa- tion of Architects, heeft zich voor de zaak ingezet. Men sprak van een „Operatie Oase". Het zou te ver voeren en voor de Nederlandse lezers is het ook niet van belang om er kennis van te nemen om te vertellen wat er al zo in deze stadswijk van Norwich is gedaan. De vervallen woonhuizen die vaak de meest elementaire comforts misten, werden afgebroken liefst 79 stuks, waarvan slechts drie een w.c. hadden. De huizen, die ervoor in de plaats gekomen zijn, passen wat architectuur betreft uitstekend in een goed gelegen historische wijk als deze; zij hebben elk een individueel gezicht, passen bij elkander zonder een eentonig geheel te vormen. Er is zowel rekening gehou den met mensen, die altijd al in deze buurt gewoond hebben, als met „new- comers". Het spreekt vanzelf, dat de nieuwe woningen een hogere huur vergen, maar zeker geen onredelijk bedrag. Het wonen in een gerieflijk huis aan Balderstone's Court een van die vriendelijke hoekjes in de wijk, achter de voortreffelijk gerestaureerde Octagon Chapel kost niet meer dan 8 of 9 pond per week. Sommige straten, zoals Friar's Quay (de kade langs de Wensum), Hopper's Yard en rondom de St. Michael's kerk, zijn speciaal bestemd voor de „new- comers", jonge echtparen zonder kin deren (omdat er te weinig ruimte is voor speelplaatsen). Men heeft er ook voor gezorgd, dat de vernieuwde stads wijk beschikt over voldoende culturele contactpunten zoals tentoonstellings ruimten en vergaderlokalen. Het werk is nog in volle gang, overal. Voor stadsvernieuwers waar ook ter we reld valt in Norwich „over the Wensum" veel interessants te zien en veel leerzaams te noteren. Er is lang niet altijd afbraak voor nodig om een vervallen pand gewezen paardenstal of rommelpakhuis te verbouwen tot een voortreffelijk woonhuis, met be houd van de oorspronkelijke eigen aardigheden wat gevels, vensterverde ling en deurdecoraties betreft. Een wandeling door Colegate is een open baring; en wanneer men er moe van is (want het is langzamerhand al een héél stuk nieuwe-oude stad), kan men het Oase-plan rustig op een bankje bekij ken, ergens op een mooi plekje groen, met gras en bomen, aan het frisse water van de Wensum, ter hoogte van de gerestaureerde antieke aanlegstei ger. H. Besselaar 187

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1975 | | pagina 25