Het
Kerkplein
van
Rijsenburg
r
f;"
1/
In de gemeente Driebergen-Rijsenburg ligt
een uniek halfrond pleintje uit 1810 met in
de as een R.K. kerk, het geheel ontworpen
door de architect A. Tollus. Het is het enige
gerealiseerde stukje stedebouw in Nederland
uit de Napoleontische tijd. Het ligt er
verkommerd bij en fungeert als parkeerter
rein. De classisistische kerk vertoont ernstige
mankementen. De Rijsenburgse beeldhou
wer Wim Harzing ijvert al jaren voor
verbetering van de toestand (Jaarboek Oud
Utrecht 1952 p. 117, Maandblad Oud
Utrecht 1973 p. 66). In de Stichtse Courant
van 20 februari jl. formuleert hij een aantal
verlangens; hij besluit zijn artikeltje met:
Het glanspunt van mijn leven is
geweest, dat ik de restauratie van Sparren-
daal' heb mogen zien voltrekken. Dit stemt
mij tot dankbaarheid. Ik hoop echter óók
nog te mogen beleven al heb ik niet nóg
eens 26 jaar de tijd de revalidatie van ons
Kerkplein, dat er thans zo troosteloos bij
ligt, zo verloederd is. Indien dit, voor zover
mogelijk, weer in zijn oude luister zou
kunnen worden teruggebracht, zodat het
gehele plein als etalage gaat werken voor
daar gevestigde zaken, dan zou ik kunnen
verzuchten: ,Laat nu, o Heer, uw dienaar
gaan in vrede'".
Na deze publikatie schreef hij mij onder
staande noodkreet", die ik meen niet beter
te kunnen steunen, dan door daaraan
indringend geformuleerd als hij is zoveel
mogelijk bekendheid te geven.
Noodkreet
De heer Harzing schreef: ,,Ten einde raad,
zou ik haast zeggen, kom ik bij u aanklop
pen, want we worden van het kastje naar de
muur gestuurd, 't Gaat om Kerk en
Kerkplein van Rijsenburg. In de Stichtse
Courant van 20-2 kunt u zien, wat we als
minimum verlangens ten aanzien van het
Kerkplein vragen. Wat de Kerk betreft
(beschermd monument) heeft dit tot heden
geen enkel effect gesorteerd.
Subsidie voor herstel is aangevraagd en
toegezegd, maar tot heden nog steeds niet
gerealiseerd. Van 1968 uitgesteld tot 1970,
toen tot 1973 en thans is het 1975, het
'f>
- 'fr
monumentenjaar! Nu is er echter nog geen
subsidie te bekennen. De Kerk staat bij het
leven te verrotten. Een functionaris van de
Rijksdienst is pas nog eens komen inspecte
ren. Er werd uit nood geadviseerd om
de delen van de toren maar te slopen(! met
het oog op het gevaar van afvallende
stukken. Kortom 't is om hopeloos te
worden. Je wordt van hot naar her gestuurd
en als niet ingewijde sta je daar dan maar!
Mijn vraag aan u is nu: Kunt u ons niet eens
schrijven, welke procedure er gevolgd zou
moeten worden om schot in de toestand te
krijgen? Op de t.v. bij een interview met
staatssecretaris Schaefer, viel het woord
,procedure-chaos'. Daar zitten we hier ook
midden in. Er moet toch een manier zijn om
daar uit te geraken. Het zou een onherstel
baar verlies betekenen indien dit unieke
geval van Kerk en bijbehorend plein, ,aus
einem Gusz' in volle Empirestijl gebouwd,
verloren zou gaan.
In Nederland vindt het zijn weerga niet, er
werd immers vrijwel niets gebouwd in de
jaren rond 1810.
Er is al zoveel vernield en gesloopt, laten we
dit mooie dorpskerkje, als enig specimen uit
die tijd, toch trachten voor ondergang te
behoeden. Helpt u ons met uw raad en
advies."
prof. dr. ir. C. L. Temminck Groll
Noot: De redactie heeft gaarne plaatsruimte
gegeven aan het stukje van prof. Temminck
Groll en de hartekreet van de bejaarde
beeldhouwer Harzing. 143
