m
1. Trouwlaantje te Kloetinge (Zee
land).
2. Dorpslinde te Nuenen (N.B.), het
dorp waar Vincent van Gogh werd
geboren.
3. Ca. 350-jarige iepen te Bergen
(N.H.), achter de ruïne.
4. Ca. 150-jarige snoeilinden in het
Peper-Gasthuis te Groningen.
de bomen redden, zoals is gebeurd met
de ongeveer tweehonderd jaar oude
linden aan de Paardenmarkt in Voor
schoten.
Een andere bedreiging, waar vrijwel
nooit iemand bij stilstaat, is het gras.
De Engelsen hebben de grote grasvel
den in de mode gebracht en ook in ons
vijver door de bronbemaling droog
kwamen te staan. Een aantal bomen
heeft deze droogteperiode niet over
leefd; andere hebben door deze situa
tie ernstige schade opgelopen.
„De schade, die bomen ondervinden
door aardgasleidingen en dan vooral
oude aardgasleidingen, is", zo stelt de
heer Copijn, „heel groot. Door het
ontsnappend aardgas ontstaat een
anaerobe-situatie rond de boom, waar
door de wortelontwikkeling door ge
brek aan zuurstof ernstig wordt be
dreigd en gevaar bestaat voor afster
ven. Boomdeskundige behandelingen
kunnen als de aardgasleidingen zijn
verlegd of gerepareerd het leven van
land was al heel gauw een fraai, fluwe
lig aandoend gazon een statussymbool.
Nu is een gazon bij parken en huizen
een normale zaak, maar heel weinig
mensen weten, dat gras een groene lijk
wade is voor de bomen.
Gras neemt alle vocht en alle voedings
stoffen uit de grond weg tot op een
diepte van wel 60 centimeter. Iedereen
weet, datje een goed gazon altijd moet
bemesten, maar", aldus Jöm Copijn,
„de bomen worden niet alleen verge
ten; zelfs hun eigen bladeren, die ze
nodig hebben als voedsel in de vorm
van een humuslaag, worden wegge-
harkt om het gazon maar mooi schoon
te houden!
„In beschermde stads- en dorpsgezich
ten spelen bomen een belangrijke rol.
Zoals gezegd; ze bepalen het silhouet
en het karakter ervan. Daarom is voor
de zeer nabije toekomst een inventari
satie nodig van het groen bij bescherm
de gebouwen. Eigenlijk zou alles geïn
ventariseerd moeten worden; het open
baar groen, maar ook dat van de parti
culieren. Ik zou graag aandacht willen
vragen voor de achtertuintjes van een
dorpswij k, evengoed als voor de tuinen
van grote boerderijen en landhuizen.
Soms staat juist daar de machtige
beuk, de monumentale kastanje of de
oude linde, zelfs en dat wordt juist
in onze tijd belangrijk de antieke
fruitboom, waar we geweldig zuinig op
moeten gaan worden. Het sociale
aspect van een boom of een boom
groep mag evenmin worden vergeten
als het economische. De bank onder de
boom in het park kan de ontmoetings
plaats zijn voor bejaarden en het
terras, dat de schaduw heeft van grote
bomen, zal in de zomer een trekpleis
ter zijn voor dorstige toeristen.
Onlosmakelijk geheel
Bij een goede verzorging blijven bomen
honderden jaren goed gezond. Een
enkele maal moet chirurgisch of an
derszins worden ingegrepen," zo weet
de heer Copijn uit rijke ervaring,
„maar dat moet immers ook bij oude
gebouwen. Boom en~ huis, wijk en
boom, straat, plein, water en bomen;
ze vormen samen een onlosmakelijk
heel. Bij de restauratie en bescherming
van het gebouwde monument is restau
ratie en bescherming van de bijbeho
rende bomen een dringende noodzaak,
een gebiedende eis. We hebben van
daag de dag alle reden voor spijt over
alle gebouwde monumenten, die verlo
ren zijn gegaan; vandaag de dag hebben
we de wetenschap en de techniek om
te voorkomen, dat de generatie na ons
met spijt heeft te denken aan antieke
bomen, die door onvoldoende zorg
verloren zijn gegaan en waardoor een
gebouwd monument veel van zijn allu
re en karakter heeft verloren!
A. J. Bartelds-Boshuizen
tv i>(
