Amsterdams
„lelijke eendjes"
I. De eens zo riante Kalverstraat in
verval
M 7J
J. Th. Balk
Ze hebben het niet voor niets „de klaagmuur" genoemd - een naam die spontaan
aangeeft wat ook de „gewone man", gaande door de Kalverstraat er van denkt:
een blinde muur boven een pui: de nieuwe winkel van Perry van der Kar, op het
hoekje van de Enge Kapelsteeg en Neerlands bekendste winkelstraat. Een blinde
muur met een krachtig horizontaal effect in een straat waarin de verticalen
overheersen, een lijnenspel dat voor het oog de vreugde is van deze binnenstad.
En denk maar niet, dat deze rare blinde
gevel waar de blik van de voorbijganger
telkens weer met wrevel aan blijft kle
ven, een reliek is uit de dagen, waarin
het mogelijk was om de gothische Nieu-
wezijdskapel, op enkele meters afstand
van dezelfde hoek, af te breken nadat
de eigenaren eerst voor een doeltreffen
de verwaarlozing van het monument
hadden gezorgd. Neen, deze gevel is
slechts een paar jaar oud een
Welstandscommissie bewaakt met zorg
wat er wordt gebouwd. En ziehier het
onooglijke resultaat.
Schieten we nu even schielijk de Begij-
nensteeg door; via de Begijnensloot
staan we dan weldra op het Spui. De
hoek om en we zijn op het Singel, met
de ingetogen gevels van de Garnalen-
doelen en de joyeuze helderrode vroeg
17e eeuwse gevel van wat latere
geslachten de Militiezaal zijn gaan noe
men. Beide panden zijn in gebruik bij de
Universiteitsbibliotheek die er naast, op
de plaats waar jaren geleden de St.
Catharinakerk stond, een nieuw gebouw
bezit. Dat die nieuwigheid dan ook wel
wil weten door elke aanpassing met de
omgeving botweg te negéren. Als men
eens op de brug van het Koningsplein
gaat staan om de gevelwand aan de
overkant te bekijken laat het zich amper
geloven: willens en wetens werd hier een
gebouw neergezet, luttele jaren geleden,
dat ongezouten vloekt met de omge
ving Ja, men lette op de hoogte, het
steekt inderdaad niet met kop en schou
ders boven de omgeving uit, zoals dat
een kleine halve eeuw geleden geschied
de, toen men gebouw Candida op de
Nieuwezijds Voorburgwal neerzette
gelukkig nog met bakstenen muren en
niet in grauw beton. Maar terwijl de
gevel van het nieuwe gebouw van de
UB zich wat hoogte betreft aanpaste bij
de omgeving werd met die nabuurschap
verder op geen enkele wijze rekening
gehouden: de lichtgekleurde gevel met
de immens grote glasogen blikkert de
beschouwer tegemoet, een pijnlijke plek
in een gevelwand, die verder met zo
grote zorg is gerestaureerd.
Gruwel
We noemden zojuist de Nieuwezijds
Voorburgwal. De grootste vergissing is
daar niet begaan met de bouw van
kantoorgebouw Candida, daar omtrent
de hoogte van het Nieuwezijds Kolkje, 63
