Nederland restaureert
Niettemin willen we bij die uitspraak
van Brielies burgemeester toch nóg
een enkele kanttekening maken. Bij de
bespreking van de begroting van het
ministerie van CRM in ons december
nummer hebben we onze grote teleur
stelling uitgesproken over het ontbre
ken van een extra impuls aan de monu
mentenzorg in M'75. Weliswaar is er
f 23 miljoen meer uitgetrokken, maar
dit bedrag is in feite niet meer dan het
inhalen van een achterstand in het ver
leden veroorzaakt. Dit laatste in aan
merking nemende, was onze kritiek op
de tegenwoordige bewindsman van
CRM misschien niet helemaal billijk.
Erkend moet worden, dat hij in elk
geval zijn ambtgenoot van financiën
heeft weten te overtuigen, dat de rijks
overheid aan die achterstand iets
moest doen. Dat dit is gebeurd we
geven het gaarne toe mag op het
credit van mr. Van Doorn en zijn
ambtenaren worden geschreven.
Maar ons bezwaar blijft, dat een extra
impuls ter gelegenheid van M'75 ont
breekt. Er is nog een „stuwmeer" van
zo'n tweehonderd miljoen. En daaraan
wordt weinig gedaan. Dat vervult ons
met grote zorg. Het was om die reden,
dat we in het decembernummer tot
ernstige kritiek op het overheidsbeleid
ten opzichte van de monumentenzorg
kwamen. En we staan daarin niet
alleen.
Ondanks M'75 ziet de toekomst voor
het verleden er somber uit.
v. d. W.
Het ziet er naar uit, dat M'75 voor ons
land inderdaad een actief monumen
tenjaar zal worden. Uit alle provincies
bereiken ons berichten over voorge
nomen of in uitvoering zijnde restaura
ties, deels geïnspireerd door M'75. De
mogelijkheden om te restaureren zijn
weliswaar nog steeds beperkt door het
ontbreken van de benodigde gelden,
maar in het kader van de werkloos
heidsbestrijding zien verscheidene
gemeentebesturen toch een kans.
Intussen worden ook plannen van wat
oudere datum in daden omgezet. Zo
nadert de restauratie van het Tollens
huis te Rijswijk Z.H. haar voltooiing.
In het Tollenshuis zal een museum
worden ingericht. De restauratie ge
schiedt naar een ontwerp van architect
Jan Walraad uit Brielle.
In Doesburg is een plan in behandeling
voor de restauratie van Veerpoort-
straat 11een particuliere aangelegen
heid. Bezig is men in dit stadje ook
met de hoek van de Meipoortstraat en
de Meipoortwal, het dubbelpand Veer-
poortstraat 23/25 en het dubbelhuis
Kosterstraat 20/22. In voorbereiding
zijn plannen tot restauratie voor de
vervallen panden Philip Gastelaarstraat
7, 9 en 9a en het voormalige hospitaal
aan de Kosterstraat, dat omgebouwd
zal worden tot drie woonhuizen. Ten
slotte wordt gedacht aan restauratie
van het huis Veerpoortstraat 40. Feite
lijk zouden nog meer panden gerestau
reerd dienen te worden, maar daarbij
gaat het om particulier bezit en dat
betekent in de meeste gevallen geen
geld.
In Arnhem is men actief in dé Bakker
straat, maar ook hier gaat het voor
namelijk om particulier bezit, hetgeen
een belemmering vormt voor restaura
tie.
In Soest kwam, dank zij particulier
initiatief de restauratie gereed van de
oude herberg „De drie ringen", bekend
uit het boek van Jacob van Lennep:
Ferdinand Huyck. Een 18e-eeuwse
pomp is herbouwd.
In de pfovincieoGroningen staan op de
voordracht gerestaureerd te worden de
Néd. Herv. kerk té Oudeschans, een
pand aan de Voorstraat te Nieuwe-
schans, de borg „Nienoord" in Leens,
een pand aan de Wijkstraat in Appinge-
dam en de Menkemaborg te Uithuizen.
Een gedeeltelijke restauratie ligt in het
voornemen voor de Ned. Herv. kerk te
Wedde. Voorts zullen koetshuis en
grachtmuren van de borg „Verhilder-
sum" te Leens worden hersteld.
Voor restauratie van de korenmolen
De Vlijt in Diever zijn de subsidies van
de verschillende overheidsinstanties
toegezegd. Het staat echter niet vast of
deze subsidies voldoende zullen zijn.
In Schoonebeek is begonnen met de
herbouw van de oude koeherdershut
de Hekmans Boo. De restauratie van
de Wilms Boo in Nieuw-Schoonebeek
is bijna klaar. Beide koeherdershutten
worden uniek voor ons land genoemd.
In Amersfoort wordt gewerkt aan de
restauratie van het pand Breestraat 76.
Het is aangekocht door het museum
Flehite. Oorspronkelijk was het een
voorname patriciërswoning, later werd
het een tabakspakhuis. Men hoopt de
restauratie nog dit jaar te kunnen vol
tooien.
De Ned. Herv. kerk in Lienden is hard
aan restauratie toe. Aannemers en vrij
willigers hebben zich bereid verklaard
de eerste aanzet aan de restauratie te
geven door de pleisterlaag weg te bik
ken. Daarna zal de architect D. Wijma
pas kunnen nagaan wat er te restau
reren valt en hoe dat zal moeten ge
beuren. In beginsel hebben rijk, pro
vincie en gemeente al subsidies toege
zegd. Het gebouw dateert vermoedelijk
uit de 1 le eeuw en was oorspronkelijk
een basilieke kerk.
In Elsloo is men druk doende met de
restauratie van een aantal tot be
schermd dorpsgezicht verklaarde pan
den aan Op de Berg. Twee percelen
daarvan zullen het streekmuseum huis
vesting gaan verlenen.
In het kader van de werkloosheids-
bestrijding-financiering zal het uit
1598 daterende raadhuis in Spanbroek
worden gerestaureerd.
De Stichting Vrienden van de Gelderse
Molen heeft het voornemen de sinds
lang onttakelde molen De Kroon in
Klarendal te restaureren. Enkele bij
behorende gebouwtjes, zoals de paar-
destal, zullen mede in het plan worden
opgenomen. Het is de bedoeling De
Kroon tot lesmolen te maken.
Het vorenstaande is slechts een bloem
lezing uit de vele restauratieberichten
die ons bereikten. Helaas lazen we ook
over sloopplannen van enkele monu
menten. Zo dreigt het uit 1476 date
rende Loogasthuis te Zevenaar te ver
dwijnen. De eigenaren hebben een
sloopvergunning aangevraagd bij het
ministerie van CRM, maar daarop is
niet binnen de vastgestelde termijn
gereageerd. Dit betekent dat de sloop
vergunning is verleend, maar B. en W.
willen daarmee geen genoegen nemen
en overwegen in beroep te gaan bij de
kroon. Het 500 jaar oude gasthuis is
een van de oudste monumenten in de
Liemers.
Definitief is de sloop van het histo
rische droogdok bij de Steenenbeer in
Vlissingen. Dit houten dok uit de 18e
eeuw stond op de monumentenlijst,
maar ca. tien jaar geleden liet CRM al
weten tegen sloop geen bezwaar te
maken. Sloop is nodig voor uitbreiding
van de scheepswerf De Schelde. Het
verdwijnen van het dok valt te betreu
ren, omdat het vermoedelijk het oud
ste droogdok in Europa was.
v. d. W.