Boekbesprekingen
In de ban van de dijk.
Maassluis.
Gezien de bijkans niet aflatende
stroom van nieuwe boeken, die ons
van vervlogen tijden, de mensen, die
toen leefden en hun huizen, vertel
len, zien de uitgevers hierin blijk
baar brood. Wat minder materialis
tisch kan ook gesteld worden, dat
terecht wordt aangenomen, dat er
voor deze onderwerpen bij velen be
langstelling bestaat. Voeg daarbij,
dat ook het Monumentenjaar '75
een stimulans kan worden geacht,
dan is het aantal nieuwe historische
uitgaven waarin dikwerf het monu
ment ruimschoots aan bod komt,
niet zo verwonderlijk.
Destijds in Nederland
Niet de prijs maar de inhoud, maakt
deze uitgave tot een kostbaar bezit.
Het is gewijd aan de in Amsterdam
geboren en daar in 1951 overleden
beroemde fotograaf B. F. A. Eilers.
Hij heeft onnoemelijk veel gefoto
grafeerd en dit met een zeer artistie
ke inslag, hetgeen niet zo vreemd
was, want Eilers was ook een ver
dienstelijk schilder. Van zijn werk
was tot voor kort niet zo heel veel
bekend, totdat enige tijd geleden
door een gelukkig toeval meer dan
2.000 glasnegatieven en lantarenpla
ten van Eilers werden gevonden;
een zeer belangrijke vondst, want er
waren ook de eerste kleurenfoto's
van Nederlandse steden en land
schappen bij. Eilers geldt in dit ver
band als dé pionier. In zijn fotogra
fisch werk werd hij sterk beïnvloed
door Jacob van Ruysdael en Rem-
brandt. Toch had Eilers anders dan
Rembrandt weinig voorkeur voor
portretten; destemeer voor het
landschap, het stadsbeeld en de
mensen, die daarin leefden. Met
veel kennis van zaken, maar tevens
met grote liefde voor het detail
heeft Wim Zaal inleiding en com
mentaar bij de vele Eilers-foto's ge
schreven. Een groot deel van dit
fotoboek, dat meer is eigenlijk
een stuk cultuurhistorie van de eer
ste helft van onze eeuw is gewijd
aan Amsterdam, maar, zoals opge
merkt, de rest van Nederland met
zijn stede- en dorpsschoon, z'n fol
klore, z'n riviergezichten, het boe
renland, enz. is ruimschoots verte
genwoordigd. Niet alle foto's kon
den worden getraceerd voor wat de
plaatsbepaling betreft, reden waar
om de uitgever een beroep op de
lezers doet hem daarbij te helpen.
We hebben hier te doen met een
boek van zeldzame allure, uitermate
boeiend door de prachtige foto's,
die een groot kunstenaar verraden
en door Wim Zaals tekst. We geven
deze uitgave gaarne een zeer warme
aanbeveling mee, hetgeen betekent,
dat we het in veler handen wensen.
(Uitg. Elsevier, Amsterdam/Brus
sel.)
Lusthoven en oude huizen
langs de Vliet
Dit boekje is geschreven door de
heer C. H. Voorhoeve, voorzitter
van de Stichting Mooi Voorburg.
De titel duidt ten dele de inhoud
aan, want het gaat niet alleen om de
geschiedenis van de prachtige land
huizen, die gebouwd werden in
Voorburg, Leidschendam, Veur en
Voorschoten, maar ook om de ge
schiedenis van de families, die er
woonden. En daarbij komen zeer
vele bekende namen naar voren.
Het is rijk geïllustreerd, deels met
afbeeldingen van portretten en
schilderijen. Veel van de oude lust
hoven is bewaard gebleven, maar
helaas is ook veel verloren gegaan.
Geconstateerd wordt intussen, dat
menig oud (land)huis is gerestau
reerd. (Uitgave: J. N. Voorhoeve,
Den Haag; f27,50.)
Dijk en watergruwel met de
natte vinger
Van bevriende zijde kregen we dit
werkje met lange titel toegezonden.
Het is een uitgave van de School
voor de Journalistiek te Utrecht,
waarvan een fotowerkgroep gegre
pen werd door de plannen van
Rijkswaterstaat voor dijkverzwaring
langs onze grote rivieren, „waarvoor
mensen en landschap (zullen) moe
ten wijken". Dit korte citaat geeft
duidelijk de bedoeling van de sa
menstellers weer: actie tegen het
verloren gaan van dijkhuizen en
landschapsschoon. Een nuttig stre
ven zonder twijfel. Het boekje
ademt onmiskenbaar de geest van
wat men tegenwoordig progressieve
jongeren noemt, maar wie daarbij
misschien de wenkbrauwen optrekt,
bedenke, dat er achter dit werkstuk
een brok waardering voor het be
staande schuil gaat. Het boekje
draagt overigens het kenmerk van
studerende jonge mensen, die het
vak nog niet onder de knie hebben.
De tekst is niet altijd feilloos en we
troffen er nogal wat druk- en ande
re fouten in aan. Een kniesoor, die
deze onvolkomenheden in zijn
waarderingsoordeel opneemt.
Dit boek, geschreven 'door J. J.
Schilstra, verscheen ter gelegenheid
van het 50-jarig bestaan van
het genootschap Oud West-Fries
land. Het behandelt de geschiedenis
van de Westfriese Omringdijk, maar
daarbij heeft de auteur het niet ge
laten. Tevens beschreef hij de histo
rie van het binnen de dijk liggende
land, de steden en de dorpen én de
mensen die er woonden. Ofschoon
het boek een beperkt terrein be
slaat, valt er voor belanghebbenden
in de geschiedenis van de water
staat, het waterschap, stedebouw
enz. zoveel te genieten, dat het ook
voor hen, die buiten dit gebied
wonen, zeer aantrekkelijk is er ken
nis van te nemen. Ook de natuur
liefhebbers komen ruimschoots aan
hun trekken. Het is rijk geïllus
treerd met foto's, tekeningen,
prenten, kaarten en plattegronden.
De vele foto's van Wijndel G. Jon
gens, C. Jongkees en Lex Wapenaar
zijn juweeltjes. (Uitgevers Mij. West-
Friesland, Hoorn.)
Dit is een fotoboek van het moder
ne Maassluis, stad, die zo sterk door
het water, de scheepvaart en de in
dustrie wordt beheerst. Onder de
vele foto's verscheidene uit het
monumentale verleden. De tekst
(ook in het Engels) is van T.
Mastenbroek, de foto's van W. van
der Stelt. Het boek is uitgegeven in
opdracht van het gemeentebestuur
door Boekhuis den Draak, Vlaardin-
gen.
Onder redactie van J. E. van der
Wielen.
