Gedenksteen
markeert start
Herstel vesting Woudrichem
"De moeilijkste periode is voorbij. In hetgeen wat tot vandaag tot stand
is gebracht maar vooral in de vruchtbare samenwerking die er is ont
staan, ligt een goed en veelbelovend uitgangspunt om het werk in
Woudrichem te volvoeren. Samen met alle betrokkenen wil Heemschut
erg graag het moment beleven waarop de rehabiliteit van de veste als
een afgerond werkstuk van gezamenlijke inspanning wordt opgeleverd.
Heemschut zal dan hebben aangetoond welke mogelijkheden er op dit
gebied in ons land liggen, de gemeente zal hebben bewezen dat ook klei
nere gemeenten tot het oplossen van moeilijke problemen in staat zijn
en de woningbouwvereniging "Beter Wonen" zal hebben onderstreept
hoe heilzaam het werk van zo'n vereniging voor de inwoners is".
Met deze woorden richtte dr. R. Hoegen,
voorzitter van de Bond Heemschut, zich
tot de genodigden die op vrijdag 22 no
vember van het oudejaar bijeen waren ge
komen om, in het kader van het door
Heemschut geïnjecteerde Woudrichem-
project, het inmetselen van de eerste steen
in de woningbouw bij te wonen. Het
stadje Woudrichem zag er die dag aller
minst vrolijk uit. Het regende dat het
goot. Maar dat nam de feestelijke glans
niet weg van het feit dat men, na een tijd
van gecompliceerde en intensieve voorbe
reiding, nu dan toch aan de mijlpaal van
die eerste steen toe was.
Deze steen, ter herinnering aan het herstel
van de oude vesting en gelegd door Heem-
schut's voorzitter, is geplaatst in de gevel
van het hoekhuis van het complex van ne
gen woningen aan de Hugo de Groot
straat. Op die plek stonden twee (Dik
Tromj-schooltjes. Die zijn afgebroken.
De metselsteen, die daarbij vrijkwam, isaf-
gebikt en wordt nu gebruikt om de overi
gens moderne nieuwbouw-woningen een
"oud" jasje te geven. Het gat aan de Hugo
de Grootstraat is het eerste in de veste dat
wordt opgevuld. Tot de eerste fase van het
Woudrichem-project behoort eveneens
het "dichten" van nog twee gaten, vlakbij
de hervormde kerk. Daar komen zestien
(aangepaste) huizen.
Daadwerkelijk
De start van het project omvat hiermee 25
woningen, ingepast in hun omgeving.
Maar daaraan is heel wat voorafgegaan.
Dr. Hoegen ging daarop in zijn rede in.
2 De toen zestigjarige Bond Heemschut
zocht naar aanleiding van dit jubileum
naar een objectom daadwerkelijk zijn stre
ven (het behoud van de schoonheid van
ons land) uit te drukken. Dat bracht
Heemschut tot de adoptie van Woudri
chem. Dr. Hoegen: "Het is uw verdienste,
burgemeester Voster, dat wij zodanig
werden ontvangen dat wij tot de overtui
ging kwamen dat Woudrichem het ten-
volle waard was onze bijzondere aandacht
te krijgen. Immers, het gemeentebestuur
was al tot de conclusie gekomen dat een be
stemmingsplan voor de veste van een
nieuwe visie moest uitgaan".
Er was echter meer. Voorzitter Hoegen:
"Ook waren er reeds restauratie-activitei
ten vóórdat Heemschut op het tapijt ver
scheen. De gemeente had toen al minstens
zes panden gerestaureerd, een even groot
aantal was door particulieren hersteld.
Kortom, er was voor samenwerking een
goed uitgangspunt. Heemschut kon mee
denken en meestuderen. Deze samenwer
king resulteerde in het opstellen van een
nieuw en aangepast bestemmingsplan en
in de oprichting van de Stichting Stads
herstel waarin, behalve de gemeente en
Heemschut, ook Menno van.Coehoorn
deelneemt".
Zeker financieel heeft het veel moeite ge
kost om het project van de grond te krij
gen. Er moest uit andere bronnen dan de
subsidies anderhalf miljoen op tafel ko
men, en dat werd een paar ton. Op zichzelf
wel bemoedigend, maar toch niet vol
doende. Dr. Hoegen: "Sommigen hebben
zich toen angstig afgevraagd of daarmee
het plan van de baan was. Maar dat was
niet zo. Heemschut kent het woord opge
ven niet en het is dan ook geen moment
bij ons opgekomen onze activiteiten te sta
ken. Integendeel, wellicht heeft juist de te
genslag (waarin de neergaande conjunc
tuur ons zeer ernstig parten speelde) ons
in de goede richting gestuwd".
Bouwbureau
Het werk in Woudrichem telt talrijke fa
cetten, en verweg het belangrijkste daar
van is het bouwkundige gedeelte. Om de
studies te kunnen afronden moest daarom
eeri bouwbureau worden opgericht, als
onderdeel van de Stichting Stadsherstel.
Heemschut's voorzitter: "In dit verband
wil ik graag enkele namen noemen. Direc
teur van het bureau is ir. A.J. Gerritse, ar
chitecten zijn de heren G. Prins en J. van
der Eerden. Deze drie bijzonder deskun
dige mensen hebben een geweldig stuk
werk verzet. Dat leidde tot overleg met de
Algemene Woningbouwvereniging "Be
ter Wonen", omdat het deze vereniging
moest zijn die de bouwopdrachten zou ver
strekken en de gereedgekomen woningen
in beheer zou nemen. Aldus is nu gere
geld, en daarom is het ook "Beter Wonen"
die ons bij het leggen van de eerste steen
gastvrijheid biedt".
Behalve de woningbouw via Stadsherstel
zijn er nog tal van andere activiteiten in
Woudrichem. Zo kocht Heemschut, met
het oog op een passende restauratie, het
Arsenaal met woning aan. De ANWB
schenkt Woudrichem een pomp, waarvan
de bouw binnenkort begint. De Vereni
ging Hendrick de Keyser restaureert (met
een kleine bijdrage van Heemschut) twee
fraaie panden, de Nederlandse Heidemij
werkt een plan uit voor grachten en wal
len en de gemeente heeft alweer nieuwe
aankopen gedaan. "Kortom", aldus dr.
Hoegen, "er wordt door alle partijen hard
