Heemschut in actie
Sluizen te Zwolle
Geertruikerkhof Den Bosch
Wasserij te IJsselmuiden
Metro Amsterdam
brug en boerderij dat op de monumenten
lijst staat en alszodanig als beschermd ge
zicht moet worden gezien. Heemschut:
„De afbraak van de bijzonder aardige boer
derij uit het eind van de vorige eeuw en
het rooien van bomen achten wij aller
minst de juiste aanzet tot de inrichting
van dit aantrekkelijke gebied".
„Juist waar uw colleges de landschappe
lijke en cultuur-historische aspecten van
dit monument naar waarde hebben ge
schat en handhaving van het complex
niet in strijd behoeft te zijn met een ade
quaat dijkbeheer, vinden wij het afvoeren
van de grote sluis van de monumenten
lijst te rigoreus". Aldus heeft Heemschut
B en W en de raad van Zwolle laten weten.
Dit, naar aanleiding van het feit dat
Zwolle de grote sluis in het Katerveercom-
plex van de lijst wil hebben en aan de an
dere kant de kleine sluis en de dubbele op
haalbrug wil handhaven. Heemschut
vraagt zich af of de tussenoplossing, waar-
De grote sluis in het Katerveercomplex bij
Zwolle.
bij weliswaar uit een oogpunt van veilig
heid het buitenhoofd van de grote sluis
door een dam buiten werking wordt ge
steld maar het overige deel van de sluis be
houden blijft, wel voldoende is bestu
deerd. Zou de grote sluis als passantenha
ven ook niet geschikter zijn dan de kleine
sluis die men daar nu voor in aanmerking
wil laten komen?
Heemschut heeft B en W van Den Bosch
een uitvoerige reactie gezonden naar aan
leiding van het voor-ontwerp van het be
stemmingsplan Sint Geertruikerkhof en
omgeving. Heemschut is blij met onderde
len van het plan zoals de restauratie van
de Orthenstraat en het herstel van de Bin-
nendieze. Minder gelukkig is Heemschut
met het voornemen om doorgaand ver
keer op het Sint Geertruikerkhof te hand
haven. Afsluiting voor dit verkeer zou de
mogelijkheid openen de situatie rondom
de vroegere Geertruikerk opnieuw en
daardoor tegen de historische achter
grond te bezien. Bezwaar bestaat ook te
gen het doorzetten van de grootschalige
bouw aan het Geertruikerkhof in de rich
ting van en in de fijnschalige Orthen
straat. Volgens Heemschut moet het nu
juist omgekeerd. Wat het herstel van de
Binnendieze betreft: dit riviertje zou zowel
in oostelijke als westelijke richting moe
ten worden doorgetrokken waardoor aan
de westelijke tak de vroegere pastorie Sint
Pieter weer in hel water komt te staan.
Heemschut pleit bovendien voor herstel
van de fundamenten van de Geertruikerk.
Het water van de Binnendieze kan langs
en onder de resten van de kerk worden
doorgevoerd, waarbij de funderingen als
borstwering dienen en een terrasje vor
men. Er zou ook een gebouwtje geplaatst
kunnen worden. Kortom, er is iets ludieks
van te maken.
Heemschut heeft opnieuw veel bemoeie
nis gehad met de antieke wasserij aan de
Frieseweg te IJsselmuiden. Dit karakteris
tieke geheel is nu voorlopig op de monu
mentenlijst gezet, hetgeen op zichzelf be
moedigend is. De gemeente* denkt daar
echter anders over. Zij is er vooral ver
baasd over dat, toen zij drie jaar geleden
zelf om plaatsing op de lijst vroeg, op
name werd afgewezen terwijl de wasserij,
die inmiddels sterk in verval is, nu plotse
ling wel op de lijst prijkt. De gemeente
wil dan ook daarin niet meer meegaan,
maar de wasserij afbreken om op het ter
rein enige bungalows te laten bouwen. De
raad heeft inmiddels een wijziging van
het bestemmingsplan in die zin goedge
keurd. Heemschut is nu weer in de zaak ge
sprongen, met het verzoek aan GS van
Overijssel de wijziging in het plan af te
wijzen. Aan de raad van IJsselmuiden
heeft Heemschut gevraagd het plan nog
eens te bekijken. Er zou wel gebouwd kun
nen worden terwijl tegelijk de wasserij
overeind blijft.
Na opnieuw veel geharrewar heeft de raad
van Amsterdam, zoals bekend, besloten de
bouw van de oostlijn van de metro tot het
Centraal Station toch voort te zetten.
Heemschut was voor uitstel van de af
bouw en een nieuwe bezinning op het pro
ject, en zond in die geest aan de raad een
brief. Heemschut betreurt het dat Amster
dam nog steeds niet een totaal-plan voor
het verkeer en vervoer op tafel heeft gelegd
en stelt: „Vandaar dat er in de afgelopen
jaren te weinig basis is geweest voor een
goed beeld van de functie van de metro in
de gehele Amsterdamse ontwikkeling. Dit
geldt eveneens voor de betekenis van het
oostlijntje dat, nu het totale metronet niet
meer gerealiseerd zal worden, een functie
in een regionaal vervoersstelsel zou moe
ten gaan vervullen - een functie waarvoor
het niet is opgezet". De NS zien trouwens
Geteisterde Nieuwmarktbuurt
al geen kans meer om het in een regionaal
railstelsel in te passen. Met anderen twij
felt Heemschut ernstig aan het effect van
de oostlijn. Maar inmiddels wordt een
Nieuwmarktbuurt wel zwaar geteisterd
en gaan er geen veertig (wat al veel was)
doch ongeveer honderd monumenten ver
loren. Heemschut kan zich bovendien, ge
zien de enorme problemen in de oude
15