Nederland restaureert
Het is niet onmogelijk, dal ons tijdschrift
bij sommigen wel eens de indruk wekt,
dat het er met de monumentenzorg in ons
land maar beroerd voorstaat. Inderdaad
zijn we vaak genoodzaakt kritiek uit te oe
fenen op de gang van zaken, maar dat bete
kent niet, dat we blind zijn voor hetgeen
er wèl gebeurt en voor zover de plaats
ruimte dit toelaat, besteden we daaraan
ook aandacht. Het is helaas niet mogelijk
aan elk object dat onder restauratie-han
den wordt genomen, een artikel te wijden.
Dat wil niet zeggen, dat we er geen belang
stelling en waardering voor hebben. Inte
gendeel. Om hiervan te doen blijken, heb
ben we in de afgelopen weken een aantal
berichten verzameld over restauratie-acti-
viteilen in den lande. We weten: de opsom
ming is geenszins volledig. Er gebeurt ge
lukkig veel meer. De keuze is dan ook
nogal willekeurig.
Stadhuis te IJsselstein
Zo vernamen we, dat in Delfshaven (Rot
terdam) binnen afzienbare tijd een begin
zal worden gemaakt met de derde en laat
ste fase van de restauratie in dit oude stads
deel. Op het programma staan dertien
panden aan de Aelbrechtskolk en de Voor
haven. De totale kosten van het herstel
zijn geraamd op 6,7 miljoen. Het gaat om
drie winkels, zes woningen, zes opslag
ruimten en twee bedrijfspanden. Het is de
bedoeling, dat deze worden omgebouwd
tot twaalf woningen, waarvan acht met
werkruimte voor kunstenaars en twee met
winkel. Voor het dertiende pand zoekt
men een beslemming als antiekbeurs of
voor een horecabedrijf.
De gemeenteraad van Bergen (NH) heeft
onlangs een crediet van f80.000,- beschik
baar gesteld voor een dringend herstel van
de Philisteinsche Molen. Er is uitzicht op
subsidie van CRM. Dat niet iedereen vol
doende gevoel voor de noodzaak van mo
numentenbescherming heeft, bewees één
raadslid, die het herstel van de molen
„weggegooid geld" noemde. „Een hoop
geld voor iets waarvan maar een enkeling
profiteert", zei dat raadslid, een opmer
king die natuurlijk nergens op slaat.
In Alkmaar zijn vergevorderde plannen
tot restauratie van de percelen Oude
gracht 239 en 241. De steigers zijn reeds ge
zet. Beide panden dateren uit 1623, maar
het is niet de bedoeling ze in de staat van
oorsprong terug te brengen. Voor Oude
gracht 239 zijn restauratietekeningen ge
maakt naar een foto uit 1873. Het perceel
241 krijgt een laat 18eeeuwseroedenverde-
ling. Dit huis bezit een trapgevel met na
tuurstenen banden en op de trappen na
tuurstenen „voluutstukken". In de boven-
gevel zijn twee kanonslopen aangebracht
en twee zeilschepen die in tegengestelde
richting varen. In het midden bevindt
zich een gevelsteen met een wapen, voor
stellende een Friese adelaar.
In Amersfoort zal de oude stadsherberg
(plm. 1687) worden gerestaureerd. Eerder
- in 1946 - is een beperkt herstel uitge
voerd. Daarop gaat men nu voor de alge
hele restauratie - ook inwendig - voort
bouwen.
In Groningen wordt gewerkt aan de ver
dere restauratie van het Heilige Geestgast
huis, met name van het kerkje; kosten
ruim een half miljoen, waarvan het Rijk
de helft voor zijn rekening wil nemen.
Twee ongeveer vijfhonderdjaaroudepan
den, het vorige jaar met steun van de ge
meente Utrecht door de Stichting Het Ut
rechts Monumentenfonds aangekochte
panden: Jeruzalemstraat 8-10, zullen in
etappes worden gerestaureerd. Het Rijk
kan geen bedrag ineens beschikbaar stel
len, zodat het gemeentebestuur zoekt naar
een mogelijkheid tot voorfinanciering
om de restauratie toch doorgang te doen
vinden. Beide panden werden gebouwd
als onderdeel van de Hyronymusschool,
die in 1474 door de Broeders des Gemenen
Levens werd gesticht.
In het kader van de aanvullende werkgele
genheid zullen vier historische panden in
de Veerpoortstraat en de Kosterstraat in
Doesburg worden gerestaureerd.
In IJsselstein is een begin gemaakt met de
restauratie van het uit 1560 daterende stad
huis. De achterliggende panden Weide-
straat 1-3, eveneens monument, worden
in de restauratie betrokken. Na hetgereed-
komert van de restauratie zal aan het oude
stadhuis een representatieve bestemming
worden gegeven. Gedacht wordt o.m. aan
de inrichting van een oudheidskamer. In
het interieur zal het een en ander worden
gewijzigd, maar aan het exterieur zal niet
veel worden veranderd. De voorgevel zal
in Empirestijl worden gehouden, terwijl
beide irap(zij)gevels in de oorspronke
lijke renaissancestijl blijven.
Nog een oud stadhuis(je) staat op de nomi
natie te worden gerestaureerd, t.w. dat van
Barsingerhorn (NH). Het monumentale
gebouwtje dateert uit 1622 en is nog al
leen in gebruik voor gemeenteraadsverga
deringen en het sluiten van huwelijken.
In Roermond wordt een gemeentelijke
werkgroep ingesteld tot het inventarise
ren van panden, die voor bescherming in
aanmerking komen. Hierbij zullen stads
gezichten mede worden betrokken. Doel:
zo nodig tot restauratie te komen. „Er zijn
niet alleen individuele panden fn de stad
die bescherming nodig hebben en onder
monumentenzorg staan, maar er zijn ook
aanzichten van groepen panden, waar
voor zo'n bescherming gewenst is", aldus
burgemeester Custers, volgens wie er niet
(meer) gewacht kan worden op het gereed
komen van bestemmingsplannen voor de
desbetreffende gebieden, „want dan kan
het al te laat zijn".
Twee historische panden in Borne zijn
voor de sloop gespaard. Perceel Markt
straat 3 zal door de tegenwoordige eige
naar worden gerestaureerd. Het staat op
de monumentenlijst. Ook het zgn. Span
jaardshuis is voor de ondergang behoed
door aankoop door de gemeente.
In het kader van M'75 zal in Gorinchem
Westwagenstraat 77 worden gerestau
reerd, geen overbodige luxe want het staat
er nu nogal armetierig bij. Het drie verdie
pingen tellende pand heeft een typische
trapgevel. Nagegaan wordt of bij de res-
