Kastelen, burchten
en sloten
I
Kastelen, burchten en sloten wor
den niet meer gebouwd, zo vangt
de heer A. A. C. Maaskant het
„woord vooraf" aan voor het boek
Kastelen, dat op zo charmante
wijze in kasteel Duivenvoorde in
Voorschoten ten doop is gehouden.
Des te meer reden om er in het
kader van het Monumentenjaar 1975
een boek aan te wijden. Nu schre
ven we in een vorig nummer, dat
men zo langzamerhand met boeken
over kastelen wel een kleine biblio
theek kan vullen. Waarom dan, zo
zouden we ons met dit nieuwe boek
voor ons kunnen afvragen, nog weer
een omvangrijk boekwerk daaraan
gewijd? Het antwoord geeft de heer
H. J. L. Vonhoff, de voorzitter van
de Stichting Nationale Contactcom
missie Monumentenbescherming in
zijn introductie: „Nog altijd beho
ren kastelen tot de monumenten
die het meest aanspreken". We
worden er in deze moderne tijd
overigens in jongensboeken en in
tv-uitzendingen, heel vaak mee ge
confronteerd en op deze wijze blij
ven ze ook nog voor ons leven.
Niettemin nogmaals de vraag: waar
om nu dit boek over kastelen?
Wel, de meeste boeken over dit
onderwerp behandelen of een be
paald aspect of kastelen in een be
paald gebied of provincie. Dit kas-
telenboek echter overziet het bezit
aan kastelen, burchten, sloten, stins,
states en borgen in ons gehele
land. De betekenis daarvan is dui
delijk. Kastelen zijn in ons land
niet meer zo talrijk, ofschoon er,
getuige dit boek, toch nog meer
zijn, dan menigeen vermoedt. Ge
lukkig maar, want de meeste kaste
len hoe oud of „jong" ook, zijn in
teressant uit een historisch oog
punt, maar ook architectonisch, ter
wijl ze tevens een licht werpen op
de cultureel-maatschappelijke ont
wikkeling in deze streken. Ze zijn
in de ware zin van het woord een
monument en wie kan daarover be
ter schrijven dan de heer A. I. J. M.
Schellart, de directeur van de Ne
derlandse kastelenstichting. Hij doet
doet dit in een bewonderenswaar
dige beknoptheid, waardoor de lees
baarheid overigens geen geweld
wordt aangedaan. En ondanks die
beknoptheid krijgt de lezer toch
een duidelijk beeld van de oor
sprong van het kasteel, van de be
tekenis daarvan in de tijd, waarin
het werd gesticht, en bovendien nog
een flinke dosis details over bouw
wijze en de manier, waarop de
vroegere bewoners er leefden.
Beknopt zijn ook de historische ge
gevens achterin het boek, over de
kastelen, die in dit boek zijn afge
beeld. Misschien had dit deel iets
gedetailleerder kunnen zijn.
156
Ons land heeft zo'n 5000 kastelen
gekend; er zijn er nu nog ca. vijf
honderd over. Alle reden om er bij
dit betrekkelijk geringe aantal bij
zonder zuinig op te zijn. Maar dat
is niet gemakkelijk, want het be
wonen van een kasteel is in onze
moderne tijd financieel meestal
geen eenvoudige zaak. Het is daar
om gelukkig, dat menig kasteel, dat
niet meer voor bewoning door een
familie in aanmerking kan komen,
nu een andere bestemming heeft
gekregen, dikwijls nadat het is ge
restaureerd. Zo blijven vele kaste
len een levend monument.
Zonder aan het geschreven deel
van dit boek iets tekort te doen, is
o.i. het belangrijkste werk toch ver
richt door Ger Dekkers, die een
jaar lang heeft rondgetrokken om
de kastelen, enz. in dat jaargetijde,
waarin ze het fraaiste tot hun recht
komen, te fotograferen. Dekkers
heeft dat met grote kennis,-maar
bovenal met heel veel liefde, ook
voor het detail, gedaan. Dit kaste-
lenboek is dan ook vooral een foto
boek.
Voor het drukken is een bijzonder
procédé gevolgd, nl. in twee tinten
zwart, waardoor een opvallende
diepte is bereikt. Sprekende voor
beelden daarvan zijn de foto's van
De Geldersche Toren (Spankeren)
en Huis Marquette (Heemskerk).
Het boek is uitgegeven in samen
werking met de Stichting van het
Comité Monumentenjaar 1975 en
met een garantie van het Prins
Bernhard Fonds. Drukkerij „de
IJsel" te Deventer komt een woord
van lof toe voo.r de technische uit
voering.
We wensen dit boek gaarne in veler
handen. Wie het eenmaal bezit, zal
het zeker vaak uit z'n boekenkast
nemen, want het is een genot er in
te lezen en te kijken. (Uitgave:
Ankh-Hermes BV, Deventer; prijs
69,-).
v. d. W.
