3
dat ook het .gezicht" van de Knorren-
burgerstraat, de belangrijkste steeg van
Hattem, vernield was.
De winter '12-12 ging vrij rustig voorbij.
Hoogtepunt voor het anti-museale beleid
van het gemeentebestuur was ongetwij
feld de opening door Hattems nieuwe
burgemeester van het grondig verminkte
pand Kerkstraat 23, tot dan toe een van
de weinige gave huizen uit het midden
van de 18e eeuw. In het voorjaar van
1973 dacht de gemeente er echter goed
tegenaan te kunnen gaan. De schaal van
de zeer karakteristieke IMoordwal werd
verknoeid door het storten van zand
langs een gedeelte van het talud. Offi
cieel heette het „een bestemming van
tijdelijke aard", in werkelijkheid was het
de voorbereiding van de door de Dienst
Gemeentewerken ter plaatse geprojec
teerde 8 parkeerplaatsen.
Verder kwam men op het idee om aan
het grote, vermoedelijk 17e-eeuwse pand
Kerkhofstraat 4, een niet beschermd
monument waarvan de bouwgeschiedenis
nog tamelijk raadselachtig is, een ambu
lancegarage vast te bouwen. Via deze
ogenschijnlijk vrij onschuldige ingreep
kon een oud Hattems ideaal, een weg
dwars door het zuidelijke gedeelte.van de
binnenstad, uitkomend op de weg
Zwolle-Apeldoorn pal naast het grote
restant van de vestingmuur, veel overtui
gender gerealiseerd worden. Ook de
sloop van de panden Kerkstraat 4, 6, 8
en Gasthuissteeg 5, gevolgd door nieuw
bouw, werd voorbereid.
Tijdelijke stilte
„Wat stelt zo'n bescherming nou eigen
lijk voor? begon ik me af te vragen.
Omdat op grond van art. 50 van de
Woningwet B en W een bouwvergunning
voor een werk binnen een beschermd
stadsgezicht pas mogen afgeven na ont
vangst van een verklaring van geen be
zwaar van in eerste instantie CRM en in
tweede instantie VRO, nam ik contact
op met de Rijksdienst voor de Monu
mentenzorg. Zou deze dienst tegen al dat
geram in Hattem geen bezwaar hebben?
Mogelijk heeft mijn doorvragen binnen
de Rijksdienst een competentiegeschil
tussen 'n paar betrokken ambtenaren
veroorzaakt. Een feit is dat ten minste
één vergunning werd ingetrokken en dat
er een vreemde stilte over de voorbereide
en half in ontwikkeling zijnde projecten
in Hattem daalde. Begin mei vond er een
gesprek plaats tussen de stedebouwkun-
dige van de Rijksdienst en de vertegen
woordigers van het gemeentebestuur en
de Dienst Gemeentewerken Hattem. De
activiteiten kwamen weer op gang. De
bouw van de genoemde bejaardenwonin
gen was al in een te vergevorderd sta
dium om nog te kunnen worden terug
gedraaid. De zandhoop aan de Noordwal
verdween. De ambulance kreeg een
minder riskant plekje toebedeeld.
„Niet gek", zal men zeggen. Maar nadat
de plannen van de architect dan
eindelijk een echte verklaring van geen
bezwaar hadden gekregen werden in sep
tember 1973 de panden Kerkstraat 4, 6
en 8 en Gasthuissteeg 5 tot en met de
middeleeuwse kelders en funderingen
gesloopt. Vooral de afbraak van Kerk
straat 6, waarvan mijn kwalificatie
„nagenoeg gaaf 16e eeuws woonhuis"
pas tijdens de sloop, en niet door een
voorafgaand onderzoek door de Rijks
dienst of de Dienst Gemeentewerken
bevestigd werd, was uit oogpunt van
monumentenzorg een strop.
Kerkstraat 19-21
De eerder genoemde termijn van twee
jaar liep overigens rustig naar z'n einde.
Totdat er tijdens de laatste bouwvak
vakantie berichten begonnen te circu
leren over de sloop van de percelen Kerk
straat 19 en 21, gelegen schuin tegenover
de nieuwbouw.
Vele Hattemmersbetitelen die panden als
„Het Mannenklooster". Een onderzoek
naar een mogelijke vroegere religieuze
bestemming leverde echter niets op.
Ex-klooster of niet: op 5 augustus j.l.
begon de afbraak, op 24 augustus res
teerde alleen de voorkelder van wat ver
moedelijk meer dan 400 jaar een z.g.
complexhuis was geweest.
Kerkstraat 19-21 was een L-vormig pand,
met in de binnenhoek een achtkantige
traptoren van kelder tot zolder. Het be
stond uit vier oude bouwdelen. De
achterbouw van nr. 19 was vermoedelijk
het oudst (eerste helft 15e eeuw?
Daarna lijkt nr. 21 gebouwd te zijn
(tweede helft 15e eeuw? De voor- en
tussenbouw van nr. 19 en de traptoren
zouden weieens kort na de derde stads
brand (1507) gebouwd kunnen zijn. In
de tussenbouw van nr. 19 werd in 1967
bij graafwerkzaamheden een zandstenen
fries (van een 16e-eeuwse schouw?
gevonden met 3 medaillons, omlijst door
gestileerde dierfiguren. Ook vond men
een gedeelte van een zandstenen stich-
3. In 1935 kiekte een amateurfotograaf
de Kerkstraat. De witte zijgevel links is
no. 19. No. 21 is niet zichtbaar. Vervol
gens komen de no's 23 en 25.
4. Dit had er van de panden Kerkstraat
19 en 21 gemaakt kunnen worden. D.
Spoel tekende deze reconstructie aan de
hand van alle gegevens die in september
van dit jaar bekend waren.
