Heemschut in Drenthe
Dit jaar voor het eerst is de traditionele
Heemschutdag uitgegroeid tot twee
dagen. Dankzij deze spreiding over 4 en
7 september was het mogelijk de stroom
van 400 deelneemsters en deelnemers op
te vangen en rond te leiden door d'olde
Drentse landschap, met als een van de
hoogtepunten een bezoek aan Orvelte
visitekaartje in het kader van M 75. Uit
de reacties viel te proeven dat dé tocht
door Drénthe en langs zijn monumenten
als een verrijking is ervaren.
Commissaris der Koningin mr. K. H.>
Gaarlandt verwelkomde Heemschut op
het nieuwe Provinciehuis te Assen dat
(typisch Drents) aan een oude brink is
gelegen. Mr. Gaarlandt signaleerde dat de
Drentse steden nu niet direct rijk zijn
aan monumenten, zij het dan dat er
om iets te noemen in Coevorden toch
nog wel een echt kasteel staat. Dé
Drentse monumenten zijn te vinden in
het rijke groen van het platteland, zoals
de door hun eenvoud imponerende
dorpskerken, de negen nog resterende
havezathes en vooral de talloze oude,
Saksische boerderijen.
Mr. Gaarlandt: „De Drentse boer be
werkte niet alleen de essen, maar tegelijk
was juist hij het ook die het landschap
bebouwde." De rijkdom aan historische
boerderijen is evenwel betrekkelijk.
Ergo: zij levert Drenthe een grote zorg
op. Tussen 1960 en 1970 zijn er vier
duizend boerderijen opgeheven, tot 1980
wordt de opheffing van eenzelfde aantal
verwacht. De Commissaris der Koningin:
„Wij kunnen er,, natuurlijk, niet overal
een Orvelte of Oud-Aalden van maken en
daarmee blijft de grote vraag: Wat gaat er
gebeuren met al die lege boerderijen. Dat
is een vraag die hier in Drenthe sterk
leeft." Voorzitter dr. R. Hoegen beves
tigde dat Heemschut graag bereid is om
aan oplossingen mee te werken.
Twee dorpen
Hierna was voor de excursisten het over
stapje naar Orvelte niet groot meer.
Burgemeester L. T. Lieve van Westerbork
(de gemeente waarin Orvelte ligt) gaf een
toelichting op het project dat nu inten
sief onder handen is en, binnen de oude
kadastrale structuur, gaat bestaan uit een
Commissaris der Koningin mr. K. H.
Gaarlandt ontvangt Heemschut in de
Statenzaal. Het centrum "van die zaai
wordt gevormd door een kuil die herin
nert aan de Balloërkuil waar eens de
Staten van Drenthe bij mooi weer ver
gaderden.
dertigtal gerestaureerde en ook gecon
strueerde boerderijen. Twee van de drie
boerderijen in Orvelte behoren tot de
leegstand en de burgemeester maakte
duidelijk 'dat de gemeente in zo'n boer
derij liever geen caravanhandelaar ziet.
Wat dan wel? Dat zijn nogal gevarieerde
bestemmingen, zo passend mogelijk. Ze
worden nu uitgebreid met oude ambach
ten zoals bakkerij, smederij en houtzage
rij. En in de directe omgeving, waar
honderd hectare is aangekocht, staat
alweer het (oude) boekweit. Zo wil men
naast moderne landbouw iets van de
oorspronkelijke terug.
Excursisten zoeken hun weg door
Orvelte dat altijd weer verrast. Rieten
daken, een bestrating van keiener is
veel.
133
