Bezichtiging
monumenten
Recreatie-studiedag
liggende tijd een geest die, met andere
woorden, niet van deze tijd is. Herbouw,
zoals men die in Utrecht nu gaat bestu
deren, wordt dan al heel gauw een onbe
zielde technische prestatie.
Intussen zijn dat niet onze voornaamste
„bezwaren". Vóór alles zou de vraag
moeten worden gesteld of aan de her
bouw of restauratie van de Domkerk
prioriteit moet worden gegeven. Tot
voor kort ging een hoog percentage van
de subsidies naar de heel grote monu
menten, die dringend om restauratie vroe
gen. Het beleid werd wat omgebogen
door meer geld voor de restauratie van
woonhuizen beschikbaar te stellen. Op
dat moment kwam de calamiteit, dat de
Rijksdienst voor de Monumentenzorg
geen nieuwe subsidietoezeggingen meer
mocht doen. Hoe lofwaardig het denk
beeld van de nieuwe stichting ook is, we
vragen ons echter toch af, of, als er meer
geld voor restauratie beschikbaar mocht
komen, dan niet eerder aan woonhuizen
zou moeten worden gedacht dan aan de
Dom.
Zou men een niet onaanzienlijk deel van
de overheidsgelden aan de Dom beste
den, dan komen, naar valt te voorzien,
de woonhuizen, die restauratie behoe
ven, zonder twijfel weer in de knel. Aan
een prestige-object wat de herbouw
van het middenschip van de Domkerk
zou zijn lijkt op het ogenblik geen be
hoefte. Naar onze opvatting moet nu
meer dan ooit het herstel op het kwanti
tatieve zijn gericht, omdat anders vele
monumentale objecten in de vernieling
zullen gaan. Er zijn al zoveel waardevolle
panden verloren gegaan. Laten we met
de beperkte middelen nu alle aandacht
daaraan besteden. De leefbaarheid van de
oude binnensteden is daarmee veel meer
2. Zo bracht de schilder Saenredam de
verwoesting van het middenschip van de
Dom in beeld.
gediend. Het is spijtig dit te moeten zeg
gen, maar het is niet anders.
En nog eens dom
Het woord „dom" kennen we ook in een
andere betekenis. Volgens Van Dale:
beperkt van verstand. Deze omschrijving
achten we van toepassing op een adver
tentie van de Postcheque- en Girodienst,
waarin een aantal vrolijke lieden staat
afgebeeld tegen een muur, die ze vol-
gekalkt hebben met de woorden: „Wij
hebben postgiro". En alsof dit nog niet
genoeg is lezen we in een achtergrondje
nog: „Er is nog plaats hoor! Een derge
lijke advertentie-tekst is dom; in de
tweede betekenis dan wel te verstaan.
Want wat een overheidsinstelling hiermee
doet, is niet anders dan zich scharen bij
degenen, die zich de laatste jaren meer
en meer niet ontzien het stadsbeeld met
allerlei kreten en leuzen te „verkankele-
mienen". Amsterdam is daarvan mis
schien het beste, maar tevens ook het
slechtste voorbeeld. Dat de girodienst dit
voorbeeld volgt en in feite nog aanmoe
digt ook, is ronduit dom; onbegrijpelijk
en het geeft er tevens blijk van dat de
directie haar verstand in dit geval maar
beperkt heeft gebruikt. Treurig en nog
maals: dom.
v. d. W.
Enkele gegevens zijn ontleend aan
„Met het oog op onderweg"
122
Het blijkt nogal eens voor te komen, dat
een (gerestaureerd) monument niet te
bezichtigen is, of eerst nadat men er veel
moeite voor heeft moeten doen. Dit is
echter in strijd met de „Voorwaarden
waarop rijkssubsidies worden verleend
voor de instandhouding van monumen
ten van geschiedenis en kunst". Art. 21
van deze voorwaarden luidt:
„Na afloop van de werkzaamheden is de
eigenaar verplicht, het monument koste
loos ter bezichtiging te stellen. Wenst hij
een toegangsgeld te heffen, dan heeft hij
daartoe toestemming nodig van de minis
ter van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen (tegenwoordig van de minister
van CRM), die aan de toestemming bij
zondere voorwaarden omtrent de aan de
opbrengst te geven bestemming kan ver
binden. Van de minister en door deze
aangewezen personen, de leden der
Rijkscommissie voor de Monumenten
zorg, de directeur van de Rijksdienst
voor de Monumentenzorg en de door
deze aangewezen personen mag geen
betaling worden gevorderd.
De eigenaar is verplicht, aan kunstenaars
en geleerden kosteloos gelegenheid te
geven, in het monument studies te
maken, te tekenen en te fotograferen.
Het eerste en tweede lid van dit artikel
zijn niet toepasselijk op woningen, waar
toe echter door de bewoner de kosteloze
toegang niet mag worden geweigerd aan
de minister en de door deze aangewezen
personen, de leden van de Rijkscommis
sie voor de Monumentenzorg, de direc
teur van de Rijksdienst voor de Monu
mentenzorg en de door deze aangewezen
ambtenaren."
Tot zover de voorschriften, die aan
duidelijkheid niet te wensen overlaten.
Niettemin, zoals opgemerkt, zijn alle
monumenten niet steeds (gemakkelijk)
toegankelijk. Controle op de naleving
van de voorwaarden is niet zo eenvoudig
omdat het ambtelijk apparaat daartoe
ontoereikend is. Daarom de raad: wan
neer men moeilijkheden ondervindt bij
het bezoeken van een gesloten monu
ment doet men er goed aan de Rijks
dienst voor de Monumentenzorg in Zeist
hiervan in kennis te stellen.
Op 28 november, te beginnen om
9.30 uur, houdt de ANWB in het
Jaarbeurscongrescentrum te Utrecht
zijn jaarlijkse recreatie-studiedag, dit
maal gewijd aan „Recreatie en Monu
mentenbescherming". Vóór 25 okto
ber is inschrijving nog mogelijk, door
het storten van f 24,— p.p. op post
rekening 4880 ANWB, Den Haag,
onder vermelding van „Recreatie
studiedag 1974". Wil men lunchen,
dan komt er f 10,50 p.p. bij. In het
bedrag van f 24,— zijn begrepen enige
consumpties en (later) het verslag
van de studiedag.