Heemschut
Actief beleid bepleit
Officieel orgaan
van de Bond Heemschut
Opgericht 1911
Beschermvrouwe:
H.M. Koningin Juliana
Eindredacteur: J. E. van der Wieten
Redacteur: Gosse Woudsma
Typografische verzorging:
B.V. 't Koggeschip, drukkers- en
uitgeversbedrijf.
Alle correspondentie betreffende de
redactie van het orgaan, richte men
tot het secretariaat
van de Bond Heemschut:
Korenmetershuis, N. Z. Kolk, 28,
Postbus 10525 Postgiro 124326
Amsterdam 1, tel. 22 52 92
Alle correspondentie betreffende advertenties: 8. V. 't Koggeschip, drukkers- en
uitgeversbedrijf, Nwe. Achtergracht 104, Postbus 1198, Amsterdam.4, tel.229721
Speurend naar een motto, passend bij
een beschouwing over de Discussienota
van de sectie Nederland van de Raad der
Europese Gemeenten: Monument en
samenleving men zie elders in dit num
mer vonden we bovenstaande uit
spraak van de Engelse letterkundige
Johnson, die misschien in onze tijd wel
tegenspraak bij economen en monetaire
deskundigen zal ontmoeten. Maar toe
passelijk lijkt die oude uitspraak op de
zeventig punten, waarin het beleid voor
een actieve monumentenzorg in die
nota wordt bepleit. De studiecommissie
van de sectie Nederland van de Raad der
Europese Gemeenten met als rapporteur
dr. N. J. M. Nelissen, heeft met deze
nota een gedegen stuk werk geleverd.
Vaak munten dit soort studies niet uit
door leesbaarheid, maar in deze studie is
de veelomvattende stof zodanig behan
deld, dat men er steeds meer geboeid
kennis van neemt. Een niet geringe pres
tatie.
Alvorens er iets dieper op in te gaan, een
opmerking vooraf. Het is nu al duidelijk,
dat de beslissing van de Raad van Europa
om 1975 tot Monumentenjaar uit te
roepen, veel heeft los gewoeld. In elk
geval in ons land, getuige de verschillen
de publikaties, die thans reeds zijn ver
schenen. We achten dit ronduit verheu
gend, want M'75 moge dan de aanleiding
zijn tot het verschijnen daarvan, ze
zouden althans ten dele wellicht
niet zijn verschenen als niet de zekerheid
bestond, dat er een toenemende belang
stelling blijkt te bestaan voor het behoud
risch bezit en ons landschapsschoon.
Laat, maar, naar we mogen hopen, niet
te laat zijn we ons gaan bezinnen op een
leefbaar milieu, dat door de technische
ontwikkelingen op velerlei terrein wordt
bedreigd. „In steeds bredere kringen
komt men tot de overtuiging dat het
bouwkunstig erfgoed zoals het weieens
plechtstatig wordt genoemd, moet
worden beschermd. Langzamerhand wint
ook de opvatting veld dat de zorg voor
dit erfgoed geen doel op zich is, maar
een middel tot het leefbaar houden c.q.
maken van de omgeving. De monumen
tenzorg wordt zodoende steeds meer een
onderdeel van een beleidsproces, gericht
op het levendig functioneren van steden
en dorpen." Zo staat in de inleiding van
Monument en samenleving te lezen.
Het vorenstaande citaat is een bevesti
ging van de doelstelling, die de Bond
Heemschut nu al meer dan zestig jaar
nastreeft en die gelukkig meer en
meer erkenning vindt. Alleen de midde
len schieten helaas te kort. En daarbij
denken we niet uitsluitend aan geld,
maar ook aan de mensen die tot nu toe
aan de kant zijn blijven staan. Terecht
legt de nota nadruk op het verband
tussen monumentenbeleid en welzijns
beleid, op sociale aspecten en op het
activeren van de waardering voor waarde
volle oude leefmilieus. In deze heeft de
Bond Heemschut een belangrijke taak,
want monumentenzorg is niet louter een
zaak van de overheid. Die taak kan
Heemschut evenwel niet op de gewenste
wijze uitvoeren als velen zich afzijdig
houden. Niet om-de bond zelf, maar om
het doel, stemde de algemene ledenver
gadering in Utrecht met enthousiasme in
met de opwerkking, dat ieder lid van
Heemschut in het kader van M'75 een
nieuw lid zou moeten aanbrengen. Met
een verdubbeling van ons ledental zou
Of wij ons geld nu uitgeven of uitlenen,
de gemeenschap heeft er altijd voordeel
van. In zoverre kunnen, wij ons geld dus
nooit verkeerd gebruiken, als we het
maar niet oppotten.
Samuel Johnson (18e eeuw); Sententies,
Boucher, Den Haag.
Heemschut oneindig veel meer kunnen
bereiken. Een ledenwervingsactie dus
nu!
Want de nota Monument en samenleving
kan nu wel pleiten voor het beschikbaar
stellen van tweehonderd miljoen gul
den)! voor het afhandelen van de
achterstand (stuwmeer), de overheid
heeft meer zorgen en zij zal terecht van
het Nederlandse volk vragen ook en in
toenemende mate particulier initiatief te
tonen. Hand in hand zullen we het
moeten klaren. Ook de jongeren zullen
we moeten activeren.
De totale rijksbegroting ten behoeve van
de monumentenzorg dient drastisch te
worden verhoogd, pleit de nota, en: bij
het opstellen van de gemeentebegroting
mag de post ten behoeve van restauratie
subsidies en voor onderhoud van het
gemeentelijk monumentenbezit geen
sluitpost zijn.
Dat zijn aanbevelingen, die ons natuur
lijk sterk aanspreken, maar we moeten
ons er dan wel van bewust zijn, dat de
overheid daartoe alleen bereid is, als zij
zich door de bevolking gesteund weet.
Elders in de nota wordt op samenwer
king aangedrongen. Alweer: terecht. Die
samenwerkingsmogelijkheid biedt de
Bond Heemschut die alle krachten tot
behoud van ons cultureel erfgoed wil
bundelen. Samen kunnen we sterk zijn.
De liefde voor het monument kan niet
van één kant komen. De nota van de
sectie Nederland van de Raad van Euro
pese Gemeenten draagt niet voor niets de
titel Monument en samenleving. Die
samenleving zijn wij en de duizenden die
u lid van Heemschut kunt maken.
Met Samuel Johnson zeggen we, dat we
ons geld nooit verkeerd kunnen gebrui
ken, zeker niet als het gaat om onver
gankelijke waarden.
v. d. W.
en de bescherming van ons cultuurhisto-
Foto omslag:
Volgend jaar is het Jaar van de Monumenten, en tje,
ijverige Maatschappij tot Stadsherstel iy''Amster
dam wil dat wel laten weten ook, getuige de aan
kondiging op de stutten van dit nog te restaureren
pand op de hoek van de N.Z. Voorburgwal en de
Paleisstraat.Foto: Hans Sabel
