Nieuwe aanslag op Velperweg te Arnhem
Monumentenjaar 1975
Monumentenlijst uitgebreid
Een van de laatste „groenplekken" langs
de Velperweg te Arnhem wordt met
ondergang bedreigd, nl. het fraaie park,
waarin zich de voormalige Vogel- en
Plantentuin bevond. Bovendien heeft de
eigenaresse, de R.K. Stichting Insula Dei
besloten een sloopvergunning aan te vra
gen voor het gebouw, dat in het park
staat. Dit gebouw dateert uit 1881.
Architect was B. J. Ouendag uit Amster
dam. Hij ontwierp het in de Franse
second-empire stijl en uit dien hoofde
verdient het bouwwerk zeker op de
Monumentenlijst te komen. Tot voor
enige tijd was het gebouw als politie
school in gebruik. Sinds het leeg staat
hebben vandalen zich er meester van
gemaakt. Bovendien hebben dieven het
dak van het gebouw van alle lood- en
zinkwerk ontdaan. De toestand van het
gebouw wordt dan ook met de dag slech
ter. Een en ander is voor de Bond Heem
schut aanleiding geweest pogingen aan te
wenden gebouw en park te behouden.
Reeds is de aandacht van de Monumen-
tenraad op het dreigende gevaar van de
ondergang van de voormalige Vogel-,en
Plantentuin en het karakteristieke ge
bouw gevestigd. De Monumentenraad is
vooralsnog echter van mening, dat plaat
sing op de Monumentenlijst pas dan ge
wettigd is, zodra hij beschikt over een
overzicht van gelijksoortige parkaanleg
uit de tweede helft van de vorige eeuw.
De Rijksdienst voor de Monumentenzorg
is op verzoek van de Monumentenraad
bezig een dergelijk overzicht samen te
stellen. Daarmee kan echter nog wel
enige tijd gemoeid zijn en dan zou het te
laat kunnen zijn. Tenzij het gemeente
bestuur van Arnhem een sloopvergun
ning weigert. Hierop heeft Heemschut nu
zijn hoop gevestigd.
Bij het gemeentebestuur van Arnhem
zouden plannen liggen om na sloping van
het 19e-eeuwse huis in het park een ver
pleeginrichting of woningen te bouwen.
Heemschut is van oordeel, dat een derge
lijke aanslag op wat nog aan oude archi
tectuur en parkaanleg langs de Velper
weg rest, voorkomen moet worden.
Gebouw v.m. Vogelen Plantentuin te
Arnhem
Arch. B. J. Ouendag (1881)
Foto: G, J, de Marestak
Twee uit 1714 daterende boerderijen in
Aarle-Rixel en een voormalige smederij
met woning in Leens zijn op de aanvul
lende monumentenlijst geplaatst.
Voorts zijn op de aanvullende ontwerp-
lijst van beschermde monumenten ge
plaatst een ijzeren klapbrug uit 1853 in
Middelburg en de R.K. kerk O.L. Vrouw
onbevlekt ontvangen in Zoeterwoude,
die in 1896 in gebruik werd genomen.
Op de ontwerplijst zijn verder geplaatst
18e- en 19e-eeuwse boerderijen in Hat-
tem, Babberich en Steenderen. Tevens
kwamen op de lijst te staan een boerderij
en een koetshuis in Apeldoorn en een
boerderij en zeven landarbeidershuisjes
uit dezelfde periode in Oirschot. Culem-
borg ziet zijn lijst aangevuld met een
fragment van de middeleeuwse stads
muur, Nijmegen met twee woningen uit
het derde kwart van de 19e eeuw, Dode-
waard met een voormalig café. Voorburg
met een ijzeren ophaalbrug met brug
wachterswoning en in Arnhem werd het
in 1860 gebouwde Lutherse hofje op de
lijst geplaatst.
Verder is er een aanvullende lijst versche
nen waarop de tussen 1833 en 1837 ge
bouwde vestingwerken van Geertruiden-
berg en een 19e-eeuwse boerderij in Sla
broek zijn geplaatst.
In het kader van het Monumentenjaar 1975 zijn voorlopig de volgende
evenementen voorzien. Op 21 mei jl. werd aan Z.K.H. Prins Claus het eerste
exemplaar van het boek van de maand voor juni, „Met het oog op onderweg",
door de commissie Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek aange
boden.
Verschijning van het Nederlandse Kastelenboek, uitgave ANKH-Hermes,
Deventer.
Najaar: Verschijning van de Holland Photo Almanac 1975 met illustraties
gewijd aan het Monumentenjaar.
Seminars over Monumentenzorg en Platteland, in Orvelte (Drenthe).
19 oktober: Hoensbroek: Kastelendag van de Ned. Kastelenstichting.
1975
Aanvang van de restauratie van het rijksmuseum Paleis Het Loo.
April: Madurodam: dia-klankbeeld; bovendien zal gedurende het gehele sei
zoen een expositie in de Pergola te zien zijn.
Juni: Uitgifte zomerpostzegels, serie Monumentenjaar.
26 juni: Nationale herdenking van een eeuw overheidszorg voor het cultuur
beleid, Binnenhof, 's-Gravenhage.
Verschijning van het boek „De Brabantse molens", een complete inventarisatie
met artikelen, 600 blz. f55,— uitg. Drukkerij-uitgeverij Helmond B.V.
m.m.v.h. provincie-bestuur.
Augustus: Amsterdam: ingebruikstelling van het gerestaureerde Huis de Pinto
ter gelegenheid van het 300-jarig bestaan van de Portugese synagoge.
Aug./sept.: Zeist: in samenwerking met het gemeentebestuur, de exploitanten
van het Slot, een plaatselijk dagblad, muziekkorpsen uit de omgeving, aan
nemers en een groot landelijk reisbureau organiseert de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg excursies, muziekconcoursen en een tentoonstelling, waarbij
ambachtslieden hun speciale vaardigheden tonen.
21 okt.: Amsterdam: aanvang slotcongres van het Europese Monumentenjaar
1975 in het RAI-Congrescentrum; tegelijkertijd zal een internationale tentoon
stelling worden gehouden in de aangrenzende hallen.
