Aanslag op Schoonhoven dreigt
Wanneer men in een opsomming
zou lezen dat er in Schoonhoven,
behalve de paar grote, bekende
monumenten ook nog zulke belang
wekkende zaken zijn ais een woon
huis dat vermoedelijk is ontstaan
uit de bouwsels, opgericht door de
ridderlijke Duitse Orde, een groot
koopmanshuis met de intrigerende
naam de Vestaalse Maagd en een
groot pakhuis van voornaam wezen
en gotische verhoudingen dat bijge
naamd is De Spaanse kazerne, dan
zou men zich door die opsomming
een aanlokkelijk beeld van het hele
stadje kunnen vormen. Gaat men
dan kijken, gaat men een wandeling
door de stad maken dan vraagt men
zich af hoe het mogelijk is dat een
stadje inderdaad in het bezit van
de opgesomde en nog meer waarde
volle en pittoreske zaken zo lief
deloos en zonder begrip behandeld
kan worden.
Jaren geleden stond in het blad van de
Ned. herv. kerkvoogdijen een artikel over
de restauratie van dorpskerken onder de
titel „Kerken kunnen spreken en roe
pen". Dat roepen sloeg op de naar buiten
uitslaande, tastbare noodzaak om som
mige kerken eens onder handen te
nemen. Ook in Schoonhoven wordt ge
roepen. Er staan grote en kleine gebou
wen te roepen om herstel althans om
enige waardering voor hun wezen, maar
het ziet ernaar uit dat ze alvele jaren
daar staan als een roepende in de woes
tijn.
Wij willen hier geen gedetailleerde be
schrijving geven van hetgeen men op een
zojuist als 'mogelijk geachte wandeling
zou kunnen ontmoeten. In de plaats
daarvan kunnen wij wellicht volstaan
met een beschouwing van de hartader
van het oude stadje genaamd Haven en
Oude Haven en de evenwijdig daaraan
verlopende Koestraat.
Tot omstreeks 1930 was die Haven
hoewel er toen al praktisch nooit een
schip passeerde de duidelijke rugge-
graat van het stadje met aan weerszijden
een rij grachtenpanden. Natuurlijk waren
die van geringer afmetingen dan in grote
re steden, maar de verdiensten lagen ook
lager en patriciërs, zo ze die naam moch
ten dragen, bewoonden aan die Haven de
merendeels achter achttiende eeuwse
Foto boven:
Het stadhuis, gefotografeerd in 1901.
Foto linksonder:
De in 1939 in de oude stadsmuur ge
plaatste telefooncentrale, die thans
buiten gebruik komt. Het huisje op de
achtergrond is een achttiende-eeuwse
„theekoepel" in een zogenaamde buiten
tuin, een na de uitleg van de vesting aan
gelegde tuin tussen de buitenzijde van de
stadsmuur en de in onbruik .geraakte
stadsgracht. Nu herstel van de stads
muur? Neen, verdere afbraak voor
bungalowbouw!
Foto onder:
De Uitdragersstraat te Schoonhoven. Het
witte huis op de achtergrond vormt, ook
zonder zijn oorspronkelijke dak, de
afsluiting van de Oude Haven. Op die
tere plaats wil men de niet beschermde
maar wel in deze schaal onmisbare
bebouwing langs het hele straatje ver
vangen door een kolossaal flatgebouw.
Foto's: Jan van Ipenburg jr.
82
