w|d^
WÈM
éMx- v&!
Kalkovens bij Halfweg, nog in bedrijf tot
1975/1976
periode anderzijds en tussen de gietijze
ren versieringen van de vroegere
St. Jacobskerk in Den Haag of van een
19e-eeuws balkon en die van een brug of
trap uit diezelfde periode. Er zijn zelfs
industrieel archeologen die gietijzeren
tuinmeubilair of fruitschalen, die op ge
lijksoortige wijze worden gefabriceerd als
de zojuist genoemde fraai gestileerde
gietijzeren pilaren e.d. van een station of
lantaarnpaal, tot doelwit van de indus
trieel archeoloog willen maken.
Industrieel Monument
Als de bouwsels zich nog in een redelijke
staat bevinden of daarin zonder veel
moeite of kosten zijn te brengen, spreekt
men van een industrieel monument,
waarvoor evenals dat met niet-indus-
triële monumenten het geval is de be
kende vraag rijst, wanneer tot conser
vering of restauratie dient te worden
overgegaan, en ook dit vraagstuk wordt
misschien niet helemaal terecht tot
de IA gerekend. Over het conserveren
van molens industriële monumenten
bij uitstek bestaat nauwelijks enig
meningsverschil, maar het is heel waar
schijnlijk dat men niet veel tranen zal
plengen als een karakteristiek fabrieks
gebouw door sloop zou verdwijnen en
nog minder is de kans op enig treuren als
men zou besluiten een gashouder of iets
dergelijks af te breken. In het algemeen
zal de industrieel archeoloog zich niet
met hand en tand verzetten tégen de
afbraak van een industrieel monument,
maar wel zal hij zich in bepaalde gevallen
met veel energie inzetten voor het be
houd van één of meer voorbeelden van
een bepaalde categorie van industriële
monumenten voor het nageslacht, ook al
zouden die monumenten nu niet direct
een wonder van schoonheid zijn. Men
kan hierbij denken aan kalkovens, gas
fabrieken, houtzagerijen, oude smederij
en, e.d. Een belangrijke overweging voor
dit conserveren is de museale aantrekke
lijkheid van dergelijke monumenten,
want in tegenstelling tot makkelijk ver
plaatsbare technische objecten, kan men
deze niet in een museum plaatsen. De
enige mogelijkheid voor museale verwer
king van dit soort monumenten is dan
ook bewaring in situ.
Technisch museum
Dit betekent dus dat men naast het
50-tal technische musea dat Nederland
rijk is, een ander technisch museum
krijgt dat gevormd wordt door alle indus
triële monumenten te zamen. Zoals we
hebben gezien behoren hier eveneens
Dit op één na oudste stoomgemaal in
Nederland werkte van 1787—1791 in de
polder Blijdorp
75
